Ngày 7/5/2014 Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải chỉ đạo rà soát, hoàn thiện Nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu. DÆ°á»›i Ä‘ây là những Ä‘óng góp ý kiến của má»™t chuyên gia trong Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam cho việc xây dá»±ng nghị định má»›i.
- Äối vá»›i chu kỳ tính giá cÆ¡ sở, hiện nay, có hai luồng ý kiến lấy bình quân 15 ngày đầu hay 15 ngày cuối của chu trình dá»± trữ xăng dầu để làm chu kỳ tính giá cÆ¡ sở. Theo phân tích, cách tính 15 ngày đầu sẽ thuáºn lợi hÆ¡n cho doanh nghiệp đầu mối trong việc xác định phần tồn kho và hạch toán kinh doanh. Còn cách tính 15 ngày sau sẽ làm cho giá bán lẻ xăng dầu tiệm cáºn hÆ¡n vá»›i thị trÆ°á»ng thế giá»›i và khu vá»±c. Tuy nhiên, vá» bản chất, việc lấy 15 ngày đầu hay 15 ngày cuối chỉ có ý nghÄ©a trong lần đầu xác định giá cÆ¡ sở, còn bắt đầu từ lần thứ hai cả hai cách Ä‘á»u có kết quả giống nhau vì 15 ngày trÆ°á»›c sẽ trở thành 15 ngày sau và ngược lại của hai cách định giá cÆ¡ sở này.
Vá» Quỹ bình ổn giá xăng dầu, để tạo ra má»™t nguồn lá»±c đủ mạnh trong việc Ä‘iá»u tiết giá bán lẻ xăng dầu khi có những biến Ä‘á»™ng trên thị trÆ°á»ng xăng dầu thế giá»›i và khu vá»±c, Quỹ bình ổn phải được trích láºp má»™t cách thÆ°á»ng xuyên là rất cần thiết trong bối cảnh tình hình chính trị thế giá»›i có nhiá»u biến Ä‘á»™ng trong những năm tá»›i.
Tuy váºy, trong công thức tính giá cÆ¡ sở phải thay đổi để tránh tình trạng nhÆ° hiện nay ngÆ°á»i sá» dụng phải ná»™p thuế VAT cho chính số tiá»n mình phải ứng trÆ°á»›c để thá»±c hiện mục tiêu bình ổn giá. Tuy số tiá»n không lá»›n nhÆ°ng sẽ tạo ra sá»± minh bạch và công bằng đối vá»›i ngÆ°á»i sá» dụng.
Biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chính giá, khác vá»›i dá»± thảo do Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chuẩn bị (≤7%, từ 7% đến ≤ 12% và trên 12%) biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu theo chỉ đạo của Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải sẽ được chia thành ba mức: ≤ 2%, từ 2% đến ≤7% và trên 7%. Quyết định chia nhá» biên Ä‘á»™ khung là rất hợp lý, vì việc tăng giảm giá bán lẻ xăng dầu trong biên Ä‘á»™ khung nhá» sẽ góp phần đảm bảo an sinh xã há»™i, không tạo ra những cú sốc trong má»—i lần tăng giảm giá.
Äiá»u quan trá»ng ở Ä‘ây là các Thông tÆ° liên bá»™ hÆ°á»›ng dẫn thi hành Nghị định má»›i này phải có những quy định rõ ràng (tránh những mệnh đỠđịnh tính) vá» việc sá» dụng Quỹ bình ổn giá trong biên Ä‘á»™ khung má»™t cách hợp lý và minh bạch, tránh tình trạng Quỹ bình ổn giá được sá» dụng má»™t cách “linh hoạt” nhÆ° thá»i gian qua.
Có má»™t số nhà kinh tế cho rằng, nên dùng “giá trần” làm chuẩn thay cho việc sá» dụng “giá cÆ¡ sở” nhÆ°ng cả hai phÆ°Æ¡ng pháp xác định giá bán lẻ nói trên Ä‘á»u thống nhất ở chá»— phải có “biên Ä‘á»™ khung” làm cÆ¡ sở cho việc xác định giá lẻ này phù hợp vá»›i phÆ°Æ¡ng thức quản lý: cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c.
Việc chuyển chức năng Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây sẽ gắn kết toàn bá»™ chu trình quản lý từ khâu nháºp khẩu đến khâu tiêu dùng xăng dầu, công tác Ä‘iá»u hành giá trong nÆ°á»›c sẽ sát hÆ¡n vá»›i thị trÆ°á»ng thế giá»›i và khu vá»±c.
Nhà kinh tế Lê Äăng Doanh lo lắng rằng, nếu thá»±c hiện nhÆ° chỉ đạo của Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải thì sẽ “vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi” trong lÄ©nh vá»±c này. Äể giải tá»a lo lắng của ông Lê Äăng Doanh, xin cung cấp thêm má»™t số thông tin có liên quan: Trong số 21 doanh nghiệp đầu mối hiện Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng trên địa bàn cả nÆ°á»›c, chỉ có 2 doanh nghiệp chịu sá»± quản lý trá»±c tiếp của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng.
Äặc biệt, trong toàn bá»™ các dá»± thảo Nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu do Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng kết hợp cùng các cÆ¡ quan chức năng khác soạn thảo, Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam khẳng định: không có bất kỳ má»™t Ä‘iá»u khoản nào “bảo kê” cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu (chúng tôi xin sẵn sàng cung cấp các bản dá»± thảo Ä‘ó để ông Doanh nghiên cứu). Hay nói cách khác hoàn toàn không có bất kỳ má»™t biểu hiện nào của cái gá»i là “lobby” chính sách cả.
Má»™t kiến nghị nữa của ông Lê Äăng Doanh là phải nhanh chóng cổ phần hóa Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam. Trên thá»±c tế, Táºp Ä‘oàn này Ä‘ã được cổ phần hóa từ năm 2011 và vì thế theo quy định hiện hành toàn bá»™ hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam Ä‘á»u được minh bạch hóa trÆ°á»›c các cổ Ä‘ông.
Äối vá»›i ý kiến bổ sung Ä‘iá»u kiện thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối xuất nháºp khẩu xăng dầu. Theo chúng tôi, số liệu thống kê cho thấy, Việt Nam là quốc gia có số lượng đầu mối xuất nháºp khẩu xăng dầu nhiá»u nhất châu lục. Thị trÆ°á»ng tiêu thụ xăng dầu của Việt Nam trong những năm tá»›i sẽ không có các biến Ä‘á»™ng lá»›n, vì thế vá»›i 21 doanh nghiệp Ä‘ã được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cấp giấy phép hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c xuất nháºp khẩu xăng dầu là quá đủ cho má»™t thị trÆ°á»ng không tháºt lá»›n (15 triệu tấn xăng dầu, bao gồm cả lượng xăng dầu tạm nháºp tái xuất cho Lào và Campuchia … ) của Việt Nam.
Thá»±c tế cho thấy, có má»™t số doanh nghiệp đầu mối sau khi có giấy phép vẫn chÆ°a triển khai hoạt Ä‘á»™ng xuất nháºp khẩu xăng dầu, vì váºy việc cấp thêm giấy phép phải phù hợp vá»›i quy hoạch thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối kinh doanh xuất nháºp khẩu xăng dầu là Ä‘iá»u rất cần thiết.
Vá» quy định vá» thuê kho, phÆ°Æ¡ng tiện váºn tải của thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối và tổng đại lý, thá»±c tế cho thấy, má»™t số quy định vá» kho bãi và phÆ°Æ¡ng tiện váºn tải xăng dầu trong các văn bản pháp quy trÆ°á»›c Ä‘ây chÆ°a tháºt sát vá»›i tình hình thá»±c tế nên nhiá»u hợp đồng thuê kho bãi và phÆ°Æ¡ng tiện váºn tải xăng dầu chỉ thuần túy mang tính đối phó và việc thanh kiểm tra cÆ¡ sở váºt chất của các doanh nghiệp này cÅ©ng chỉ dùng lại ở chá»— xem xét những “chứng từ pháp lý” chỉ mang tính hình thức để cấp giấy phép hoạt Ä‘á»™ng.
Theo thống kê chÆ°a đầy đủ của Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam (duy nhất má»™t doanh nghiệp đầu mối chÆ°a gá»i số liệu thống kê cho Hiệp há»™i), hiện nay chỉ có 133 tổng đại lý xăng dầu hoạt Ä‘á»™ng trên địa bàn cả nÆ°á»›c khác xa vá»›i số liệu 400 tổng đại lý trÆ°á»›c Ä‘ây Ä‘ã được công bố, vì thế việc qui định rất chặt vá» kho bãi, và phÆ°Æ¡ng tiện váºn tải xăng dầu để nhằm giảm bá»›t số lượng của các doanh nghiệp trung gian trong hệ thống phân phối xăng dầu là không cần thiết.
Äiá»u chỉnh cấp giấy phép xác nháºn đủ Ä‘iá»u kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu: Việc giao cho các Sở Công ThÆ°Æ¡ng cấp giấy phép cho các doanh nghiệp đủ Ä‘iá»u kiện làm đại lý xăng dầu là hợp lý. Hiệp há»™i xăng dầu Việt Nam cÅ©ng Ä‘ã từng thể hiện quan Ä‘iểm này trong quá trình góp ý cho Dá»± thảo Nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu.
Trên Ä‘ây là má»™t số quan Ä‘iểm vá» việc hoàn thiện Nghị định má»›i kinh doanh xăng dầu. Hy vá»ng rằng, những chỉ đạo của Phó Thủ TÆ°á»›ng sẽ được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và các cÆ¡ quan chức năng cụ thể hóa bằng các Ä‘iá»u khoản trong Nghị định má»›i và Thông tÆ° liên bá»™ theo Ä‘úng cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c.
Nguồn tin: Congthuong
