Cuối cùng thì Ä‘úng nhÆ° những lời đồn Ä‘oán rá»™ lên từ cuối tuần trÆ°á»›c, kể từ 17 giờ ngày 13-8, giá xăng Ä‘ã tăng thêm 1.100 đồng/lít, giá các mặt hàng dầu cÅ©ng tăng thêm từ 500-800 đồng/lít, kg. Câu chuyện phát huy lợi thế "tá»± quyết" dẫn đến tùy tiện tăng giá, gây nên những bất lợi cho người tiêu dùng của DN kinh doanh xăng dầu lại trở nên "nóng" hÆ¡n bao giờ hết.
 

Giá xăng dầu luôn ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống. áº¢nh: NhÆ° Ý

 

Đây là lần thứ hai xăng dầu tăng giá khá cao trong tháng 8 (ở lần tăng giá ngày 1-8, giá xăng RON 92 Ä‘ã có mức tăng 900 đồng/lít, giá các loại dầu tăng 500 đồng/lít). Người ta Ä‘ã thống kê, từ đầu năm đến nay, mặt hàng xăng bán lẻ Ä‘ã có 10 lần Ä‘iều chỉnh giá vá»›i 5 lần tăng (tổng cá»™ng 5.400 đồng/lít) và 5 lần giảm (tổng cá»™ng 3.200 đồng/lít). Việc DN kinh doanh xăng dầu liên tục đề xuất tăng giá bán, mức tăng luôn cao hÆ¡n mức giảm và cÅ©ng luôn được cÆ¡ quan quản lý chấp thuận buá»™c người tiêu dùng phải đặt ra câu hỏi, DN hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu Ä‘ang ngày càng tỏ ra Ä‘á»™c quyền hÆ¡n hay chính sách của Nhà nÆ°á»›c Ä‘ang bị các DN này lợi dụng? Những tác Ä‘á»™ng bất lợi của việc tăng giá xăng dầu đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh doanh của các DN ngoài ngành và quyền lợi của người tiêu dùng, liệu có được các cÆ¡ quản lý và DN kinh doanh xăng dầu tính đến? Lâu nay cÆ¡ quan chức năng vẫn khẳng định giá xăng dầu được Ä‘iều hành theo giá thị trường, có sá»± Ä‘iều tiết của Nhà nÆ°á»›c. NhÆ°ng phải thấy rằng, bản thân DN kinh doanh xăng dầu Ä‘âu có hoạt Ä‘á»™ng theo cÆ¡ chế thị trường. Chúng ta chỉ nói Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, nhÆ°ng để thá»±c thi phải có công cụ, chính sách, biện pháp…, mà cái Ä‘ó thì lại Ä‘ang thiếu. Hoặc nhÆ° chỉ nói lấy giá cÆ¡ sở là 30 ngày, Ä‘ó là yêu cầu thời gian dá»± trữ lÆ°u thông xăng dầu tại các doanh nghiệp, nhằm bảo đảm nguồn cung cho thị trường, bảo đảm an ninh năng lượng, nhÆ°ng Ä‘ó chỉ là quy định hành chính và chủ quan, không có cÆ¡ sở bởi giá xăng dầu thế giá»›i lên xuống Ä‘âu phải 30 ngày, làm sao dá»± báo chính xác được mà quy định 30 ngày? Mặc dù mức tăng chỉ là 1.100 đồng/lít xăng so vá»›i mức đăng ký tăng phổ biến lên tá»›i 1.400 đồng/lít, song Ä‘ây được coi là "thắng lợi" của DN kinh doanh xăng dầu. Trong khi Ä‘ó, đại bá»™ phận người tiêu dùng vẫn kỳ vọng vào sá»± nghiêm túc, minh bạch của DN. ChÆ°a kể, việc tăng giá xăng dầu khiến cho đời sống người dân và hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh doanh của DN ngoài hệ thống xăng dầu vốn Ä‘ang bấp bênh lại càng khó khăn hÆ¡n. Tá»›i Ä‘ây, người ta Ä‘ã dá»± báo má»™t thá»±c tế không mấy sáng sủa là giá cÆ°á»›c vận tải, giá nhiều mặt hàng tiêu dùng tăng, hoạt Ä‘á»™ng của các ngành công nghiệp sắt thép, xi măng, vật liệu xây dá»±ng… Ä‘ã và sẽ bị thêm những ảnh hưởng tiêu cá»±c lá»›n.

Đang có má»™t thá»±c tế Ä‘áng buồn là hiện nay, việc tăng giá xăng dầu Ä‘ã không còn được người tiêu dùng quá quan tâm nhÆ° trÆ°á»›c nữa. Mặc dù vậy, nhiều ý kiến vẫn bức xúc cho rằng, tăng giá xăng dầu ở mức Ä‘á»™ nào, thời Ä‘iểm nào rất cần phải cân nhắc, tính toán kỹ để hài hòa lợi ích của các bên, nhất là bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng, đặc biệt trong tình hình sức mua xã há»™i Ä‘ang tụt giảm mạnh. Giá xăng dầu tăng hay giảm có ảnh hưởng đến tất cả các ngành kinh tế, hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống dân sinh. Chính vì thế, người tiêu dùng càng thất vọng hÆ¡n khi trÆ°á»›c Ä‘ó chÆ°a lâu, lãnh đạo Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) cho biết sẽ giá»›i hạn mức tăng trong từng lần Ä‘iều chỉnh, vừa để DN không thể tùy tiện tăng giá bất hợp lý, vừa bảo đảm tính kiểm soát tăng giá của Nhà nÆ°á»›c. Người ta có quyền hoài nghi rằng, từ lời nói đến việc làm (đối vá»›i DN) vẫn còn khoảng cách, cái uy của cÆ¡ quan quản lý Ä‘ang lu mờ dần và cuối cùng là người tiêu dùng vẫn luôn phải gánh phần thiệt thòi bởi không được bảo vệ má»™t cách thiết thá»±c.

Đã đến lúc chúng ta phải xem xét má»™t cách nghiêm túc và toàn diện về việc quản lý thị trường xăng dầu Việt Nam nói chung và bán lẻ xăng dầu nói riêng. Việc này không chỉ thuá»™c về má»™t cÆ¡ quan chức năng, bá»™, ngành chủ quản hay ý kiến của dÆ° luận được. Vẫn phải nói lại là, về định hÆ°á»›ng, Chính phủ cần Ä‘iều hành giá xăng dầu linh hoạt hÆ¡n, trong Ä‘ó, việc tăng giảm giá bán lẻ, thuế và chính sách bù lá»— được thá»±c hiện má»™t cách linh hoạt vá»›i đối tượng bị chi phối chính là các DN xăng dầu đầu mối. 

Đối vá»›i các DN bán lẻ thì nên yêu cầu các DN đầu mối bảo đảm má»™t mức thù lao hợp lý, ít nhất là đủ cho việc duy trì kinh doanh bình thường, để họ có thể yên tâm trong việc phục vụ nhu cầu xăng dầu cho người dân. Má»™t khía cạnh không thể xem nhẹ là, dù chính sách thế nào, việc Ä‘iều hành ra sao, quyền lợi của người tiêu dùng vẫn không thể bị xem nhẹ. Không thể để tình trạng "đến hẹn" lại… tăng giá, gây bức xúc trong dÆ° luận xã há»™i!

 

Nguồn tin: (HNM)