Đầu tÆ° bãi pha chế dầu bẩn vá»›i quy mô lá»›n, má»™t số doanh nghiệp vận tải Ä‘ã xây dá»±ng cả má»™t “quy trình” tái chế, sang chiết, pha chế dầu “bẩn” hoạt Ä‘á»™ng ầm ào suốt ngày Ä‘êm.

Trong nhiều tuần “nằm vùng” tại Q.7, TP.HCM, chúng tôi phát hiện bên cạnh những “Ä‘iểm pha chế” xăng dỏm trên đường Đào Trí còn có má»™t khu vá»±c rá»™ng cả chục ngàn mét vuông của doanh nghiệp Tấn Phong lúc nào cÅ©ng tấp nập xe bồn ra vào. Điều khác biệt là trong khi ở những nÆ¡i khác, xe bồn chỉ ghé vào 15 - 20 phút rồi phóng Ä‘i giao hàng, thì xe vào bãi của Tấn Phong thường “cố thủ” đến hàng giờ. Theo tìm hiểu của chúng tôi, doanh nghiệp này có má»™t Ä‘á»™i xe bồn hùng hậu hàng chục chiếc để chở dầu DO, FO, chủ yếu mang đầu số 57K, biển số đều vào loại đẹp. Ngay cả những ngày các “bãi Ä‘áp” xung quanh thÆ°a thá»›t xe đến “làm bùa” thì Tấn Phong vẫn nhá»™n nhịp xe ra vào.

Thâm nhập “căn cứ” dầu bẩn

Sát bãi Ä‘á»— này có má»™t con kênh chạy ngang, nên chúng tôi phải canh thời Ä‘iểm con nÆ°á»›c xuống, men dọc tường, Ä‘i sâu ra phía sau để tiếp cận bãi nấu dầu. Mặc dù vậy, việc tiếp cận vẫn rất khó khăn vì tường bao kiên cố cao tá»›i 3 mét. Bên trên gắn hàng rào sắt sắc nhọn, xung quanh cÅ©ng không có Ä‘iểm tá»±a nào để leo vào. Sau ná»— lá»±c vượt tường, chúng tôi nhảy xuống má»™t bãi đất trống nhÆ°ng vẫn phải vượt thêm má»™t bức tường nữa được xây chắn bên trong thì má»›i có thể quan sát hoạt Ä‘á»™ng của xe bồn. Điểm Ä‘áng chú ý của bãi này là từ xa Ä‘ã có thể nghe thấy tiếng máy phát nổ ầm ầm. Đập vào mắt chúng tôi là khoảng gần chục bồn chứa khổng lồ, má»—i bồn cao gần 2 mét, rá»™ng 10 mét xếp san sát nhau. Từ khu vá»±c bồn chứa này có má»™t ống khói nối thẳng ra bên ngoài tường, không ngừng xả khói Ä‘en ngòm về phía dòng kênh. Trong vòng ná»­a tiếng, hàng chục lượt xe bồn tá»›i tấp chở dầu về Ä‘ây, rồi xả vào các bồn chứa. Má»™t người Ä‘àn ông ngồi trên nóc bồn, quan sát việc nấu dầu thông qua nắp bên trên bồn chứa. Việc nấu dầu, pha trá»™n dầu kéo dài vài tiếng đồng hồ, sau Ä‘ó, vài thanh niên bên dÆ°á»›i kéo những ống xả lá»›n nối từ các bồn bắt đầu nấu bÆ¡m dầu vào xe. Sau Ä‘ó, lần lượt từng xe bồn rời “bãi pha chế” để Ä‘i giao hàng cho các cây xăng, xí nghiệp, nhà máy.

"Hóa dầu"

Tận mắt chứng kiến "công nghệ" pha chế dầu bẩn chúng tôi má»›i hiểu lý do, xe bồn phải "cố thủ" hàng giờ trong bãi. Việc "chế biến" dầu bẩn phức tạp hÆ¡n nhiều so vá»›i xăng dỏm, doanh nghiệp nấu dầu “lụi” thường thu gom các loại dầu thải, nhá»›t thải (nhất là từ súc rá»­a các tàu biển lá»›n) nấu, sang chiết thành loại dầu DO kém chất lượng rồi pha vá»›i dầu sạch. Thậm chí, để tăng lợi nhuận, họ còn gom cả chất thải từ bãi rác, rồi nấu, lọc thành má»™t há»—n hợp chỉ có má»™t số tính chất tÆ°Æ¡ng tá»± dầu (nhÆ°ng không phải dầu) rồi trá»™n lẫn vá»›i dầu sạch cho ra loại dầu bẩn. Vá»›i dầu FO, doanh nghiệp vận tải có thể “rút ruá»™t” cả ngàn lít dầu trên má»—i chuyến xe bồn 16.000 lít. Sau Ä‘ó bù vào má»™t lượng nÆ°á»›c tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng và thêm hóa chất tạo màu Ä‘en.

Cuối cùng, dùng máy tua quay vá»›i tốc Ä‘á»™ cá»±c nhanh trong khoảng 1 - 2 tiếng cho các loại này hòa trá»™n vào nhau, không bị tách lá»›p trong ít nhất 2 ngày, đủ thời gian vận chuyển đến các lò đốt mà không bị phát hiện. Chỉ có phòng hóa nghiệm má»›i có thể bóc tách được những thành phần “ma quá»·” trong dầu bẩn nhÆ°ng dầu FO chủ yếu bán cho các nhà máy, xí nghiệp hoặc doanh nghiệp tÆ° nhân vốn không có phòng hóa nghiệm. ChÆ°a kể sá»± móc nối giữa Ä‘Æ¡n vị giao hàng và nhân viên kiểm hàng cÅ©ng là lý do khiến doanh nghiệp kinh doanh dầu bẩn rất giàu đất sống.

Việc pha trá»™n dầu bẩn còn phổ biến và ngang nhiên hÆ¡n cả mặt hàng xăng, vì thường ít bị phát giác. Nhất là đối vá»›i dầu FO dùng đốt lò trong các nhà máy, xí nghiệp thì càng dá»… pha trá»™n và trá»™n “cỡ nào, kiểu nào cÅ©ng được”. Bởi mọi dấu vết về chất lượng đều dá»… dàng bị xóa khi Ä‘em vào lò đốt. Theo tìm hiểu của chúng tôi, giá dầu của Tấn Phong bán cho các cây xăng, nhà máy, xí nghiệp thường rẻ hÆ¡n cả giá của các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối. Vì sau khi mua dầu từ doanh nghiệp đầu mối, bằng các thủ thuật tại bãi nấu dầu lậu nhÆ° nói trên, Tấn Phong Ä‘ã “phù phép” để hạ thấp chất lượng nhÆ°ng lại tăng cao số lượng dầu, từ Ä‘ó giá cả mềm hÆ¡n mà vẫn Ä‘em lại lợi nhuận khổng lồ. 

Được biết, bãi nấu dầu lậu này Ä‘ã tồn tại nhiều năm. Dù hoạt Ä‘á»™ng tấp nập, chÆ°a kể các dấu hiệu dá»… nhận biết nhÆ° khói cuá»™n mù mịt và tiếng máy phát ì ùng bất kể ngày Ä‘êm, song không hiểu sao vẫn có thể “qua mặt” các lá»±c lượng chức năng Q.7 suốt má»™t thời gian dài. Để chắc chắn, chúng tôi Ä‘ã đến Sở Kế hoạch - Đầu tÆ° TP. HCM để xác minh giấy phép kinh doanh của Tấn Phong. Doanh nghiệp này chỉ có chức năng vận tải, mua bán xăng dầu. Về nguyên tắc, doanh nghiệp mua bán xăng dầu có quyền tích trữ hàng hóa, song hoàn toàn không được quyền tác Ä‘á»™ng vào mặt hàng xăng dầu dÆ°á»›i mọi hình thức (nhÆ° dùng nhiệt, nấu, pha chế, tái chế, sang chiết...).

Không chỉ gây nguy hại trá»±c tiếp cho xe cá»™ bằng cách phá hủy nhanh chóng Ä‘á»™ng cÆ¡, máy móc, dầu bẩn còn gây ra những hậu quả khôn lường cho môi trường, vì trong quá trình nấu, pha chế sẽ liên tục thải ra bầu không khí những khói thải Ä‘á»™c hại mà không hề qua bất kỳ hệ thống xá»­ thải nào. ChÆ°a kể, lượng dầu bẩn sau Ä‘ó được Ä‘em chạy xe hoặc dùng trong các lò đốt lại tiếp tục gây nguy hại cho môi trường hÆ¡n rất nhiều so vá»›i sá»­ dụng dầu sạch.

Kiểm tra quá trình pha trá»™n dầu - Ảnh: PhÆ°Æ¡ng Thanh - Trần HÆ¡n

 Các xe chờ bÆ¡m dầu bẩn để giao hàng

Xe xả dầu vào bồn chứa để nấu, pha chế

BÆ¡m dầu vào xe sau khi "làm bùa"

Nguồn tin: Thanhnien