DÆ° luận Ä‘ang đặt câu hỏi đến bao giờ má»›i hết cảnh phải “Ä‘òi” thì DN má»›i giảm giá bán lẻ xăng dầu?

Vênh 2.500 đồng/lít

Vào ngày 7.3.2012, các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối quyết định thá»±c hiện cú tăng giá gây sốc vá»›i mức tăng ká»· lục 2.100Ä‘/lít xăng. Các mặt hàng dầu hỏa, diesel, mazut cÅ©ng tăng giá từ 600 - 2.000Ä‘/lít. Vậy vào thời Ä‘iểm này, giá xăng dầu thành phẩm tại Singapore - nÆ¡i là đầu mối các DN kinh doanh xăng dầu nhập khẩu có giá bao nhiêu?

Theo bản tin xăng dầu số 48 do chính Petrolimex phát hành ngày 5.3.2012 (tức là trÆ°á»›c thời Ä‘iểm tăng giá 2 ngày) thì giá xăng RON92 trung bình của tháng 2.2012 là 128,63USD/thùng. Trong khi Ä‘ó mức giá trung bình tháng 1.2012 của mặt hàng này là 120,69USD/thùng. CÅ©ng cần lÆ°u ý rằng thời Ä‘iểm tháng 1 và đầu tháng 2.2012, mặt hàng này chịu thuế suất thuế NK là 4%.

Trong khi Ä‘ó vào ngày 9.5 vừa qua, giá xăng RON92 tại Singapore cÅ©ng Ä‘ã giảm về mức 120,82USD/thùng, thuế NK tăng từ 0% lên 3% thì giá mặt hàng này má»›i được DN giảm có 500Ä‘/lít. NhÆ° vậy có thể thấy rằng: Mức giá xăng RON92 thành phẩm và thuế NK xăng thời Ä‘iểm ngày 9.5 gần nhÆ° tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i mức giá xăng RON92 thành phẩm và thuế NK thời Ä‘iểm tháng 1.2012. Thế nhÆ°ng ở thời Ä‘iểm tháng 1.2012, giá xăng RON92 chỉ là 20.800Ä‘/lít - trong khi hiện nay giá mặt hàng này vẫn được các DN neo ở mức 23.300Ä‘/lít. Có nghÄ©a là ở 2 thời Ä‘iểm giá xăng RON92 thành phẩm và thuế NK tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhau, nhÆ°ng giá bán lẻ xăng hiện nay lại cao hÆ¡n thời Ä‘iểm tháng 2.2012 tá»›i 2.500Ä‘/lít.

Diá»…n biến kiểu này cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± vá»›i các mặt hàng dầu. Cụ thể hồi tháng 1.2012, diesel thành phẩm giá 129USD/thùng, thuế NK là 5% thì có giá bán lẻ là 20.400Ä‘/lít. Nay diesel thành phẩm có giá hÆ¡n 126USD/thùng, thuế NK là 3% nhÆ°ng giá bán lẻ vẫn neo ở mức 21.600Ä‘/lít. Đây thá»±c sá»± là những bÆ°á»›c Ä‘iều chỉnh giá đầy mâu thuẫn và lâu nay xăng dầu chỉ giảm giá khi người dân lên tiếng... “Ä‘òi”.

Lợi DN - hại kinh tế

Trên thá»±c tế thì ai cÅ©ng biết rằng cả nền kinh tế, cá»™ng đồng DN và cuối cùng là Ä‘ông đảo NTD đều Ä‘ang phải oằn lÆ°ng gánh chịu hệ lụy của việc tăng giá xăng dầu. Tuy nhiên, Ä‘iều lấy làm lạ là vá»›i cùng mức giá và mức thuế NK nhÆ° phân tích ở trên, song DN lại có mức giá bán chênh lệch 1.200Ä‘/lít dầu và 2.500Ä‘/lít xăng mà DN vẫn luôn kêu lá»—(?).

NhÆ° Lao Động từng nhiều lần đề cập là nếu nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây, các DN kinh doanh xăng dầu công khai giá cÆ¡ sở (giá xăng dầu thành phẩm cá»™ng đầy đủ thuế, phí, trích lợi nhuận...) trÆ°á»›c khi bán đến NTD; song từ năm 2011 các DN kinh doanh xăng dầu Ä‘ã từ chối sá»± công khai minh bạch này. Thay vào Ä‘ó, việc giá cÆ¡ sở bao nhiêu, DN trích hoa hồng thế nào thì chỉ có DN hoặc sau đấy rất lâu có kiểm toán má»›i biết được. Cần phải nhắc lại rằng vấn đề này Ä‘ã từng xảy ra khi năm 2011, theo kết quả kiểm toán thì hàng loạt DN kinh doanh xăng dầu đầu mối Ä‘ã chiết khấu vượt quy định, dồn lãi cho hệ thống đại lý và cá»­a hàng con của mình tá»›i hÆ¡n 500 tỉ đồng. Bên cạnh Ä‘ó, cứ theo kết quả kiểm toán thì những DN này cÅ©ng thường xuyên... lãi khủng.

Tuy nhiên, Ä‘iều Ä‘áng nói là trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay, việc tăng giá sốc - neo giá ở mức cao và giảm nhỏ giọt Ä‘ang tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến nền kinh tế. Nói má»™t cách dá»… hiểu là giá xăng dầu tác Ä‘á»™ng đến chi phí đầu vào của hầu hết các ngành sản xuất và dịch vụ khiến hàng hóa Ä‘á»™i giá. Theo tính toán của chuyên gia Bá»™ Tài chính thì tăng giá xăng lần 1 tác Ä‘á»™ng tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) khoảng 0,85% và lần tăng giá xăng thứ hai tác Ä‘á»™ng tăng CPI khoảng 0,36%; trong khi lần giảm giá 500Ä‘/lít xăng vừa qua chỉ làm giảm CPI khoảng hÆ¡n 0,24%.