Chia sẻ vá»›i PV Vietnamnet, TS Lê Đăng Doanh nói: "Điều quan trọng phải xét đến ở Ä‘ây, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu của nền kinh tế. DN xăng dầu nhÆ° Petrolimex là DNNN (95% cổ phần) còn được coi là DN chủ đạo, then chốt, còn thá»±c hiện nhiệm vụ công ích. Nếu ở vị trí Ä‘ó mà đại diện Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng lại Ä‘i "tị nạnh" vá»›i việc gá»­i tiết kiệm ngân hàng thì phải xem lại".

Ông Doanh đặt câu hỏi: "Tại sao các DN xăng dầu lại Ä‘òi hỏi rằng, nhất thiết đạt 300 đồng lợi nhuận/lít má»›i xứng Ä‘áng, nhÆ°ng bao nhiêu DN vận tải gặp khó thì tính sao? Chúng ta nên nhìn nhận lợi nhuận Ä‘ó trong mặt bằng kinh tế hiện nay. Khi mà kinh tế Ä‘ang khó khăn, nhiều DN Ä‘ang chết nhÆ° ngả rạ mà xăng dầu vẫn lãi, vậy là khá rồi".

Má»™t DN xăng dầu phía Nam lập luận: "Mức lãi mà muốn gọi là đạt, là khá thì ít nhất cÅ©ng phải ngang hoặc cao hÆ¡n lãi suất ngân hàng".

Ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng giám đốc Petrolimex giãi bày: "Tôi không nghÄ© người dân thành kiến vá»›i ngành xăng dầu. Vấn đề quan trọng ở Ä‘ây là thông tin đến vá»›i người dân có đầy đủ, kịp thời hay không?"

Ông Năm cho biết, sở dÄ© 6 tháng đầu năm, Tập Ä‘oàn đạt lãi xăng dầu là bởi cÆ¡ chế Ä‘iều hành xăng dầu năm nay Ä‘ã tiệm cận thị trường hÆ¡n. Khác năm 2012, sang năm 2013, Liên Bá»™ Ä‘ã cho phép các DN được tính lợi nhuận định mức, có lúc 300 đồng/lít, có lúc 100 đồng/lít.

Từ khi chấm dứt bù lá»— xăng dầu, Ä‘i theo thị trường, duy nhất có năm 2009, kinh doanh xăng dầu lãi khá. Sau khi trả nợ ngân sách 1.000 đồng/lít, số lãi thá»±c sá»± của Petrolimex còn hÆ¡n 1.400 tá»· đồng.

Sau Ä‘ó, khi áp dụng Nghị định 84 cÅ©ng là thời kỳ liên tiếp lá»— nặng. Năm 2010, kinh doanh xăng dầu của Petrolimex lá»— 172 tá»· đồng, năm 2011, lá»— khủng lên tá»›i 2.604 tá»· đồng, năm 2012 lá»— tiếp 125 tá»· đồng. Nguyên nhân lá»— chủ yếu là do cÆ¡ chế kiềm giá, đảm bảo mục tiêu lạm phát của Chính phủ. Nói cách khác, lãi hay lá»— cÅ©ng là do bàn tay Ä‘iều phối của Nhà nÆ°á»›c cả.

Theo ông Năm, trong hoạt Ä‘á»™ng của Tập Ä‘oàn Petrolimex, chính những ngành khác nhÆ° bán dầu nhờn, liên doanh vá»›i BP Castro, bảo hiểm, ngân hàng, vận tải, xây lắm... lãi cao nên Ä‘ã "cứu" cho lÄ©nh vá»±c chính là xăng dầu thường xuyên lá»—.

Sự minh bạch bất đắc dĩ

Ở góc Ä‘á»™ nào Ä‘ó, những thông tin lãi - lá»— của Petrolimex cÅ©ng là má»™t sá»± minh bạch... bất đắc dÄ©. NhÆ° chính Petrolimex và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng khẳng định, vì là DN cổ phần, Ä‘ã lên sàn chứng khoán nên theo quy định, Petrolimex buá»™c phải công bố thông tin, báo cáo tài chính 6 tháng, 1 năm.

Trong khi Ä‘ó, hÆ¡n 10 đầu mối kinh doanh xăng dầu còn lại, chiếm 1 ná»­a thị phần lại im hÆ¡i lặng tiếng, không rõ thá»±c hÆ° lãi lá»— ra sao.

TS Lê Đăng Doanh nhấn mạnh: "Chính phủ Ä‘ã có yêu cầu DNNN phải công khai minh bạch, nhất là khi là DN làm nhiệm vụ công ích. DN không chỉ nói lãi, lá»— mà còn phải công bố cả việc hưởng lÆ°Æ¡ng bao nhiêu, thưởng thế nào, chi phí giá thành, cÆ¡ cấu giá..."

Phó chủ tịch Hiệp há»™i xăng dầu Việt Nam, ông Trịnh Quang Khanh cho hay: "Vì Ä‘iều hành của cÆ¡ quan quản lý không được tốt lắm nên má»›i gây ra sá»± bức xúc trong nhân dân. Chẳng hạn nhÆ° việc ban hành Nghị định 84 thì cứ nên thá»±c hiện Ä‘úng Nghị định này, cho phép DN định giá trong giá»›i hạn, khi giảm thì cho giảm ngay, khi tăng thì tăng theo. Người dân sẽ quen dần vá»›i cÆ¡ chế thị trường có giảm, có tăng."

Trên thá»±c tế, nười dân hoa mắt chóng mặt vá»›i chuyện lúc lãi, lúc lá»—, tăng nhanh, giảm chậm còn có nguyên cá»› từ chính những thông Ä‘iệp giá xăng dầu của Nhà nÆ°á»›c.

Từ đầu năm đến nay, thị trường xăng dầu chứng kiến 4 đợt giảm giá, 3 đợt tăng giá. Trong Ä‘ó, 3 lần tăng giá liên tiếp diá»…n ra chỉ trong 33 ngày, tính từ ngày 14/6 đến 17/7. NhÆ°ng mãi 35 ngày sau, ngày 22/8, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c má»›i... giảm 1 lần. Thêm vào Ä‘ó, mức giảm khiêm tốn chỉ 300 đồng/lít xăng trong khi trÆ°á»›c Ä‘ó, giá tăng vù vù Ä‘ã lên tá»›i 1.220 đồng/lít.

Má»—i khi tăng giá xăng dầu, Bá»™ Tài chính thường ngụ ý Ä‘áng lẽ phải tăng cao hÆ¡n nhÆ°ng vì lý do "chia sẻ lợi ích vá»›i người dân...", giá xăng dầu chỉ tăng chừng này. Còn khi có thể giảm giá xăng dầu, Bá»™ Tài chính chỉ nêu chung chung đủ khôi phục lợi nhuận định mức, dừng sá»­ dụng quỹ bình ổn.

Sá»± trì hoãn giảm giá Ä‘ôi khi còn nằm ở chá»—, Bá»™ Tài chính cần tính toán Æ°u tiên khôi phục nguồn thu thuế trÆ°á»›c. Các DN cÅ©ng vin vào cá»› này mà tảng lờ chuyện "xin giảm giá", không "sốt sắng" nhÆ° khi tăng giá. Má»™t quan chức của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng từng hàm ý, khi có Ä‘iều kiện thuận lợi, cÅ©ng phải để cho DN hồi phục lại lợi nhuận.

Giá xăng dầu vừa má»›i giảm được ít ngày thì gần Ä‘ây, lại có thông tin giá xăng Ä‘ang lá»—.

Ví dụ tính tá»›i ngày 3/9, nếu không bù từ Quỹ bình ổn, giá xăng Ä‘ã lá»— 375 đồng/lít, giá dầu diezen lá»— 520 đồng/lít và dầu hỏa lá»— 1.099 đồng/lít. Điều này khiến người dân nghi ngại sẽ lại hứng chịu má»™t đợt tăng giá trong nay mai.

Nguồn tin: Vef