Việc trả quyền Ä‘iều hành giá bán lẻ xăng dầu cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng liệu có thỏa mãn được mong muốn về má»™t cÆ¡ chế quản lý, giám sát giá để minh bạch, lành mạnh hóa thị trường?

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản thông báo kết luận của Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải đồng ý giao Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng quyền chủ trì Ä‘iều hành giá bán lẻ xăng dầu theo đề xuất của Bá»™ Tài chính.

Ai giám sát?

Chuyên gia kinh tế - TS Nguyá»…n Minh Phong nhìn nhận việc trao quyền Ä‘iều hành giá cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng là hợp lý bởi Ä‘ây là mặt hàng thiết yếu, nhạy cảm và chÆ°a cạnh tranh thì Ä‘Æ°a về má»™t đầu mối sẽ tốt hÆ¡n. “Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã quản lý cung cầu thị trường, xuất nhập khẩu nay quản lý thêm giá sẽ nắm được cÆ¡ sở để có phÆ°Æ¡ng án hợp lý” - ông Phong nói. TS Lê Đăng Doanh cÅ©ng cho rằng trao quyền Ä‘iều hành giá cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, công luận sẽ có má»™t “địa chỉ” duy nhất để quan tâm. Điều này sẽ thuận tiện trong việc chủ Ä‘á»™ng kiểm soát giá nếu nhÆ° có má»™t cÆ¡ quan giám sát Ä‘á»™c lập.

Người tiêu dùng mong có má»™t cÆ¡ chế quản lý, giám sát giá để minh bạch, lành mạnh hóa thị trường xăng dầu Ảnh: Há»’NG THÚY

Tuy nhiên, TS Lê Đăng Doanh chỉ ra rằng cÆ¡ quan duy nhất hiện nay có trách nhiệm giám sát hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh, cạnh tranh giá của doanh nghiệp (DN) là Cục Quản lý cạnh tranh thì lại nằm trong Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. “Ai sẽ giám sát Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng trong Ä‘iều hành giá hay bá»™ này lại vừa Ä‘iều hành giá vừa tá»± giám sát mình. NhÆ° vậy khó tránh khỏi vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi” - TS Lê Đăng Doanh băn khoăn và đề xuất cần phải xem xét đến má»™t cÆ¡ chế giám sát Ä‘iều hành giá Ä‘á»™c lập để việc Ä‘iều hành giá xăng được minh bạch.

Nhìn từ thá»±c tế quản lý mặt hàng xăng dầu hiện nay, TS Nguyá»…n Minh Phong cÅ©ng cho rằng việc khoán trắng cho má»™t bá»™ “ôm” mọi việc dá»… làm tăng Ä‘á»™c quyền. “Mặt hàng này hiện nay 2 bá»™ quản lý vẫn còn Ä‘á»™c quyền thì giao cho 1 bá»™ càng Ä‘áng lo. Vẫn nên duy trì má»™t cÆ¡ chế liên ngành để vừa quản lý vừa giám sát lẫn nhau” - ông Phong nói.

Tài chính “gật”, Công ThÆ°Æ¡ng “quyết”!

Má»™t thành viên ban soạn thảo nghị định xăng dầu cho biết việc quản lý giá xăng dầu vẫn tiếp tục theo cÆ¡ chế má»™t bá»™ chủ trì nhÆ°ng có sá»± phối hợp vá»›i cÆ¡ quan còn lại. Thành viên ban soạn thảo nghị định cÅ©ng cho biết thá»±c chất Bá»™ Tài chính vẫn quản lý giá cÆ¡ sở, Quỹ Bình ổn xăng dầu (BOG) và thuế. Khi nhận Ä‘iều hành giá bán lẻ xăng dầu, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chỉ chủ Ä‘á»™ng về thời Ä‘iểm quyết định Ä‘iều chỉnh giá cÅ©ng nhÆ° thời Ä‘iểm sá»­ dụng các biện pháp Ä‘iều hành khác nhÆ° thuế, quỹ BOG. Còn về phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều hành giá thì phải “xin ý kiến” Bá»™ Tài chính. “NhÆ° vậy, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng không hề nắm giá, nắm quỹ trong tay. PhÆ°Æ¡ng án Ä‘iều hành phải được sá»± đồng ý của cÆ¡ quan quản lý giá cÆ¡ sở là Bá»™ Tài chính. Việc chuyển quyền chủ trì Ä‘iều hành giá xăng dầu sang Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng thá»±c chất chỉ là hữu danh vô thá»±c!” - vị này nói.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, theo má»™t cán bá»™ Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, về đề xuất của Bá»™ Tài chính giao Ä‘iều hành giá xăng cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, bá»™ Ä‘ã có ý kiến từ chối. Quan Ä‘iểm của bá»™ này là nếu Bá»™ Tài chính tính toán giá cÆ¡ sở thì nên Ä‘iều hành giá bán lẻ nhÆ° từ trÆ°á»›c đến nay là hợp lý. Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Đỗ Thắng Hải khẳng định thời gian qua, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và Bá»™ Tài chính luôn phối hợp chặt chẽ trong công tác Ä‘iều hành giá xăng dầu. Hiện nay, thá»±c hiện chỉ đạo của Chính phủ, 2 bá»™ vẫn Ä‘ang phối hợp, gấp rút rà soát và hoàn thiện dá»± thảo nghị định má»›i về kinh doanh xăng dầu và báo cáo Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ trÆ°á»›c ngày 16-5. 

Sợ Æ°u ái con cÆ°ng?

Hiện nay, cÆ¡ quan quản lý chỉ tham chiếu số liệu của Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) để tính toán mức chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ. Trong khi Ä‘ó, số lượng và giá nhập khẩu của má»—i DN khác nhau, DN nhỏ không thể có nhiều Æ°u Ä‘ãi nhÆ° DN lá»›n. Đại diện má»™t DN đầu mối xăng dầu cho rằng nếu nghị định má»›i chÆ°a giải quyết được Ä‘iểm thiếu công bằng này, lại Ä‘Æ°a việc quản lý về má»™t cÆ¡ quan mà không xây dá»±ng cÆ¡ chế giám sát thì chắc chắn giá xăng dầu sẽ vẫn tù mù và chÆ°a thể tiệm cận vá»›i thị trường.

Tuy nhiên, ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng Giám đốc Petrolimex, cho rằng về bản chất việc Ä‘iều hành giá xăng vẫn do nhà nÆ°á»›c quyết định, DN chỉ báo cáo và xin ý kiến, có khác là chuyển từ bá»™ này sang bá»™ kia. “Công thức giá vẫn thế, cÆ¡ chế vận hành vẫn thế thì không khác gì. Còn chuyện “Ä‘á bóng thổi còi” hay Æ°u ái thì không phải dá»… dàng vì công thức giá do Chính phủ ban hành, mọi thứ đều rõ ràng” - ông Năm khẳng định.

 

Nguồn tin: NLD