Sau gần ná»­a năm trì hoãn, ngày 1-7, lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) đối vá»›i ngành dầu mỏ I-ran chính thức có hiệu lá»±c. Động thái này diá»…n ra sau khi vòng Ä‘àm phán giữa I-ran và Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga và Đức) tại Mát-xcÆ¡-va diá»…n ra ngày 19 và 20-6 vừa qua thất bại.

Quyết định chính thức áp dụng đầy đủ lệnh cấm vận dầu mỏ đối vá»›i I-ran từ ngày 1-7 tá»›i Ä‘ã được EU thông qua hôm 25-6 vừa qua. Theo Ä‘ó, biện pháp cấm vận của EU chống I-ran bao gồm cấm nhập khẩu dầu thô, các sản phẩm hóa dầu và vàng của I-ran. TrÆ°á»›c Ä‘ó, ngày 28-6, lệnh trừng phạt má»›i của Mỹ đối vá»›i Ngân hàng trung Æ°Æ¡ng I-ran, ngân hàng có nhiệm vụ giao dịch tài chính cho lÄ©nh vá»±c xuất khẩu dầu của I-ran, cÅ©ng bắt đầu có hiệu lá»±c. Theo Ä‘ó, các công ty có giao dịch tài chính vá»›i Ngân hàng trung Æ°Æ¡ng I-ran sẽ không có quyền tiếp cận hệ thống tài chính của Mỹ.

Các tàu chở dầu đậu tại cảng I-mam Khô-mây-ni ở Ma-sa, I-ran. Ảnh: AFP.

EU cÅ©ng nhÆ° Mỹ dùng lệnh cấm để thắt chặt các biện pháp gây sức ép nhằm ngăn ngừa I-ran có thêm tài chính mở rá»™ng chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân mà theo họ là nhằm chế tạo vÅ© khí hạt nhân. Lệnh cấm vận dầu mỏ này của EU đối vá»›i I-ran Ä‘ã phải trì hoãn gần ná»­a năm do nhiều quốc gia phụ thuá»™c chặt chẽ vào nguồn dầu thô của I-ran để Ä‘áp ứng nhu cầu năng lượng. Các ngoại trưởng khối EU cho rằng Ä‘ã đến lúc lệnh cấm vận cần được thá»±c hiện. EU cÅ©ng cảnh báo sẽ áp dụng nhiều biện pháp thắt chặt hÆ¡n nếu Tê-hê-ran tiếp tục phá»›t lờ các yêu cầu từ cá»™ng đồng quốc tế về việc hạn chế hoạt Ä‘á»™ng liên quan đến chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của nÆ°á»›c này.

Trong khi Ä‘ó, I-ran cho rằng chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của nÆ°á»›c này chỉ nhằm sản xuất Ä‘iện và phục vụ mục Ä‘ích hòa bình. Người phát ngôn Bá»™ Ngoại giao I-ran Ra-min Mê-man-pa-rát (Ramin Mehmanparast) Ä‘ã phản đối quyết định trên của EU và cho rằng, quyết định cấm vận dầu mỏ của EU đối vá»›i I-ran sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của các thành viên EU. Bá»™ trưởng Dầu mỏ I-ran Rô-xtam Ca-xê-mi (Rostam Qasemi) cảnh báo lệnh cấm vận dầu mỏ sắp được áp đặt vá»›i I-ran sẽ gây bất ổn cho thị trường dầu mỏ toàn cầu. Theo ông, "cách tiếp cận mang Ä‘á»™ng cÆ¡ chính trị này của châu Âu sẽ gây phÆ°Æ¡ng hại đến sá»± ổn định của cả thị trường dầu mỏ và nền kinh tế thế giá»›i".

I-ran là thành viên lá»›n thứ hai của Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), xuất khẩu 2,5 triệu thùng/ngày và chiếm 3% sản lượng dầu thô của thế giá»›i. Năm 2011, châu Âu Ä‘ã mua của I-ran 450.000 thùng dầu/ngày. Theo nguồn tin từ ngành công nghiệp sản xuất dầu mỏ, xuất khẩu của I-ran sẽ giảm khoảng 1 triệu thùng/ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i khoảng 90 triệu USD khi các hình thức xá»­ phạt và cấm vận của EU được áp dụng bắt đầu từ ngày 1-7. Trong khi má»™t số người lo ngại các lệnh trừng phạt I-ran từ ngày 1-7 sẽ tác Ä‘á»™ng mạnh đến luồng thÆ°Æ¡ng mại tá»± do của thế giá»›i thì lãnh đạo các nÆ°á»›c EU khẳng định, lệnh trừng phạt trên sẽ gây tác Ä‘á»™ng không Ä‘áng kể đến thị trường dầu mỏ thế giá»›i vì hai lý do: NÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ lá»›n nhất thế giá»›i A-rập Xê-út Ä‘ã tăng sản lượng xuất khẩu và bất ổn kinh tế - tài chính tại châu Âu.

Tuy nhiên, giá»›i phân tích cho rằng, lệnh cấm vận của EU sẽ có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến cuá»™c Ä‘àm phán cấp chuyên viên sắp tá»›i giữa I-ran và Nhóm P5+1, dá»± kiến sẽ diá»…n ra tại thành phố I-xtan-bun của Thổ NhÄ© Kỳ vào ngày 3-7 tá»›i.

Nguồn tin: QĐND