Ước tính má»—i lít xăng sinh học ethanol sản xuất ra Ä‘ang khiến doanh nghiệp lá»— ít nhất 434 đồng.

Xăng ethanol (E5) được Nhà nÆ°á»›c khuyến khích và có mặt trên thị trường từ năm 2007, nhÆ°ng thống kê từ Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho thấy đến nay Ä‘ã có má»™t nhà máy sản xuất xăng ethanol phải ngừng hoạt Ä‘á»™ng, 6 nhà máy còn lại cÅ©ng chỉ hoạt Ä‘á»™ng cầm chừng.

HÆ¡n 5 năm Ä‘i vào sản xuất, hiện tổng sản lượng xăng ethanol của Việt Nam má»—i năm đạt 535 triệu lít. Số lượng này đủ cho nhu cầu tiêu thụ trong nÆ°á»›c. Thế nhÆ°ng, nhiều doanh nghiệp sản xuất xăng ethanol lại Ä‘ang đứng nguy cÆ¡ phá sản vì sản phẩm chÆ°a được người tiêu dùng ủng há»™.

Ở khối tÆ° nhân, nhà máy sản xuất ethanol của Công ty Đại Việt có công suất thiết kế 70 triệu lít/năm nhÆ°ng cÅ©ng chỉ chạy khoảng 35% công suất thiết kế. Nhà máy của Công ty Cổ phần Đồng Xanh dù Ä‘ã ngÆ°ng hoạt Ä‘á»™ng 2 năm nay, nhÆ°ng công ty này vẫn còn nợ ngân hàng, nợ lÆ°Æ¡ng và nợ tiền người dân trồng sắn đến 967 tỉ đồng.

Các nhà máy của Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam (PVN) cÅ©ng thảm hại không kém. Nhà máy xăng ethanol Phú Thọ Ä‘ã ngÆ°ng xây dá»±ng từ giữa năm 2012 do khó khăn về vốn. TrÆ°á»›c Ä‘ó, nhà máy xăng ethanol Bình PhÆ°á»›c (thuá»™c PVN) Ä‘ã lá»— 270 tỉ đồng/năm. Má»™t nhà máy khác của PVN là Dung Quất tuy sản xuất được hÆ¡n 27.000 m3 cồn ethanol năm ngoái nhÆ°ng cÅ©ng chỉ tiêu thụ được 10% ở thị trường trong nÆ°á»›c, còn lại phải xuất khẩu.

Có thể thấy, thị trường trong nÆ°á»›c tiêu thụ xăng ethanol quá thấp cá»™ng vá»›i chi phí sản xuất cao Ä‘ã khiến cho các nhà máy thua lá»—. Theo thông tin từ PVN, sản lượng tiêu thụ xăng ethanol cả năm của Việt Nam chỉ khoảng 30.000-40.000 m3, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 1.500 m3 cồn ethanol (bằng công suất sản xuất trong 5 ngày của má»™t nhà máy ethanol). Hiện chỉ có 20% sản lượng cồn ethanol được tiêu thụ trong nÆ°á»›c qua hệ thống phân phối của PVN và Công ty Sài Gòn Petro, còn lại phải xuất khẩu sang Nhật, Hàn Quốc, Philippines...

Nhìn vào bài toán chi phí sẽ hiểu tại sao các nhà máy này thua lá»—. Giá thành làm ra má»™t lít xăng ethanol trung bình là 17.000-18.000 đồng/lít, nhÆ°ng giá xuất khẩu chỉ có 14.000 đồng/lít do bạn hàng chỉ chấp nhận mua ở mức Ä‘ó. NhÆ° vậy, má»—i nhà máy chỉ cần sản xuất 100 triệu lít/năm Ä‘ã lá»— 300-600 tỉ đồng. Còn tiêu thụ trong nÆ°á»›c thì lá»— khoảng 434 đồng/lít. CÅ©ng vì thua lá»— mà cuối năm ngoái, cổ Ä‘ông Itochu (Nhật) và Công ty Licogi 16 Ä‘ã muốn rút vốn khỏi nhà máy xăng ethanol Bình PhÆ°á»›c nhÆ°ng đến nay vẫn chÆ°a tìm được đối tác mua lại.

Tình hình bi Ä‘át là thế, nhÆ°ng theo kế hoạch, Việt Nam sẽ có 13 nhà máy xăng ethanol vào năm 2015. “Thời Ä‘iểm này, khi 7 nhà máy Ä‘ã đầu tÆ° vẫn chÆ°a tìm được lối thoát thì những nhà máy còn nằm trên giấy cÅ©ng không nên tiếp tục đầu tÆ°. Tổng sản lượng của những nhà máy hiện tại Ä‘ã đủ cung cấp cho thị trường trong nÆ°á»›c và giá xuất khẩu vẫn chÆ°a có lợi. Nếu muốn đầu tÆ° tiếp thì ít nhất phải chờ thêm vài năm nữa”, má»™t chuyên gia thuá»™c PVN (không nêu tên) nhận xét.

Bên cạnh nguyên nhân thị trường chÆ°a Ä‘ón nhận, xăng ethanol của Việt Nam còn vÆ°á»›ng phải rào cản chi phí sản xuất thiếu hợp lý. Trong Ä‘ó bao gồm chi phí đầu tÆ° nhà máy và giá nguyên liệu đầu vào. Theo má»™t số tài liệu, chi phí đầu tÆ° xây dá»±ng nhà máy nhiên liệu sinh học tại Việt Nam đều cao hÆ¡n so vá»›i nhà máy cùng công suất trên thế giá»›i. Ngoài ra, giá nguyên liệu đầu vào (bắp, sắn...) ở các nÆ°á»›c khác cÅ©ng thấp hÆ¡n vì sá»­ dụng giống biến đổi gen có năng suất cao hÆ¡n. Tại Việt Nam, năng suất trồng sắn chỉ đạt 15-20 tấn/ha, bằng 1/3 năng suất sắn nÆ°á»›c ngoài.

Trong má»™t ná»— lá»±c vá»±c dậy xăng ethanol, vừa qua Chính phủ Ä‘ã ban hành lá»™ trình yêu cầu các doanh nghiệp xăng dầu đẩy mạnh đầu tÆ° hệ thống phân phối xăng ethanol. Theo Ä‘ó, xăng ethanol sá»­ dụng cho các phÆ°Æ¡ng tiện đường bá»™ sẽ phải được đầu tÆ° hệ thống phân phối rá»™ng rãi hÆ¡n nữa, thí Ä‘iểm trÆ°á»›c tiên tại Hà Ná»™i, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần ThÆ¡, Quảng Ngãi và Bà Rịa - VÅ©ng Tàu từ ngày 1.12.2014. Đến đầu năm 2015, xăng ethanol sẽ phải được phủ sóng trên cả nÆ°á»›c.

Thá»±c tế, xăng ethanol Ä‘ang bán trên thị trường là há»—n hợp gồm 5% cồn ethanol và 95% xăng thông thường. Trong quá trình đốt, xăng ethanol tạo ra ít khí thải CO hÆ¡n các loại xăng thông dụng nhÆ° A92 hay A95. Vì vậy, loại xăng này có thể được coi là thân thiện vá»›i môi trường. Tuy nhiên, theo nhiều doanh nghiệp, để các dá»± án năng lượng sinh học phát triển tốt, Chính phủ cần có chính sách dài hạn nhÆ° nhÆ° miá»…n thuế nhập khẩu đối vá»›i trang thiết bị sản xuất ethanol mà trong nÆ°á»›c chÆ°a sản xuất được, miá»…n thuế môi trường đối vá»›i phần xăng nền để pha chế xăng ethanol, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, hay há»— trợ thuế VAT đối vá»›i sản phẩm đầu ra.

Nguồn tin: Nhipcaudautu