Liban Ä‘ã có phản ứng kịch liệt trÆ°á»›c thông báo của Israel trong việc tìm thấy má»™t trữ lượng lá»›n khí đốt và dầu mỏ tại khu vá»±c phía Ä‘ông biển Địa Trung Hải, khu vá»±c Ä‘ang còn tranh chấp giữa hai quốc gia. Liban nghi ngờ Nhà nÆ°á»›c Do Thái Ä‘ang muốn "cÆ°á»›p trắng" phần mà Beirut Ä‘áng lý được hưởng từ phát hiện trên và thề sẽ Ä‘òi bằng mọi giá. Vụ tranh chấp này Ä‘ang càng làm gia tăng căng thẳng giữa Liban và Israel, vốn tồn tại quá nhiều bất đồng.

Việc chiếm Ä‘óng các vùng đất và khai thác các vùng biển của nhau vẫn luôn là đề tài xung Ä‘á»™t giữa Israel và Liban.

Tuần trÆ°á»›c, má»™t chủ đề mang tính bùng nổ Ä‘ã xuất hiện trong quan hệ giữa hai quốc gia này, Ä‘ó là dầu mỏ và khí đốt. Sau khi Nobel Energy, má»™t công ty có trụ sở tại Mỹ, thông báo phát hiện khoảng 453 tỉ m3 khí đốt ở "ngoài khÆ¡i Israel", Liban ngay lập tức Ä‘ã huy Ä‘á»™ng mọi nguồn lá»±c để Ä‘òi quyền chia chác nguồn tài nguyên này.

Vấn đề Ä‘ang có nguy cÆ¡ vượt quá tầm kiểm soát của các nÆ°á»›c và theo nhiều chuyên gia rất có thể má»™t cuá»™c chiến tài nguyên sẽ diá»…n ra vì vùng biển chÆ°a xác định chủ quyền ở phía Ä‘ông Địa Trung Hải được cho là chứa rất nhiều dầu mỏ và khí đốt. Khu vá»±c này hiện Ä‘ang nằm trong sá»± tranh chấp giữa Liban, Israel và Cá»™ng hòa (CH) Síp.

Ngay từ năm 2001, chính quyền Liban Ä‘ã thuê thăm dò địa chất các vùng biển tranh chấp này. Hai công ty thăm dò dầu khí nÆ°á»›c ngoài là Spectrum và Petroleum GeoServices (PGS), khi Ä‘ó Ä‘ã hai lần tiến hành khảo sát vào các năm 2002 và 2006, đồng thời phát hiện nhiều mỏ khí tá»± nhiên và dầu hỏa tại Ä‘ây.

Má»™t báo cáo của PGS được đăng tải trên website của công ty này cho biết ở ngoài khÆ¡i vùng biển của Liban, nÆ¡i Ä‘ang tranh chấp vá»›i Israel và CH Síp, có thể chứa đến 608 triệu thùng dầu, 44.560 tỉ bá»™ khối khí đốt (Ä‘Æ¡n vị Ä‘o lường của Anh) và 1.107 triệu thùng khí đốt hóa lỏng.

Chính những phát hiện trên Ä‘ang Ä‘ánh thức mọi ánh mắt nhòm ngó của các nÆ°á»›c xung quanh.

Về phía Israel, họ cÅ©ng tìm thấy ở vùng biển Tamar- cách cảng Haifa 90km- khoảng 238 tỉ m3 khí đốt tá»± nhiên. Đây là trữ lượng khí đốt lá»›n nhất thế giá»›i được phát hiện trong 3 năm trở lại Ä‘ây. Được khai thác ngay từ năm 2012, mỏ khí đốt này sẽ Ä‘áp ứng nhu cầu cho Israel trong 35 năm tá»›i. Ngoài ra, má»™t số khu vá»±c quanh mỏ này cÅ©ng được phát hiện có đến 850 tỉ m3 khí đốt.

Để có thể hiểu được tầm quan trọng của trữ lượng khí đốt này, chỉ cần xem xét những gì Bá»™ trưởng CÆ¡ sở hạ tầng Israel, Uzi Landau, tuyên bố trong chuyến thăm Trung Quốc má»›i Ä‘ây: "Israel Ä‘ã trở thành má»™t siêu cường về khí đốt. Những phát hiện trên có thể giúp Israel trở thành má»™t tác nhân chính trên thị trường khí đốt thế giá»›i".

Ông Uzi Landau cÅ©ng khẳng định trong má»™t cuá»™c trả lời phỏng vấn Hãng tin Bloomberg ngày 24/6 rằng Israel sẽ "không ngán" sá»­ dụng sức mạnh quân sá»±, không chỉ để bảo vệ quyền lợi của mình mà còn để bảo vệ Luật Hàng hải quốc tế.

Bá»™ trưởng CÆ¡ sở hạ tầng của Israel cÅ©ng cho biết Liban sẽ chẳng có mảy may phần nào trong những mỏ khí đốt vừa phát hiện vì theo ông Ä‘ây là những mỏ khoáng sản nằm trong vùng biển đặc lợi kinh tế của Israel.

Ông Uzi Landau cho biết thêm, hiện Israel Ä‘ang Ä‘àm phán vá»›i CH Síp về các đường biên giá»›i trên biển và ông cÅ©ng nhấn mạnh rằng, Israel và CH Síp không hề có bất đồng nào liên quan tá»›i việc khai thác dầu mỏ và khí đốt trên biển.

Tuy nhiên, nhật báo Israel Haaretz má»›i Ä‘ây tiết lá»™ rằng má»™t trữ lượng lá»›n khí đốt được Israel phát hiện ở trên nằm trong vùng biển của CH Síp, Ä‘iều này Ä‘ang là trở ngại chính cho các cuá»™c Ä‘àm phán về biên giá»›i trên biển giữa hai nÆ°á»›c.

Để hiểu rõ hÆ¡n về vấn đề này, cần phải chiếu theo Công Æ°á»›c Liên Hiệp Quốc về lãnh hải năm 1982. Còn được gọi là Công Æ°á»›c Montego Bay, hiệp Æ°á»›c trên cho phép má»™t quốc gia có quyền khai thác vùng đất dÆ°á»›i Ä‘áy đại dÆ°Æ¡ng bên ngoài lãnh hải của mình vá»›i Ä‘iều kiện là quốc gia này phải tuyên bố không gian khai thác dầu mỏ nhÆ° là má»™t vùng đặc lợi kinh tế (ZEE).

Vùng này có thể trải dài tối Ä‘a là 370 km tính từ bờ biển, trong khi vùng lãnh hải chỉ có thể mở rá»™ng tối Ä‘a là hÆ¡n 19km tính từ bờ biển.

Tuy nhiên, nhật báo Calcalist cho rằng, Israel Ä‘ã không tuyên bố ZEE của mình.

Chính Ä‘iều này Ä‘ã khiến chính quyền CH Síp má»›i Ä‘ây Ä‘ã gá»­i thÆ° tá»›i Ngoại trưởng Israel yêu cầu có những giải thích cụ thể về những phát hiện dầu mỏ ở ngoài khÆ¡i vùng biển của họ.

Để Ä‘òi phần của mình, Liban cÅ©ng muốn theo chân CH Síp. Chủ tịch Quốc há»™i Liban, Nabih Berry, Ä‘ã lên tiếng cảnh báo sá»± Ä‘á»™c quyền chiếm Ä‘oạt các trữ lượng năng lượng của Israel tại khu vá»±c phía Ä‘ông Địa Trung Hải, đồng thời kêu gọi chính phủ phải ngay lập tức có những biện pháp để bảo vệ quyền lợi không chỉ về tài chính mà còn về kinh tế, chính trị và toàn vẹn lãnh thổ của Liban.

"Israel Ä‘ã vá»™i vàng khoe khoang rằng mình là má»™t cường quốc dầu mỏ mà quên mất rằng theo các bản đồ địa chính thế giá»›i, vùng được xác định chứa nhiều khoáng sản trên nằm trong vùng lãnh hải của Liban" - ông Berry nhấn mạnh.

Tuy nhiên, hiện tại Liban Ä‘ang xuất hiện sá»± chia rẽ ná»™i bá»™ trong cuá»™c chiến chống Israel về vấn đề này. Má»™t cuá»™c họp các ủy ban Quốc há»™i Liban được tổ chức theo lời kêu gọi của Chủ tịch Berry vào đầu tháng 6/2010 rốt cuá»™c Ä‘ã bị hủy bỏ vào phút chót sau khi các đại biểu Quốc há»™i thuá»™c phe của Thủ tÆ°á»›ng Saad Hariri tẩy chay.

Báo chí Liban tố cáo Ä‘ây là những mâu thuẫn không thể chấp nhận trÆ°á»›c má»™t vấn đề sống còn vá»›i tÆ°Æ¡ng lai của Liban. Má»™t số tờ báo của nÆ°á»›c này thậm chí còn chỉ ra rằng việc khai thác các mỏ khí đốt và dầu mỏ trên có thể giúp Liban trả hết khoản nợ công lên đến 55 tỉ USD hiện nay.

Cuối cùng, má»™t cuá»™c họp các ủy ban Quốc há»™i cÅ©ng Ä‘ã được triệu tập ngày 28/6 vừa qua và má»™t ủy ban liên bá»™ Ä‘ã được thành lập nhằm thảo ra những dá»± án luật cần thiết chuẩn bị cho Liban tham gia các vụ kiện Israel ra tòa án quốc tế nhằm giành lấy các nguồn tài nguyên dầu mỏ ngoài khÆ¡i. Liban và Israel từ lâu Ä‘ã không thiết lập quan hệ ngoại giao và luôn trong tình trạng hục hặc vá»›i nhau từ hÆ¡n ná»­a thế ká»· qua.

Ngày 1/7 vừa qua, phong trào Hezbollah tại Liban tuyên bố sẽ để Israel có quyền khai thác các mỏ khoáng sản trên. Má»™t trong những lãnh đạo của phong trào này, Hachem Safieddine, cam Ä‘oan rằng Hezbollah nhận thấy có trách nhiệm trong việc bảo vệ các nguồn tài nguyên khoáng sản của Liban cÅ©ng nhÆ° là việc giành lại những phần đất mà Israel Ä‘ang chiếm Ä‘óng tại các nÆ°á»›c láng giềng.

Theo giá»›i quan sát, căng thẳng về vấn đề khí đốt rất có thể sẽ đẩy Liban và Israel vào má»™t cuá»™c chiến quân sá»± thá»±c sá»± vì lịch sá»­ cho thấy trong suốt 60 năm qua, hai quốc gia này chÆ°a bao giờ ngừng đối đầu vá»›i nhau.

antg