Việc giá xăng dầu phải được Ä‘iều chỉnh kịp thời theo biến Ä‘á»™ng của giá thế giá»›i là Ä‘iều khó thể tránh. Doanh nghiệp Ä‘ang mong muốn được chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều chỉnh giá bán theo khung do Nhà nÆ°á»›c quy định.

Còn nhá»›, khi Nghị định 84/2009/NĐ-CP trong quá trình được soạn thảo, nhiều chuyên gia kinh tế Ä‘ã phản đối việc trao toàn quyền định giá bán lẻ xăng dầu vào tay doanh nghiệp, bởi ngành xăng dầu vẫn tồn tại tình trạng Ä‘á»™c quyền (có doanh nghiệp chiếm trên 30% thị phần theo quy định của Luật Cạnh tranh - PV). 

 

Tuy nhiên, khi Nghị định 84/2009/NĐ-CP được ban hành, Nhà nÆ°á»›c vẫn giữ quyền kiểm soát giá xăng dầu bán lẻ thông qua má»™t biểu tính toán giá đầu vào hợp lý, nên dÆ° luận bá»›t Ä‘i sá»± phản đối. 

Cuối năm 2009, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Trần Văn Hiếu nói vá»›i các doanh nghiệp xăng dầu rằng, việc quy định giá cÆ¡ sở vừa là công cụ để nhà nÆ°á»›c quản lý giá và cÅ©ng vừa tạo Ä‘iều kiện cho các doanh nghiệp cải tiến cách thức kinh doanh để có thể giảm được giá cÆ¡ sở (so vá»›i mức giá mà cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c tính chung cho các doanh nghiệp), nhằm gia tăng lợi nhuận. “Việc giảm giá này dá»… nhìn thấy ngay từ khả năng giảm giá CIF của má»—i doanh nghiệp. Nếu tìm được nguồn nhập khẩu tốt, chi phí bảo hiểm rẻ, thì doanh nghiệp sẽ có lợi”, ông Hiếu nói.

Doanh nghiệp xăng dầu khấp khởi mừng vì ít nhất cÅ©ng được chủ Ä‘á»™ng tăng giá khi giá cÆ¡ sở tăng thấp hÆ¡n 7% (theo quy định của Nghị định 84/2009/NĐ-CP). Còn người tiêu dùng thì hy vọng sẽ được mua xăng dầu của các doanh nghiệp khác nhau vá»›i các mức giá khác nhau. 

Vậy nhÆ°ng, chỉ sau 3 tháng thá»±c hiện, Nghị định 84/2009/NĐ-CP lại bị “tạm treo” nhÆ° Ä‘ã nói. Thế nên, doanh nghiệp và người tiêu dùng Ä‘ã gặp những khó khăn về nguồn cung và gặp khó khăn trong vận hành thị trường bán lẻ. 

Các doanh nghiệp xăng dầu khẳng định rằng, cÆ¡ chế thị trường đầy đủ đối vá»›i mặt hàng xăng dầu là con đường duy nhất Ä‘úng, bởi Nhà nÆ°á»›c không thể quay lại cÆ¡ chế bù lá»— cho giá xăng dầu nhÆ° trÆ°á»›c năm 2009, trong khi cÆ¡ chế này bá»™c lá»™ sá»± bất công bằng và rất phức tạp. Do Ä‘ó, các cÆ¡ quan quản lý có thể sẽ cho phép thị trường xăng dầu được vận hành theo cÆ¡ chế thị trường trong thời gian tá»›i.

Trong má»™t thông báo hồi cuối tháng 2/2011, sau thời Ä‘iểm cho phép tăng giá xăng dầu, Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã tính tá»›i khả năng sẽ cho vận hành thị trường xăng dầu theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP trong năm 2011. Từ thá»±c tế thị trường xăng dầu có nhiều vấn đề nhÆ° giai Ä‘oạn vừa qua, có thể thấy, cÆ¡ chế thị trường đối vá»›i mặt hàng xăng dầu hiện nay là cÆ¡ chế hợp lý nhất.

Có má»™t Ä‘iểm rất thuận lợi cho các cÆ¡ quan quản lý mạnh dạn cho phép thá»±c hiện cÆ¡ chế thị trường vá»›i mặt hàng xăng dầu là phần Ä‘ông người tiêu dùng Ä‘ã hiểu rằng, biến Ä‘á»™ng giá trên thị trường xăng dầu thế giá»›i luôn tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp tá»›i giá bán lẻ trong nÆ°á»›c và Nhà nÆ°á»›c không thể mãi bù lá»— cho mặt hàng này. 

Tuy nhiên, Ä‘iều mà các chuyên gia lo ngại và người tiêu dùng băn khoăn là giám sát thế nào để các doanh nghiệp không thể lợi dụng vị trí đặc biệt của mình để tăng giá tùy tiện. Mặc dù các doanh nghiệp xăng dầu liên tục khẳng định rằng, chÆ°a có mặt hàng nào minh bạch thông tin trong kinh doanh nhÆ° mặt hàng xăng dầu, nhÆ°ng việc kiểm soát giá đầu vào vẫn cần phải được cÆ¡ quan quản lý thá»±c hiện chặt chẽ. Có nhÆ° vậy, quyền lợi của Nhà nÆ°á»›c, người tiêu dùng và của doanh nghiệp má»›i được đảm bảo.

 

Nguồn: Äáº§u tÆ°