Giá xăng dầu của ngày 7/12 của Sokimex.

CôngThÆ°Æ¡ng - Giá xăng lên xuống: chuyện thường ngày

Sau hai năm đặt chân tới Phnompenh, dÆ°Æ¡Ì€ng nhÆ° cuôÌ£c sống, thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng ở Ä‘ây sôi Ä‘ôÌ£ng hẳn. Đặc biêÌ£t, mật Ä‘á»™ các cửa haÌ€ng xăng dâÌ€u (cây xăng) dày đặc hÆ¡n. Ngay trên môÌ£t con phố nhỏ, bên naÌ€y laÌ€ cửa haÌ€ng xăng dâÌ€u treo biển hiêÌ£u của Sokimex thiÌ€ Ä‘ối diêÌ£n bên kia laÌ£i treo biển Total.

Anh ĐaÌ€m Tá Nho- Trưởng Văn phoÌ€ng Ä‘aÌ£i diêÌ£n Petrolimex taÌ£i Campuchia- cho biết: HêÌ£ thống bán lẻ ở Campuchia phát triển khá tÆ°Ì£ do vì Chính phủ không có quy hoaÌ£ch mạng lÆ°á»›i xăng dầu. Mấy năm gâÌ€n Ä‘ây, Campuchia “buÌ€ng nổ” vá»›i hÆ¡n 1.000 cá»­a haÌ€ng xăng dầu phân bố trên 24 tỉnh, thành. Riêng tại thủ Ä‘ô Phnôm Pênh diện tích chỉ có 374km2 nhÆ°ng có hÆ¡n 240 cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu, nghÄ©a laÌ€ trung bình cứ 0,6 km2 có má»™t cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu.

Ấn tÆ°Æ¡Ì£ng với chúng tôi laÌ€ ở Phnompenh có rất nhiều cây xăng Ä‘aÌ£t “chuẩn quốc tế”, to, thoáng vaÌ€ rôÌ£ng, gấp 3-4 lâÌ€n diêÌ£n tích những cây xăng lá»›n ở ViêÌ£t Nam. Ngày 7/12 chúng tôi thấy giá xăng RON92 là 5.300 riel/lít (khoảng gần 27.000 đồng/lít, cao hÆ¡n giá xăng Việt Nam khoảng 4.000 đồng/lít); RON 90 là 5.100 riel/lít (khoảng trên 26.000 đồng/lít) thì ngay hôm sau (8/12) đồng loạt các cây xăng tại Phnompenh đều giảm 100 riel/lít xăng dầu, hôm sau nữa lại thấy tăng giá…

Cá»­a hàng xăng dầu của Sokimex- công ty xăng dầu chiếm thị phần lá»›n thứ 2 Campuchia

Cá»­a hàng xăng dầu của Công ty Mittapheap to, rá»™ng và có cả siêu thị mini

Các biển niêm yết giá to, cao, từ xa Ä‘ã nhìn rõ

Uch Sophal, ngÆ°Æ¡Ì€i phuÌ£ trách nhâÌ£p khẩu xăng dâÌ€u của Công ty xăng dầu Mittapheap, giải thích: ở Campuchia NhaÌ€ nước không quy định giá bán lẻ xăng dầu. ThÆ°Æ¡Ì€ng doanh nghiệp (DN) tăng, giảm giá rất nhanh, trong 1 ngaÌ€y có thể thay Ä‘ổi 2 mức giá bán khác nhau, tÆ°Æ¡ng ứng theo “nhịp đập” giá thế giá»›i.

Dù theo kinh tế thị trường, nhÆ°ng hâÌ€u hết các cây xăng mang biển hiêÌ£u khác nhau nhÆ° Caltex, Sokimex, PTT, Tela... ở Phnompênh Ä‘êÌ€u niêm yết giá bán giống nhau. “Thường các công ty xăng dầu nhìn nhau để bán giá xêm xêm nhÆ° nhau, vì nếu bán cao cÅ©ng không được, bán thấp thì họ cho là cá»­a hàng Ä‘ó gian lận chất lượng, số lượng. NhÆ° Công ty Mittapheap nÆ¡i tôi làm việc thường căn cứ vào giá của Caltex vì Caltex là thÆ°Æ¡ng hiệu lá»›n, mà người Campuchia lại rất chuá»™ng các thÆ°Æ¡ng hiệu lá»›n”- Sophal giải Ä‘áp thắc mắc của chúng tôi.

Mặc dù hệ thống bán lẻ phát triển mạnh nhÆ°ng trong nhiều năm nay Campuchia chỉ khống chế có 12 DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu. Ngoài 9 DN trong nÆ°á»›c hoàn toàn là tÆ° nhân còn có 3 đầu mối 100% vốn nÆ°á»›c ngoài là Chevron vá»›i nhãn hiệu Caltex, Total (Pháp), PTT (Thái Lan).

Thuế xăng dầu: 10 năm thay đổi 1 lần

Theo biểu thuế nhập khẩu hiện hành do Tổng cục Hải quan và Thuế Campuchia ban hành thì xăng dầu nhập khẩu phải chịu các khoản thuế: thuế NK (xăng: 15%; diezel, dầu hỏa và mazut là những mặt hàng dùng cho sản xuất bằng 0%), thuế TTĐB (10%), thuế VAT (10%), phụ thu (0,02 USD/lít) và phí giao thông. Tuy nhiên, Chính phủ ấn định giá tính thuế cố định đối vá»›i tất cả các mặt hàng xăng dầu, nhÆ° giá tính thuế đối vá»›i xăng là 785 USD/tấn; diezel và dầu hỏa: 580 USD/tấn… nên thuế xăng dầu được coi là cố định, rất ít khi thay đổi. Từ tháng 1/2004 đến nay Campuchia má»›i thay đổi 1 lần giá tính thuế. Ông Suthon Choothian- Giám đốc Ä‘iều hành PTT- giải thích: Ở Campuchia ngân khố nhà nÆ°á»›c chủ yếu thu từ nguồn thuế xăng dầu, nên việc cố định thuế, phí giúp cho Chính phủ chủ Ä‘á»™ng kế hoạch thu ngân sách, đồng thời các DN đầu mối kinh doanh xăng dầu chủ Ä‘á»™ng tính toán giá bán theo biến Ä‘á»™ng giá nhập khẩu.

Ông Suthon Choothian- Giám đốc Ä‘iều hành PTT- cho biết: Thuế xăng dầu ở Campuchia là thuế cố định

Ông Chan Ang- Giám đốc Ä‘iều hành Sokimex- cho biết: công ty chỉ kiểm soát 65 cá»­a hàng trá»±c thuá»™c mình

Mặc dù Ä‘iều hành thoáng nhÆ° vậy song luật pháp của Campuchia cÅ©ng có những quy định khắt khe để tránh gian lận về thÆ°Æ¡ng mại. NhÆ° các DN đầu mối nhập khẩu phải có kho chứa, phÆ°Æ¡ng tiện dá»± trữ tại Shihanouk Ville hoặc Phnom Penh. Tại các kho đầu mối thường xuyên có 1 người của hải quan túc trá»±c giám sát lượng xăng dầu nhập vào và xuất ra. Theo quy định, má»—i đại lý chỉ được ký vá»›i má»™t đầu mối cung cấp xăng dầu. Vì thế, má»—i xe téc vận chuyển phải sÆ¡n logo 1 DN đầu mối, xe téc phải Ä‘i Ä‘úng vào kho của đầu mối Ä‘ó lấy hàng và vận chuyển đến Ä‘úng các cá»­a hàng treo biển hiệu, logo giống nhÆ° trên xe của mình.

Má»—i xe téc sÆ¡n 1 logo của công ty đầu mối

Sophal (áo xanh) cho biết: đại lý xăng dầu tổng hợp này có 5 xe tec sÆ¡n 5 logo khác nhau

Đại lý gian lận bằng cách vận chuyển xăng dầu nhập lậu bằng can để tránh kiểm soát

Việc gian lận thÆ°Æ¡ng hiệu của đầu mối khác ở Campuchia rất hiếm thấy, vì nếu phát hiện xâm phạm biển hiệu, logo của đầu mối cung cấp xăng dầu khác sẽ chịu phaÌ£t 5.000 USD.

Trao đổi vá»›i chúng tôi về trách nhiệm của DN đầu mối nhập khẩu đối vá»›i hệ thống bán lẻ của mình, ông Chan Ang- Tổng giám đốc Công ty Xăng dầu Sokimex (công ty chiếm gần 24% thị phần)- cho biết: Công ty chỉ có trách nhiệm kiểm soát giá cả, chất lượng, Ä‘o lường tại 65 cá»­a hàng trá»±c thuá»™c mình, còn 200 cá»­a hàng đại lý công ty không kiểm soát mà đại lý phải chịu trách nhiệm về hoạt Ä‘á»™ng của mình trÆ°á»›c pháp luật. Tuy nhiên, để bảo vệ hình ảnh của mình, các thÆ°Æ¡ng hiệu lá»›n nhÆ° Caltex, PTT hay Total giám sát kỹ cả đại lý của mình, chính vì thế mà mạng lÆ°á»›i của họ cÅ©ng phát triển hạn chế, chỉ trên dÆ°á»›i 10 đại lý.

Còn đối vá»›i quy định dá»± trữ lÆ°u thông, Sophal cho biết: Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại quy định dá»± trữ lÆ°u thông bằng 30 ngày lượng hàng bán hàng của từng DN đầu mối. “Dù Nhà nÆ°á»›c không quy định, các công ty vẫn thá»±c hiện vì phải chuẩn bị hàng hóa, nhÆ°ng thá»±c tế chỉ dá»± trữ được 15 ngày”- Sophal nói.

Không té nÆ°á»›c… theo xăng dầu

Seng Dy- Trưởng phòng xuất nhập khẩu của Sokimex, Dara- Giám đốc phụ trách xuất nhập của Limlong và Sophal- phụ trách nhập khẩu của Mittapheap Perta là những nhân vật chủ chốt trong các công ty xăng dầu, cÅ©ng là nhóm bạn thân. Tối nay họ tụ tập, trong câu chuyện bàn tá»›i giá xăng dầu thế giá»›i lên hay xuống, họ đều đồng tình phải giảm giá, nhÆ°ng sáng mai má»—i người lại có những quyết định rất khác nhau. Kinh doanh xăng dầu ở Campuchia có sá»± cạnh tranh gay gắt, mặc dù là bạn nhÆ°ng họ cÅ©ng là đối thủ của nhau.

Còn hỏi người dân ở Ä‘ây có quan tâm đến giá xăng dầu hay không, họ đều lắc đầu, vì giá xăng dầu ở Campuchia lên xuống là chuyện thường ngày. “Chắc là họ tăng giảm giá cÅ©ng hợp lý, do giá xăng nhập khẩu thay đổi thì họ theo thôi, mà tăng cao thì không bán được”- má»™t người đổ xăng tại cá»­a hàng của PTT trả lời Ä‘Æ¡n giản nhÆ° vậy.

Ông VÅ© Thịnh Cường- Tham tán thÆ°Æ¡ng mại tại Campuchia: Theo cÆ¡ chế thị trường nhÆ°ng GDP năm 2012 của Campuchia dá»± Ä‘oán tăng 6,5%, lạm phát chỉ 2-3%.

Đồ rằng giá xăng dầu Campuchia tăng giảm liên tục chắc sẽ ảnh hưởng đến tăng lạm phát, nhÆ°ng không, chúng tôi thá»±c sá»± sốc khi biết GDP năm 2012 của Campuchia dá»± tính tăng khoảng 6,5%, trong khi lạm phát chỉ khoảng 2-3%, thấp hÆ¡n rất nhiều so vá»›i Việt Nam. TrÆ°á»›c sá»± ngạc nhiên của chúng tôi, anh bạn Dara giải thích: Khi giá xăng dầu tăng không có chuyện giá haÌ€ng hóa, cÆ°á»›c vận chuyển tăng theo, vì người giàu thì Ä‘i xe đắt tiền chỉ quan tâm chất lượng xăng, còn người nghèo thường Ä‘i xe máy và tuk tuk. Nếu Ä‘i xe tuk tuk khách thường trả giá nhÆ° mọi lần mà người lái xe cÅ©ng không kêu ca gì. Thỉnh thoảng vì lá»— quá nên những người lái xe tuk tuk và Nghiệp Ä‘oàn người lao Ä‘á»™ng tá»± do tập trung Ä‘Æ°a ra kiến nghị chính phủ giảm phí cầu đường. Chính phủ lại kêu gọi DN giảm giá, thường là 100- 200 riel/lít, mà DN nào không giảm cÅ©ng chẳng sao.

Có Ä‘i mới biết, Lào và Campuchia Ä‘iều hành thị trường xăng dầu nhẹ tênh chứ không quá phức taÌ£p. Trong khi ở Việt Nam giá xăng dầu giảm cÅ©ng bức xúc, tăng cÅ©ng bức xúc. Nếu tÆ° duy nhÆ° thế, biết tới bao giờ người dân mình quen vá»›i 3 từ “giá thị trường”?

Nguồn tin:Baocongthuong