- Giàn khai thác dầu Prirazlomnaya của Gazprom Neft tên đầy đủ là Giàn khai thác dầu trên băng Prirazlomnaya. Hiện nay Prirazlomnaya là giàn khai thác dầu duy nhất tại vùng biển Bắc Cá»±c của Nga.

Năng lượng Mới số 409

Du hành Biển Bắc

Prirazlomnaya nằm ở khu vá»±c biển Pechora, cách bờ biển Varandey 55km. Giàn Prirazlomnaya được lắp đặt để phát triển mỏ và thá»±c hiện các hoạt Ä‘á»™ng công nghệ phục vụ khoan giếng, khai thác, tàng trữ, chuyển dầu xuống tàu chở dầu, đồng thời phát Ä‘iện phục vụ sản xuất và đời sống trên giàn.

Prirazlomnaya thá»±c chất là má»™t tổ hợp công nghiệp tại Ä‘ây, nÆ¡i lần đầu tiên trên thế giá»›i dầu khí được khai thác ở thềm lục địa Biển Bắc trong Ä‘iều kiện hết sức phức tạp của vùng cá»±c Bắc băng giá trong khi phải Ä‘áp ứng những Ä‘iều kiện an toàn nghiệt ngã và phải trụ vững dÆ°á»›i áp lá»±c của băng tảng Bắc Cá»±c.

Giàn khai thác Prirazlomnaya và tàu phá băng phục vụ giàn

Đoàn của Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) lên đường tá»›i Pechora giữa lúc mùa Ä‘ông nÆ°á»›c Nga Ä‘ang trong kỳ băng giá khắc nghiệt nhất trong năm, tháng 3/2015. Má»—i người má»™t tâm trạng. Đối vá»›i anh Nguyá»…n VÅ© Trường SÆ¡n (Phó tổng giám đốc Petrovietnam), người Ä‘ã từng 15 năm sống ngoài giàn khoan trên biển thì háo hức nhÆ° về quê, về vá»›i anh em đồng Ä‘á»™i thân thiết của mình vậy. Vá»›i các anh kỹ thuật thì cÅ©ng là má»™t chuyến công tác nhÆ° bao chuyến các anh vẫn làm nhiệm vụ của mình. Còn vá»›i phụ nữ chúng tôi thì phấn khởi xen lẫn lo lắng. Phấn khởi bởi không phải ai cÅ©ng có được cÆ¡ há»™i lên tận vùng cá»±c Bắc của trái đất, lo vì sợ lạnh, không biết có chịu nổi không. TrÆ°á»›c khi Ä‘i, các bạn Nga Ä‘ã báo trÆ°á»›c cho Ä‘oàn tình hình và Ä‘iều kiện thời tiết nÆ¡i Ä‘ó nhiệt Ä‘á»™ thấp lắm, lạnh nhất có thể xuống tá»›i -450C, gió Bắc Cá»±c thì thật là khủng khiếp có thể lên đến cấp 7, cấp 8 bất cứ lúc nào, không khí loãng và áp suất thấp có thể gây há»™i chứng khó thở, chảy máu cam, thắt ruá»™t… Thôi cứ Ä‘i, đến Ä‘âu hay đến Ä‘ó, được Ä‘i là may rồi.

Đêm phÆ°Æ¡ng Bắc vắng lặng, 4 giờ sáng cả Ä‘oàn được các bạn Nga Ä‘ón lên chiếc Yak-40. Từ Moskva bay lên Bắc Cá»±c là gần 2.000km, vì Yak-40 là loại máy bay nhỏ nên phải xuống giữa đường để tiếp dầu. Điểm đến của chúng tôi là làng Varandey - nÆ¡i được sá»­ dụng nhÆ° cảng dầu khí - nằm bên bờ biển Pechora thuá»™c Khu tá»± trị Nhenhetxky.

Từ cá»­a sổ máy bay nhìn ra là má»™t màu trắng mêng mông bất tận, tuyết phủ trắng xóa dường nhÆ° không thấy chân trời, Ä‘iểm giữa cánh đồng băng bất tận là những hàng bạch dÆ°Æ¡ng không còn lá, cây cành lÆ°a thÆ°a xếp thành hàng.

Đường băng hạ cánh của máy bay dài dằng dặc, tuyết phủ dầy trắng xóa, có Ä‘úng má»™t bóng ai Ä‘ó tròn nhÆ° cục bông. Xa lắm sau hàng bạch dÆ°Æ¡ng không lá thấp thoáng mái nhà tuyết phủ trắng nhÆ° Ä‘á»™i mÅ© bông trắng dày cá»™p, cá»™t ăng-ten mỏng manh… Chút khói bếp lẫn trong màu xám của đất trời khiến lòng ấm áp Ä‘ôi chút. Máy bay tiến vào khu vá»±c cảng, khi Ä‘ó má»›i nhìn rõ xung quanh các công trình nhà, xưởng, cần cẩu, ăng-ten, radar và rất nhiều máy bay. Đây là cảng dầu khí Prirazlomnaya, trạm trung chuyển nhân công, thiết bị, hàng hóa phục vụ giàn khai thác dầu trên băng Prirazlomnaya. Người Nga Ä‘ã bắt đầu các cuá»™c thám hiểm tìm kiến dầu khí ở chính nÆ¡i Ä‘ây từ những năm 70 của thế ká»· trÆ°á»›c.

Khu vá»±c này được cách ly bởi tầm quan trọng đặc biệt của dá»± án. Chắc chắn chúng tôi là những người Việt Nam đầu tiên được đến Ä‘ây bởi sá»± tin tưởng đặc biệt mà các bạn Gazprom Ä‘ã dành cho Petrovietnam. Tôi biết, để bố trí được chuyến Ä‘i thá»±c tế này cho chúng tôi các đồng nghiệp Nga Ä‘ã bỏ ra rất nhiều công sức, chứ không chỉ hy sinh ngày nghỉ lá»… 8-3 bên người thân, gia Ä‘ình trong ngôi nhà ấm cúng. Ra khỏi máy bay, gió xiên ngang, tuyết cao trên đầu người, trời vẫn sáng nhÆ°ng nhìn ra xa phía biển nhÆ° thấy chân trời ngay gần trÆ°á»›c mặt. Khác vá»›i biển Việt Nam, biển Bắc Cá»±c màu tối sẫm nhÆ° Ä‘ang có giông, không biết có phải biển ngày nào cÅ©ng màu Ä‘ó không, ở Ä‘ây mặt trời chỉ hiện diện 20 phút trong 24 giờ của má»™t ngày. Không sao, cả Ä‘oàn Ä‘ã trang bị cho nhau đến tận “răng”, áo lông, mÅ©, giày ủng, tấm dán ấm của Nhật… Chạy nhanh vào trạm, ngẩng lên thấy ai cÅ©ng nhìn mình, 7, 8 anh Nga cao to sừng sững. HÆ¡i sợ nên chúng tôi chào thật to, ồ… chắc không giống ai ở phÆ°Æ¡ng Bắc này, nhÆ°ng cÅ©ng nói tiếng Nga nhÆ° các anh, thế là vui rồi. NÆ°á»›c, trà, bánh trái đầy đủ quá, người Nga vốn có tiếng là dân tá»™c hiếu khách.

Giàn khoan trên băng

Đón tiếp Ä‘oàn Petrovietnam tại trạm Varandey là anh Ghenady Lyubin, Tổng giám đốc Gazprom Neft Shelf. Anh và các đồng nghiệp Nga ở Ä‘ây hết sức nhiệt tình giá»›i thiệu cho chúng tôi về mảnh đất Varandey tận cùng của quả đất, nÆ¡i đất liền tiếp giáp vá»›i biển, ra khỏi Ä‘ây bạn phải làm thủ tục xuất cảnh, không chỉ vá»›i người nÆ°á»›c ngoài mà công dân Nga cÅ©ng phải có há»™ chiếu ra nÆ°á»›c ngoài má»›i được làm thủ tục lên trá»±c thăng ra giàn. Sân bay Varandey không có các chuyến bay định kỳ, chỉ những chuyến bay công vụ, từ Arkhanghelsk về Ä‘ây mất hÆ¡n hai giờ bay.

Đoàn công tác chụp ảnh lÆ°u niệm trên giàn

Ngày xá»­a ngày xÆ°a Varandey là trại nuôi hÆ°Æ¡u, từ đầu những năm 70 nÆ¡i Ä‘ây thành trạm phục vụ các cuá»™c thá»­ nghiệm dầu khí, hàng nghìn người Ä‘ã từng sống ở Ä‘ây nhÆ°ng do biển lấn nên người dân Ä‘ã di chuyển ra sống cách Ä‘ó 50, 60km, hiện chỉ còn dân dầu khí làm việc. CÅ©ng phải có đến 2.000 người của các công ty dầu khí Ä‘ang làm việc tại khu vá»±c này, trong Ä‘iều kiện thời tiết hết sức khắc nghiệt của Bắc Cá»±c, nÆ°á»›c, thá»±c phẩm đều vận chuyển bằng tàu biển từ Murmansk về Ä‘ây.

Chúng tôi Ä‘ã phải chờ tá»›i 4 tiếng để thời tiết có thể cho phép trá»±c thăng cất cánh. Các bạn Nga cho biết, thời tiết ở Ä‘ây thay đổi liên tục, dòng chảy rất mạnh và đổi chiều 4 lần trong ngày. Ngày hôm qua vừa có bão tuyết. Những tưởng băng Bắc Cá»±c là những khối băng khổng lồ trắng toát, lung linh ánh bạc. NhÆ°ng Ä‘ang cuối Ä‘ông, từ trên trá»±c thăng nhìn xuống băng Ä‘ã tan, những dải băng mỏng dập dềnh trên sóng nằm rải rác theo dòng hải lÆ°u. Đi được ná»­a đường ra giàn từ trên cao nhìn xuống, băng trắng xóa vỡ ra từng tảng trôi dày đặc. Trong thời gian bay 30 phút từ Varandey ra giàn, nhiều lần tôi chẳng thấy gì xung quanh mình nữa, bởi mây mù bao phủ dày đặc, không ai nói vá»›i ai câu nào, chắc tâm trạng cÅ©ng giống nhau.

Anh Ghenady cho biết, biển Pechora chịu ảnh hưởng của dòng chảy ấm của dòng North Cape từ Gulf Stream chảy từ phía tây nam sang phía bắc mang theo nÆ°á»›c biển từ bờ Ä‘ông Novaya Zemlya khiến không thể hình thành các khối băng được. Những băng tảng di chuyển, vào mùa cuối Ä‘ông tụ thành núi băng bám vào chân giàn là khó khăn cá»±c kỳ lá»›n về mặt kỹ thuật.

Từ trên cao nhìn xuống Giàn Prirazlomnaya giống nhÆ° má»™t ốc đảo đỏ rá»±c giữa băng tuyết trắng.

Đón chúng tôi tại Ä‘iểm Ä‘á»— trá»±c thăng là anh Aleksander Vaxilev, Giàn trưởng giàn Prirazlomnaya, trẻ và rất đẹp trai. Chúng tôi được Ä‘Æ°a về phòng riêng để thay từ quần áo Ä‘i bay biển sang quần áo bảo há»™ dùng trên giàn. Đối vá»›i chúng tôi, nhất là nữ vá»›i chiều cao quá khiêm tốn thì có thể nói khó có bá»™ nào vừa. Quần áo bay trá»±c thăng biển bằng cao su, cách nÆ°á»›c, cách nhiệt có tác dụng nhÆ° cái phao đỡ trên mặt nÆ°á»›c phòng khi máy bay phải hạ xuống nÆ°á»›c giúp cho người mặc có thể tồn tại trong Ä‘iều kiện nÆ°á»›c băng giá trong vòng 3 giờ đồng hồ. Quần áo trên giàn chống cháy dày, to, nặng, gồm cả quần áo ấm, quần phao, áo phao, mÅ©, kính bảo hiểm, giày. Tất cả đều là hàng nhập khẩu và rất đẹp.

Anh Aleksander cho biết giàn Prirazlomnaya được đặt trên Ä‘áy biển Ä‘á»™ sâu 20m, trọng lượng 117 nghìn tấn, phía dÆ°á»›i là dòng chảy rất mạnh và thường xuyên đổi chiều, tốc Ä‘á»™ băng trôi lên tá»›i 0,5km/giờ. Băng ở biển Pechora có thể dày đến 1,5m. Chân đế của giàn được thiết kế bằng công nghệ má»›i nhằm bảo đảm giàn chống đỡ vá»›i tác Ä‘á»™ng của lá»±c gió, sóng và băng có thể gây áp lá»±c lên giàn tá»›i cả chục nghìn tấn. Phần chân đế bao gồm hai lá»›p thép, gia cố bê-tông dày 3m. Phần tiếp xúc vá»›i băng sá»­ dụng thép tấm ép nhiều lá»›p, phía trên chân đế là vật liệu chống sóng.

Hiện có 36 giếng, trong Ä‘ó 19 giếng khai thác, 16 giếng bÆ¡m ép, 1 giếng bÆ¡m nÆ°á»›c thải. Giàn được Ä‘Æ°a vào khai thác từ tháng 12-2013, năm 2014 khai thác 300.000 tấn, theo kế hoạch hằng năm sẽ Ä‘Æ°a vào bờ 5 triệu tấn dầu. Dầu khai thác được Ä‘Æ°a vào các bể chứa dầu thô có công suất tối Ä‘a 855 nghìn thùng đảm bảo chứa số dầu thô khai thác được trong vòng 6 ngày, sau Ä‘ó dầu thô được Ä‘Æ°a xuống tàu và ra cảng xuất ở Rotterdam (Hà Lan). Trên Giàn Prirazlomnaya có 12 bể chứa dầu thô riêng biệt được thiết kế thông minh.Trong má»—i bể chứa luôn luôn đầy nÆ°á»›c nhÆ°ng cách biệt vá»›i dầu để phòng tránh bất kỳ khả năng cháy nổ nào.

Tham quan giàn Prirazlomnaya

Mikhail Ulyanov và Kirill Lavrov là hai tàu phá băng ice-breaker riêng cho Prirazlomnaya, Ä‘óng ở Saint Peterburg, làm nhiệm vụ ngày Ä‘êm vận chuyển dầu thô từ giàn Prirazlomnaya. Ngoài hai tàu này, Prirazlomnaya còn 3 con tàu ice-breaker Ä‘a chức năng thá»±c hiện chu trình cung cấp vận chuyển hàng hóa, thiết bị, con người, mang nhu yếu phẩm cần thiết từ Murmansk đến cho hÆ¡n 200 con người làm việc trên giàn. Ngoài ra các tàu này còn đảm bảo an toàn về công nghệ, môi trường cho giàn Prirazlomnaya trong Ä‘iều kiện băng giá khắc nghiệt. Trong trường hợp cần thiết các tàu này làm chức năng cứu há»™, khắc phục sá»± cố. Anh Ghenady cho biết, năm 2014 việc Ä‘Æ°a dầu thô xuống tàu Ä‘ã được tá»± Ä‘á»™ng hóa hoàn toàn và các tàu chở dầu Ä‘ã hoạt Ä‘á»™ng tốt trong Ä‘iều kiện vô cùng khắc nghiệt của Bắc Cá»±c khẳng định tính an toàn và hiệu quả, nhất là Ä‘áp ứng được áp lá»±c khi sản lượng khai thác dầu tăng.

Trên Giàn Prirazlomnaya Ä‘ông nhất là thợ khoan, tá»›i 60 người, 40 người vận hành các thiết bị khác nhau, ngoài ra là nhân viên thông tin liên lạc, máy phát Ä‘iện… Họ làm việc theo ca từ 2 tuần đến 1 tháng trên giàn sau Ä‘ó đổi ca. Thông tin liên lạc trên giàn sá»­ dụng vệ tinh Sputnik, trá»±c 24/24 giờ trong ngày.

Vì trong Ä‘oàn Petrovietnam có hai phụ nữ nên các bạn Nga cÅ©ng cho hai chị Tatyana và Ekaterina ra giúp chúng tôi, hai người phụ nữ thuần Nga, tÆ°Æ¡i cười, phúc hậu. Tôi hỏi: “Chị ở Ä‘ây bao lâu rồi?”. Chị người Nga trả lời thân thiết: “1 tuần rồi và cÅ©ng nhÆ° mọi người thợ nam khác chúng tôi sẽ ở lại Ä‘ây 1 tháng”. Tôi hỏi tiếp: “Vậy con cái Ä‘i học thế nào?”. Chị mỉm cười: “Vẫn Ä‘i học bình thường”. NhÆ°ng rõ ràng có bàn tay phụ nữ có khác, trong phòng ở ngăn nắp và hết sức sạch sẽ, có tivi, giường ngủ, giá sách, tủ quần áo, nhà vệ sinh vô cùng sạch và có cả vách ngăn phòng tắm riêng, cá»­a số thoáng cạnh bàn làm việc nhìn ra “sân băng”.

Anh Ghenady Ä‘Æ°a Ä‘oàn Petrovietnam Ä‘i thăm mọi nÆ¡i trên giàn, anh Trường SÆ¡n thích lắm, ở mãi giàn offshore Việt Nam, Ä‘ã từng làm thợ khoan, Ä‘ã từng chứng kiến giây phút dầu phun lên từ giếng khoan trong niềm hân hoan và lần này được ra giàn khai thác dầu duy nhất ở Bắc Cá»±c để được nhìn tận mắt, vẫn luôn là Æ°á»›c mÆ¡ của anh, Æ°á»›c mÆ¡ của người “thợ khoan” được tìm thấy dầu ở nÆ¡i khó khăn nhất, xa xôi nhất hành tinh, Æ°á»›c mÆ¡ Ä‘em dầu về phục vụ đất nÆ°á»›c mình, Tổ quốc mình. Khi thăm phòng vận hành của giàn, anh SÆ¡n hỏi rất nhiều, anh Ghenady cÅ©ng giảng giải tỉ mỉ từng công việc ở Ä‘ây. Hệ thống máy tính Ä‘iều khiển của giàn gọn gàng, cán bá»™ ngồi làm việc tập trung nghiêm túc, chỉ khẽ gật đầu chào khách và rõ ràng không bị phân tán bởi Ä‘ám Ä‘ông chúng tôi Ä‘ang xúm quanh, hỏi hết câu này sang câu khác.

Nhìn hÆ°á»›ng tÆ°Æ¡ng lai

Rời Prirazlomnaya lên trá»±c thăng ra về, thấy quyến luyến, thân thiết và trên hết là cảm phục. Tồn tại giữa đại dÆ°Æ¡ng băng Ä‘ã khó, xây dá»±ng, vận hành và làm ra của cải cho mình từ Bắc Băng dÆ°Æ¡ng thì quả sức người là vô hạn. Cảm phục những người Nga cao, đẹp và dÅ©ng cảm sẵn sàng ra biển, sống, làm việc bất chấp gió, bão, tuyết, băng. Về Moskva gặp các đồng nghiệp ở Gazprom, Gazpromviet (liên doanh giữa Petrovietnam và Gazprom ở Liên bang Nga) tôi má»›i biết nhiều anh Ä‘ã từng phục vụ ở các dá»± án thuá»™c Bắc cá»±c. Về Việt Nam lại gặp bác Vovk Vladimir Stepanovich, nguyên Tổng giám đốc Vietsovpetro từ 1988-1991, biết thêm rằng bác là người tham gia công trình Prirazlomnaya từ những ngày đầu tiên. Ôi Việt Nam - Liên bang Nga - quả là mối nhân duyên. Khi mời các bạn Việt Nam đến Prirazlomnaya, Pechora những ngày này, các bạn Nga muốn chỉ ra cho thế giá»›i rằng, những người Âu Mỹ to lá»›n họ ở Ä‘âu khi những bạn Việt Nam bé nhỏ chẳng quản ngại gió rét, chẳng sợ băng giá lại ở Ä‘ây giữa Bắc Cá»±c này.

Tiềm năng dầu khí ở Bắc Cá»±c từ lâu Ä‘ã là mối quan tâm lá»›n của lãnh đạo Petrovietnam. Vá»›i chiến lược đầu tÆ° ra nÆ°á»›c ngoài nhằm gia tăng trữ lượng, đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nÆ°á»›c, Petrovietnam Ä‘ang nghiên cứu nhiều cÆ¡ há»™i dầu khí ở thềm lục địa Liên bang Nga trong Ä‘ó có biển Pechora vá»›i các đối tác truyền thống Liên bang Nga nhÆ° Gazprom, Rosneft. Vá»›i kinh nghiệm ở thềm lục địa Việt Nam, ở Vietsovpetro, vá»›i lòng nhiệt tình và say mê, vá»›i tsá»± há»— trợ nhiệt tình của các bạn Nga chắc chắn những người anh em kỹ thuật hàng đầu của Petrovietnam sẽ thành công ở biển băng Bắc Cá»±c.

Nguồn tin: Petrotimes