Thế giới đang thiếu công suất sản xuất dầu dự phòng. Điều này đã trở nên rõ ràng cách đây một thời gian mặc dù một số chính phủ của các nước tiêu thụ dầu lớn đã cố gắng phớt lờ điều này. Tuy nhiên, vấn đề này một lần nữa lại trở thành tâm điểm chú ý trong bối cảnh cuộc khủng hoảng Ukraine, gây ra lo ngại về sự gián đoạn xuất khẩu dầu và khí đốt của Nga.
Người đứng đầu bộ phận chiến lược năng lượng toàn cầu của JP Morgan, Christyan Malek, nói với tờ Financial Times tuần trước: “Công suất dự phòng đang giảm và thị trường dầu đang phải tính lại giá với sự thiếu biên độ an toàn đó”.
Vấn đề công suất dự phòng đã được OPEC, Cơ quan Năng lượng Quốc tế và nhiều nhà phân tích liên tục nhấn mạnh. Do thiếu đầu tư, sự suy giảm công suất toàn cầu sẽ mất khá nhiều thời gian để đảo ngược nếu như xảy ra, trước áp lực chuyển đổi năng lượng mà các nhóm bảo vệ môi trường, các nhà đầu tư chủ động và chính phủ đang đặt lên ngành năng lượng. Các dự báo rằng nếu Big Oil tiếp tục thăm dò dầu khí, có thể dẫn đến khoảng 500 tỷ USD tài sản bị mắc kẹt cũng không giúp ích được gì.
Dầu hiện đang giao dịch ở mức hơn 102 đô la đối với dầu thô Brent và hơn 98 đô la đối với dầu thô WTI. Lần tăng đột biến mới nhất diễn ra vào cuối tuần qua, sau khi Hoa Kỳ, Canada, EU và Anh tuyên bố sẽ loại một số ngân hàng Nga khỏi hệ thống thanh toán chuyển khoản ngân hàng quốc tế SWIFT nhằm đối phó với cuộc xâm lược Ukraine. Với quy mô xuất khẩu dầu và khí đốt của Nga, các nhà giao dịch lo ngại hành động trừng phạt mới nhất từ phương Tây có thể dẫn đến gián đoạn dòng chảy dầu và khí đốt.
Trong khi đó, công suất dự phòng toàn cầu đã giảm xuống chỉ còn 2,8 triệu thùng/ngày, theo dữ liệu của JP Morgan. Mức đó thấp hơn một chút so với 5 triệu thùng/ngày được coi là mức công suất dự phòng thoải mái, đủ để tạo điều kiện cho thị trường chống lại bất kỳ sự gián đoạn hoạt động nào hoặc như trường hợp hiện nay, là sự gián đoạn địa chính trị. Theo Malek, quả thực, mức này là quá thấp đến nỗi giá sẽ tiếp tục cao hơn ngay cả khi tình hình ở Ukraine không dẫn đến gián đoạn dòng chảy dầu.
Nhà phân tích này nói với Financial Times: “Giá dầu đang tăng và một siêu chu kỳ dầu là không thể tránh khỏi”.
Tuy nhiên, sự gián đoạn dường như rất có thể xảy ra sau các lệnh trừng phạt mới nhất đối với Nga.
John Kilduff, đối tác của Again Capital, nói với CNBC vào cuối tuần qua: “Các biện pháp trừng phạt ngân hàng khác nhau khiến việc bán xăng dầu của Nga rất khó diễn ra hiện nay. Hầu hết các ngân hàng sẽ không tài trợ vốn cơ bản, do nguy cơ đối mặt với các lệnh trừng phạt.”
“Mặc dù các biện pháp trừng phạt vẫn đang được thực hiện để tránh những cú sốc về giá năng lượng, chúng tôi tin rằng lập trường tích cực nhưng không tối đa này có thể không bền vững, với sự gián đoạn việc vận chuyển dầu và khí đốt ngày càng có vẻ không thể tránh khỏi,” Evercore ISI viết trong một lưu ý, CNBC trích dẫn.
Trong khi đó, nhu cầu dầu tiếp tục tăng. Theo giám đốc điều hành của Vitol, hãng kinh doanh hàng hóa lớn, nhu cầu dầu toàn cầu sẽ lần đầu tiên vượt ngưỡng 100 triệu thùng/ngày trong năm nay. "Nhu cầu sẽ tăng trong nửa cuối năm", Russell Hardy nói với Bloomberg vào đầu tháng này.
Trong khi nhu cầu đang tăng cao, thì Big Oil ở châu Âu đang bị áp lực phải giảm sản lượng dầu của mình, trong trường hợp của Shell với phán quyết của tòa án, và tại Mỹ, các công ty khoan đá phiến không thể khoan đủ nhanh để theo kịp tốc độ tăng trưởng nhu cầu. Họ cũng đang phải gánh chịu hậu quả gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch gây ra cho nền kinh tế Hoa Kỳ, vì vậy việc phục hồi sản xuất đang diễn ra chậm hơn so với những gì có thể.
Hardy nói với Bloomberg tuần trước: “Cuối cùng thì chúng ta cũng sắp hết công suất dự phòng. Đó là những gì thị trường đang cố gắng giải quyết - thật lo lắng về viễn cảnh đó”.
Hardy đã phát biểu trước khi Nga đưa quân đến Ukraine. Bây giờ, mức độ bất ổn về nguồn cung dầu toàn cầu cao hơn rất nhiều và giá có thể sẽ tăng cao hơn. Trong khi các cường quốc phương Tây cố gắng tìm kiếm nguồn cung năng lượng để chống lại Moscow, bản thân Moscow có thể sẽ thực hiện bước đi cuối cùng và ‘ngắt van’ dầu.
Mặc dù hiện tại, Nga đã đảm bảo với các khách hàng năng lượng của mình rằng sẽ không có sự gián đoạn đối với dòng chảy dầu và khí đốt, nhưng đừng quên rằng có những đảm bảo rằng họ sẽ không xâm lược Ukraine cho đến khi tổng thống của nước này đề cập Ukraine có thể một lần nữa trở thành cường quốc hạt nhân, điều mà một số người ở Nga tin rằng đóng vai trò như một ngòi nổ kích hoạt cuối cùng cho cuộc xâm lược.
FT dẫn lời Bob McNally từ Rapidan Energy Group, người cho biết khả năng gián đoạn dòng chảy dầu khí ở Ukraine là rất hạn chế, lưu ý rằng Nga xuất khẩu khoảng 250.000 thùng/ngày qua nước láng giềng phía đông này và khoảng 1/5 lượng khí đốt xuất khẩu sang châu Âu. Tuy nhiên, việc thiếu năng lực sản xuất dự phòng đã làm cho vấn đề này trở nên tranh cãi.
McNally cho biết: “Cho đến khi rõ ràng rằng nguồn cung dầu và khí đốt sẽ không bị gián đoạn, tôi nghĩ bạn sẽ thấy áp lực tăng lên”.
Nguồn tin: xangdau.net
