Äiá»u 27 quy định vá» giá bán xăng dầu trong Dá»± thảo lần 4 Ä‘ã khắc phục được má»™t số nhược Ä‘iểm trong NÄ 84 là quy định rất chi tiết quyá»n định giá cá»§a DN. Tuy nhiên, má»™t số quy định vá» quyá»n can thiệp cá»§a cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng cần phải cụ thể.
Cần thưá»ng xuyên công khai giá cÆ¡ sở để ngưá»i dân dá»… dàng giám sát
Còn xin phép Ä‘iá»u chỉnh giá, không tránh được đầu cÆ¡
Trong dá»± thảo lần 4, việc sá»a đổi Äiá»u 27 quy định vá» giá bán lẻ xăng dầu khá tích cá»±c, các quy định chi tiết, cụ thể hÆ¡n so vá»›i NÄ84 vá» quyá»n tá»± định giá cá»§a DN cÅ©ng như sá»± can thiệp cá»§a cÆ¡ quan quản lý nhà nước trong má»i trưá»ng hợp.
Dá»± thảo quy định cụ thể trưá»ng hợp nào DN được tá»± quyết Ä‘iá»u chỉnh giá, trưá»ng hợp nào được định giá và sá» dụng Quỹ bình ổn. Äiểm má»›i và tích cá»±c là trong dá»± thảo là trưá»ng hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cÆ¡ sở tăng trên 8% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế- xã há»™i và Ä‘á»i sống nhân dân thì Nhà nước phải công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá.
Má»™t Ä‘iểm má»›i nữa trong Äiá»u 27 quy định, khi Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ hoặc đỠnghị sá» dụng Quỹ BOG, DN đầu mối phải gá»i văn bản đăng ký giá hoặc đỠnghị đến các cÆ¡ quan nhà nước có thẩm quyá»n. Nếu hết thá»i hạn quy định cÆ¡ quan quản lý nhà nước không trả lá»i thì DN được quyá»n thá»±c hiện theo giá đăng ký hay đỠnghị cá»§a mình.
Nhiá»u ý kiến cho rằng, nếu thá»±c hiện quy định vá» giá trong dá»± thảo má»›i thì DN sẽ bị bó buá»™c hÆ¡n. Bởi trước theo Nghị định 84, DN chỉ đăng ký giá, Nhà nước háºu kiểm, nhưng theo dá»± thảo, DN phải đăng ký hoặc đỠnghị và chá» cÆ¡ quan nhà nước trả lá»i, thá»±c chất là phải xin phép Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu. Như váºy, sẽ không tránh khá»i khả năng, trong thá»i gian chá» cÆ¡ quan quản lý trả lá»i thì thị trưá»ng sẽ xảy ra hiện tượng găm hàng, đầu cÆ¡ trục lợi vá» giá khi giá Ä‘iá»u chỉnh tăng, thị trưá»ng sẽ lại tái diá»…n “cÆ¡n sốt” xăng dầu. Äây là kẽ hở tạo sá»± bất ổn cho thị trưá»ng mà các cÆ¡ quan chức năng phải tính đến.
Chu kỳ tăng giảm giá: Phải gắn vá»›i tồn kho
Mặc dù có những tích cá»±c, nhưng má»™t số Ä‘iểm trong dá»± thảo vẫn chưa rõ, dá»… gây hiểm lầm trong thá»±c hiện:
Äó là, số ngày dá»± trữ lưu thông trong dá»± thảo lần này vẫn không thay đổi so vá»›i vá»›i Äiá»u 22 trong NÄ 84 là “các thương nhân đầu mối XNK xăng dầu phải có trách nhiệm dá»± trữ lưu thông xăng dầu trong 30 ngày”. Như váºy, vấn đỠđặt ra là, chu kỳ tăng, giảm giá xăng dầu quy định 10 ngày Ä‘ã cân nhắc đến số ngày dá»± trữ lưu thông hay chưa? Bởi dá»± trữ lưu thông là pháp lệnh phải thá»±c hiện để bảo đảm an ninh năng lượng, bảo đảm cân đối cung câu, nhưng nếu chu kỳ tính giá không cân nhắc đến dá»± trữ lưu thông thì khi có rá»§i ro vá» giá thì háºu qua DN lại phải là ngưá»i phải gánh chịu. Khi Ä‘ó nếu lá»— do cÆ¡ chế quản lý khó có thể xác định trách nhiệm thuá»™c vá» ai.
Thá»±c tế Ä‘ã từng diá»…n ra nhiá»u lần, nếu theo NÄ 84, chu kỳ tăng giảm giá quy định là 10 ngày, nhưng khi giá thế giá»›i tăng, các DN Ä‘iá»u chỉnh giá theo quy định này thì dư luáºn lại kêu là nhanh quá, gây sốc.... Nhưng khi Bá»™ Tài chính quyết định tăng chu kỳ Ä‘iá»u chỉnh lên 20 ngày thì khi giá thế giá»›i xuống giá mà giá trong nước chưa kịp giảm thì dư luáºn lại lên tiếng là cháºm quá.
Vì thế, thiết nghÄ©, khi nghị định má»›i được ban hành, nếu Nhà nước không kiên trì thá»±c hiện Ä‘úng quy định thì má»i sá»± phức tạp lại tái diá»…n bởi việc Ä‘iá»u hành lại theo lối cÅ©, chạy theo dư luáºn.
Công khai giá cÆ¡ sở
Äể minh bạch, cÆ¡ quan quản lý nhà nước cÅ©ng cần thưá»ng xuyên công bố công khai giá cÆ¡ sở để ngưá»i dân dá»… dàng giám sát.
Äể thá»±c hiện được Ä‘iá»u này má»™t khách quan nhất thì Bá»™ Tài chính là cÆ¡ quan đứng ra công bố giá cÆ¡ sở trên website cá»§a mình bên cạnh việc công bố quỹ BOG định kỳ hàng quý theo chỉ đạo cá»§a Thá»§ tướng Chính phá»§.
Nguồn tin:Baocongthuong