Theo chuyên gia kinh tế, TS Lê Đăng Doanh, Ä‘iệp khúc "lá»—, tăng giá" mà các doanh nghiệp (DN) xăng dầu sá»­ dụng trong suốt thời gian qua chỉ là chiêu “ve sầu thoát xác”. Để cho công ty “mẹ” lá»—, còn “con” thì lãi nhằm gây áp lá»±c Ä‘òi tăng giá xăng, tăng hoa hồng đại lý, giữ và giành giật thị phần của nhau.

Cố tình lá»—

TS Doanh khẳng định, về nguyên tắc kinh doanh, không má»™t DN nào thích bán hàng dÆ°á»›i giá vốn cho đối tác để chấp nhận thua lá»—. Ví dụ, nếu giá thị trường của má»™t lít xăng là 22.000 đồng, giá vốn 20.000 đồng, DN bán cho các bạn hàng của mình thấp hÆ¡n giá bán lẻ nhÆ°ng không thể thấp hÆ¡n giá vốn, nhÆ° vậy họ sẽ phải gánh chịu thua lá»—. NhÆ°ng trong vòng 9 tháng kể từ đầu 2011, theo kết luận của Ä‘oàn kiểm tra (Bá»™ Tài chính), Tổng công ty (TCT) xăng dầu (Petrolimex) liên tục bán cho các thành viên của mình, và kể cả đại lý ngoài hệ thống vá»›i giá thấp hÆ¡n giá vốn rất nhiều. Cụ thể, nếu tháng 1, má»—i lít xăng CT “mẹ” trích cho các thành viên của mình khoảng 300 đồng, thì đến tháng 7 và tháng 8 được tăng lên 600 - 700 đồng/lít. Vá»›i định mức chi phí kinh doanh theo quy định không quá 600 đồng/lít, chiêu này khiến Petrolimex càng ngày càng lá»— to. Từ tháng 1 đến 9, khoản chênh lệch do bán dÆ°á»›i giá vốn lên tá»›i 847 tỉ đồng, gián tiếp làm cho TCT bị lá»— 1.840 tỉ đồng, riêng CT “mẹ” lá»— 1.670 tỉ đồng.

Trả lời báo chí về hành vi trên của DN, ông Lê Hoàng Hải - Cục phó Cục Tài chính DN (Bá»™ Tài chính) - nói: “Sá»± việc này Ä‘oàn kiểm tra Ä‘ang kiến nghị làm rõ vì hiện vẫn chÆ°a thể kết luận có hiện tượng lá»— “mẹ”, lãi “con” chuyển giá ở DN này hay không. NhÆ°ng trên thá»±c tế khi chiết khấu càng cao thì DN bán hàng sẽ càng lá»— và đại lý sẽ càng có lợi”. TS Lê Đăng Doanh nói thẳng, cần phải làm sáng tỏ bởi lá»— “mẹ”, thông qua việc chuyển lợi nhuận sang CT “con”, bản chất cÅ©ng là chuyển giá nhằm bá»›t phải ná»™p thuế, ná»™p tiền vào ngân sách. Ngoài ra, theo lẽ thường trong kinh doanh xăng dầu, các đại lý, tổng đại lý phải phụ thuá»™c vào CT cung ứng, nhÆ°ng giờ CT cung ứng phải chiều họ. “Tăng phí hoa hồng nhÆ° vậy chắc chắn có sá»± bắt tay, móc ngoặc ở Ä‘ây giữa CT xăng dầu và đại lý. Cần phải thanh tra làm rõ, xá»­ lý chứ không thể bắt người tiêu dùng gánh chi phí hết sức vô lý này”, ông Doanh nói. 

Chắc chắn gian lận

Phó viện trưởng Viện Khoa học tài chính Nguyá»…n Ngọc Tuyến cho rằng thông thường các hành vi chuyển giá chỉ xuất hiện tại các tập Ä‘oàn xuyên quốc gia, ở VN muốn xác định được phải thanh tra, kiểm toán để làm rõ. Tuy nhiên, ông Tuyến khẳng định nếu CT “mẹ” chuyển lợi nhuận cho CT “con” hạch toán Ä‘á»™c lập, cÅ©ng sẽ làm thay đổi lợi ích cục bá»™ của toàn TCT. Khi Ä‘ó, CT “mẹ” sẽ bá»›t được phần thuế, phần ná»™p ngân sách cho nhà nÆ°á»›c. Trong trường hợp của Petrolimex, theo ông Tuyến có thể khẳng định ngay hành vi bán dÆ°á»›i giá vốn là hành vi gian lận, cạnh tranh không lành mạnh, phải bị xá»­ phạt. Còn Ä‘á»™ng cÆ¡ có thể nhìn thấy rõ nhÆ° ban ngày là vin vào lý do bình ổn giá, thích lá»— to để dọn đường Ä‘òi tăng giá, chấp nhận bán lá»— để nuôi các đại lý, sợ mất thị phần, mất Ä‘á»™c quyền.

PGS VÅ© Công Ty, Học viện Tài chính, cÅ©ng cho rằng mục Ä‘ích chính chuyển lợi nhuận cho CT “con”, để CT “mẹ” không phải ná»™p thuế, bá»›t được thuế thu nhập DN phải ná»™p cho nhà nÆ°á»›c. “Nếu để CT “mẹ” lãi lá»›n sẽ phải ná»™p thuế nhiều hÆ¡n còn nếu chuyển sang CT “con”, đặc biệt CT cổ phần, lợi nhuận Ä‘ó không phải ná»™p thuế lại vẫn được chia cổ tức. Bá»™ Tài chính kết luận chi hoa hồng sai hÆ¡n 500 tỉ đồng, thông qua bán cho thành viên, đại lý thấp hÆ¡n giá vốn rồi, nhÆ°ng nếu giải thích nhằm bình ổn thì cÅ©ng không thể thấp hÆ¡n giá vốn được. Đây rõ ràng là gian lận”, PGS Ty nói. 

Trong khi Ä‘ó, TS Nguyá»…n Minh Phong cho rằng bất kể CT nÆ°á»›c ngoài hay trong nÆ°á»›c, cứ “mẹ” bán cho “con” thấp hÆ¡n giá thành chắc chắn là chuyển giá. Mục Ä‘ích, tạo lợi nhuận cho CT “con” để “mẹ” hưởng lợi, còn “mẹ” bá»›t thuế, bá»›t phần trách nhiệm vá»›i ngân sách nhà nÆ°á»›c, gây thiệt hại cho nhà nÆ°á»›c.

Nguồn tin: Thanhnien