Các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu đều mong ngóng má»™t thị trường được vận hành đầy đủ. Đây là con đường duy nhất có thể giúp nguồn cung xăng dầu được duy trì ổn định ở tất cả các khâu, các vùng, miền.

 

“Thá»±c tế, gần nhÆ° trong cả năm 2010, các DN xăng dầu không được chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều hành giá bán lẻ, mà công việc này thuá»™c quyền cÆ¡ quan quản lý. DN má»›i chỉ có quyền nhập khẩu xăng dầu theo giá thế giá»›i và Ä‘ây má»›i chỉ là khâu đầu tiên trong má»™t chu trình cung cấp mặt hàng quan trọng này tá»›i người tiêu dùng”, ông Bùi Ngọc Bảo, Tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu nói. 

Theo quy định tại Nghị định 84/2009/NĐ-CP, DN được chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ khi giá cÆ¡ sở tăng tá»›i má»™t mức Ä‘á»™ nhất định. Câu chuyện trở nên nóng bỏng khi giá cÆ¡ sở trong cả năm 2010 cao hÆ¡n hẳn giá bán hiện hành, nhÆ°ng DN không được Ä‘iều chỉnh giá bán, bởi Nhà nÆ°á»›c giữ quyền Ä‘iều hành. 

Trong giai Ä‘oạn giữ giá xăng dầu bán lẻ (trÆ°á»›c thời Ä‘iểm 10 giờ ngày 24/2/2011), má»™t loạt biện pháp Ä‘ã được cÆ¡ quan quản lý áp dụng, nhÆ° Ä‘iều chỉnh thuế nhập khẩu từ 12% xuống mức 0%, xả quỹ bình ổn xăng dầu.

Tuy nhiên, khi Ä‘ã áp dụng hết biên Ä‘á»™ các biện pháp này (giảm hết cỡ suất thuế nhập khẩu, quỹ bình ổn được sá»­ dụng hết) chỉ có tác dụng giữ cho giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c không tăng cao, chứ chÆ°a giải quyết được má»™t vấn đề rất lá»›n của kinh doanh xăng dầu: DN lá»— nặng và đứng trÆ°á»›c nguy cÆ¡ đứt nguồn cung do tiềm lá»±c tài chính có hạn. 

Tất cả các DN đầu mối xăng dầu đều phải chấp nhận má»™t thá»±c tế là, nhập khẩu giá cao và bán giá thấp. “Đầu vào của DN phụ thuá»™c rất lá»›n vào khâu nhập khẩu. Giá đầu vào là giá thị trường và DN bắt buá»™c phải theo, trong khi giá đầu ra không được Ä‘iều chỉnh tÆ°Æ¡ng ứng, nên DN chịu nhiều áp lá»±c”, ông Cao Văn Hân, Giám đốc Ä‘iều hành Tổng công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i chia sẻ.

Nghị định 84/2009/NĐ-CP Ä‘ã Ä‘Æ°a ra mức giá đầu vào trong kinh doanh, gọi là “giá cÆ¡ sở”, theo Ä‘ó, giá này bao gồm các loại thuế, chi phí, lợi nhuận định mức… và hoàn toàn biến Ä‘á»™ng theo thị trường. NhÆ° vậy, “giá cÆ¡ sở” được xác lập theo giá thị trường và phụ thuá»™c khá lá»›n vào giá nhập khẩu mặt hàng này. Trong khi Ä‘ó, giá bán thá»±c tế của các DN xăng dầu trong suốt năm 2010 và đầu năm 2011 đều thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở nói trên, nên DN thường kêu rằng, thị trường xăng dầu má»›i vận hành được “khúc đầu”.

Khi Nghị định 84/2009/NĐ-CP được soạn thảo và áp dụng chính thức từ tháng 12/2009, các cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã muốn Ä‘Æ°a thị trường xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, chấm dứt tình trạng Nhà nÆ°á»›c bù lá»— cho hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh trong suốt thời gian dài. Tuy nhiên, chỉ sau 3 tháng thá»±c hiện, Nghị định này Ä‘ã tạm “bị treo” và giá bán của các DN được chỉ đạo hoàn toàn bằng mệnh lệnh hành chính. Chính việc thá»±c hiện ná»­a chừng này của thị trường xăng dầu Ä‘ã dẫn đến má»™t loạt hệ lụy.

 

Nguồn: Äáº§u tÆ°