Äiá»u 27 quy định vá» giá bán xăng dầu trong Dá»± thảo lần 4 Ä‘ã khắc phục được má»™t số nhược Ä‘iểm trong NÄ 84 là quy định rất chi tiết quyá»n định giá của DN. Tuy nhiên, má»™t số quy định vá» quyá»n can thiệp của cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng cần phải cụ thể.
Cần thÆ°á»ng xuyên công khai giá cÆ¡ sở để ngÆ°á»i dân dá»… dàng giám sát
Còn xin phép Ä‘iá»u chỉnh giá, không tránh được đầu cÆ¡
Trong dá»± thảo lần 4, việc sá»a đổi Äiá»u 27 quy định vá» giá bán lẻ xăng dầu khá tích cá»±c, các quy định chi tiết, cụ thể hÆ¡n so vá»›i NÄ84 vá» quyá»n tá»± định giá của DN cÅ©ng nhÆ° sá»± can thiệp của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c trong má»i trÆ°á»ng hợp.
Dá»± thảo quy định cụ thể trÆ°á»ng hợp nào DN được tá»± quyết Ä‘iá»u chỉnh giá, trÆ°á»ng hợp nào được định giá và sá» dụng Quỹ bình ổn. Äiểm má»›i và tích cá»±c là trong dá»± thảo là trÆ°á»ng hợp các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm cho giá cÆ¡ sở tăng trên 8% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế- xã há»™i và Ä‘á»i sống nhân dân thì Nhà nÆ°á»›c phải công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá.
Má»™t Ä‘iểm má»›i nữa trong Äiá»u 27 quy định, khi Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ hoặc Ä‘á» nghị sá» dụng Quỹ BOG, DN đầu mối phải gá»i văn bản đăng ký giá hoặc Ä‘á» nghị đến các cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n. Nếu hết thá»i hạn quy định cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c không trả lá»i thì DN được quyá»n thá»±c hiện theo giá đăng ký hay Ä‘á» nghị của mình.
Nhiá»u ý kiến cho rằng, nếu thá»±c hiện quy định vá» giá trong dá»± thảo má»›i thì DN sẽ bị bó buá»™c hÆ¡n. Bởi trÆ°á»›c theo Nghị định 84, DN chỉ đăng ký giá, Nhà nÆ°á»›c háºu kiểm, nhÆ°ng theo dá»± thảo, DN phải đăng ký hoặc Ä‘á» nghị và chá» cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c trả lá»i, thá»±c chất là phải xin phép Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu. NhÆ° váºy, sẽ không tránh khá»i khả năng, trong thá»i gian chá» cÆ¡ quan quản lý trả lá»i thì thị trÆ°á»ng sẽ xảy ra hiện tượng găm hàng, đầu cÆ¡ trục lợi vá» giá khi giá Ä‘iá»u chỉnh tăng, thị trÆ°á»ng sẽ lại tái diá»…n “cÆ¡n sốt” xăng dầu. Äây là kẽ hở tạo sá»± bất ổn cho thị trÆ°á»ng mà các cÆ¡ quan chức năng phải tính đến.
Chu kỳ tăng giảm giá: Phải gắn vá»›i tồn kho
Mặc dù có những tích cá»±c, nhÆ°ng má»™t số Ä‘iểm trong dá»± thảo vẫn chÆ°a rõ, dá»… gây hiểm lầm trong thá»±c hiện:
Äó là, số ngày dá»± trữ lÆ°u thông trong dá»± thảo lần này vẫn không thay đổi so vá»›i vá»›i Äiá»u 22 trong NÄ 84 là “các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối XNK xăng dầu phải có trách nhiệm dá»± trữ lÆ°u thông xăng dầu trong 30 ngày”. NhÆ° váºy, vấn đỠđặt ra là, chu kỳ tăng, giảm giá xăng dầu quy định 10 ngày Ä‘ã cân nhắc đến số ngày dá»± trữ lÆ°u thông hay chÆ°a? Bởi dá»± trữ lÆ°u thông là pháp lệnh phải thá»±c hiện để bảo đảm an ninh năng lượng, bảo đảm cân đối cung câu, nhÆ°ng nếu chu kỳ tính giá không cân nhắc đến dá»± trữ lÆ°u thông thì khi có rủi ro vá» giá thì háºu qua DN lại phải là ngÆ°á»i phải gánh chịu. Khi Ä‘ó nếu lá»— do cÆ¡ chế quản lý khó có thể xác định trách nhiệm thuá»™c vá» ai.
Thá»±c tế Ä‘ã từng diá»…n ra nhiá»u lần, nếu theo NÄ 84, chu kỳ tăng giảm giá quy định là 10 ngày, nhÆ°ng khi giá thế giá»›i tăng, các DN Ä‘iá»u chỉnh giá theo quy định này thì dÆ° luáºn lại kêu là nhanh quá, gây sốc.... NhÆ°ng khi Bá»™ Tài chính quyết định tăng chu kỳ Ä‘iá»u chỉnh lên 20 ngày thì khi giá thế giá»›i xuống giá mà giá trong nÆ°á»›c chÆ°a kịp giảm thì dÆ° luáºn lại lên tiếng là cháºm quá.
Vì thế, thiết nghÄ©, khi nghị định má»›i được ban hành, nếu Nhà nÆ°á»›c không kiên trì thá»±c hiện Ä‘úng quy định thì má»i sá»± phức tạp lại tái diá»…n bởi việc Ä‘iá»u hành lại theo lối cÅ©, chạy theo dÆ° luáºn.
Công khai giá cÆ¡ sở
Äể minh bạch, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cÅ©ng cần thÆ°á»ng xuyên công bố công khai giá cÆ¡ sở để ngÆ°á»i dân dá»… dàng giám sát.
Äể thá»±c hiện được Ä‘iá»u này má»™t khách quan nhất thì Bá»™ Tài chính là cÆ¡ quan đứng ra công bố giá cÆ¡ sở trên website của mình bên cạnh việc công bố quỹ BOG định kỳ hàng quý theo chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ.
Nguồn tin:Baocongthuong