Trong khi cuá»™c họp thượng đỉnh OPEC Ä‘ang đến gần, má»™t loạt các dá»± Ä‘oán bình luận tập trung chủ yếu vào việc tổ chức này sẽ không “Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng” trong cuá»™c chiến trong thị trường dầu Ä‘ang tràn ngập trên khắp các phÆ°Æ¡ng tiện truyền thông. Những lời bàn tán đồn thổi nhÆ° vậy gây nguy cÆ¡ lập lại má»™t cách rõ ràng.

OPEC chắc chắn sẽ không từ bỏ Ä‘iều mà tổ chức này Ä‘ã Ä‘Æ°a ra tại cuá»™c tháng 11 năm ngoái khi nhóm nhất trí không cắt giảm mức sản xuất mục tiêu 30 triệu thùng/ngày mà nhóm Ä‘ã duy trì từ tháng 12/2011.

Mặc dù có xuất hiện số Ä‘iều tiếng ồn ào từ các thành viên gặp rắc rối nhÆ° là Nigeria, Venezuela và Iran, phái Ä‘oàn Saudi Arabia Ä‘ã từ chối thay đổi mức sản xuất. Kuwait, UAE và Qatar Ä‘ã ủng há»™ Saudi Arabia và ý tưởng cắt giảm khai thác Ä‘ã phải nhường bÆ°á»›c. Vấn đề hiện tại hiện không còn là việc OPEC sẽ không nhẹ tay vá»›i các đối thủ mà là tại sao nhóm này nên làm nhÆ° vậy?

Có thể cho rằng, áp lá»±c cung (hay gọi là nguồn cung thừa) và nhu cầu tiêu thụ phần nào Ä‘ang thá»±c hiện công việc của OPEC giùm tổ chức này. Nếu ý tưởng há»— trợ giá dầu bằng cách giảm sản xuất tại thời Ä‘iểm khi nhiều người nói rằng tổ chức này Ä‘ã mất sá»± ảnh hưởng của mình nhÆ° là má»™t nhà sản xuất Ä‘iều phát thị trường, thì OPEC Ä‘ã không nói rằng trách nhiệm há»— trợ thị trường không chỉ danh riêng cho nhóm xuất khẩu dầu này.

Trong khoảng thời gian sau khi diá»…n ra Há»™i nghị OPEC tháng 11/2014, Bá»™ trưởng Dầu mỏ Saudi nhiều ảnh hưởng ông Ali Al-Naimi Ä‘ã thẳng thừng nói rằng quốc gia ông không có nhiệm vụ phải há»— trợ sản lượng khai thác bên ngoài tổ chức OPEC mà trong Ä‘ó theo các nhà quan sát trung lập là Ä‘ang nhắm vào sản lượng dầu Ä‘á phiến Mỹ.

Trong khi OPEC tiết lá»™ rằng các đối thủ dầu Ä‘á phiến Mỹ không cần sá»± há»— trợ giả thuyết nào, cÅ©ng nhÆ° khu vá»±c thăm dò khai thác của Canada có thể sống sót, trong khi các khu vá»±c không nhiều hứa hẹn, phần lá»›n ở Bakken, Ä‘ã bắt đầu cho thấy sá»± suy thoái. Trong khi Ä‘ó, các nhà sản xuất Trung Đông -  có chi phí sản xuất thấp nhất, được cho là có thể tồn tại ở giá dầu thậm chí là chỉ 12usd/thùng ở má»™t số khu vá»±c – Ä‘ã duy trì mức sản xuất nhiều nhất có thể.

Sản lượng khai thác dầu thô tháng TÆ° của OPEC Ä‘ã cao hÆ¡n 930 ngàn thùng so vá»›i mức mục tiêu, phần lá»›n là do sản lượng khai thác tăng lên của các thành viên Trung Đông của tổ chức này.

Saudi Arabia, Kuwait, UAE và Qatar có thể đối phó tốt nhất vá»›i môi trường giá thấp trong số các thành viên OPEC, trong khi Iraq Ä‘ang được hưởng lợi từ tình hình xung Ä‘á»™t ná»™i bá»™ trong nÆ°á»›c gây ảnh hưởng đến kinh tế Ä‘ang được hưởng quy chế miá»…n hạn ngạch khai thác. Nếu không có sá»± há»— trợ những gì Ä‘ã đề cập ở trên, có rất ít những nhà sản xuất nhÆ° là Venezuela, Nigieria và Iran, những nÆ°á»›c Ä‘ang tuyệt vọng tìm kiếm giá dầu cao hÆ¡n, có thể gây sức ép cắt giảm hạn ngạch.

http://blogs-images.forbes.com/gauravsharma/files/2014/12/OPEC-Historic-Quota-Reductions-Deutsche-Bank.jpg

Gần má»™t phần ba sản lượng khai thác hàng ngày của OPEC đến từ Saudi Arabia, trong tháng 04 vá»›i sản lượng dầu thô Saudi ở mức trung bình 10.3 triệu thùng/ngày thì nÆ°á»›c này chiếm hÆ¡n hẳn  má»™t phần ba sản lượng của OPEC. Nếu ông Al-Naimi không chấp thuận việc cắt giảm, Ä‘iều Ä‘ó sẽ không xảy ra và ông Ä‘ã cho thấy rằng ông không hề có ý định Ä‘ó.

Lo sợ trÆ°á»›c viá»…n cảnh bị mất thị phần nhÆ°ng trong những năm 1980, Sauid sẽ không để Ä‘iều Ä‘ó xảy ra vá»›i nÆ°á»›c này thêm má»™t lần nữa vá»›i má»™t cÆ¡ sở khách hàng mạnh mẽ tại Ấn Độ, Nhật Bản và Trung Quốc, cùng vá»›i sức mua giao Ä‘á»™ng nhÆ°ng tÆ°Æ¡ng đối mạnh chiếm 15% đến 19% thị trường dầu thô nặng Mỹ.

HÆ¡n thế nữa, dường nhÆ° ngày càng có nhiều người đồng ý rằng quan Ä‘iểm lập trường của OPEC Ä‘ang phát huy tác dụng. Trong tất cả các há»™i nghị OPEC kể từ năm 2007, thậm chí ngay cả ở thời Ä‘iểm tốt nhất nhóm bảo thủ giá – Iran, Venezuela và Nigeria – Ä‘ang Ä‘òi hỏi má»™t mức cắt giảm khai thác ở mức thấp nhất.

Tuy nhiên các nhà sản xuất Trung Đông Ä‘ã luôn luôn hành Ä‘á»™ng vá»›i các chiến lược già dặn kinh nghiệm dá»±a trên thá»±c tế ở nhiều thời Ä‘iểm khác nhau trong lịch sá»­ ngoài trừ sá»± thất bại hồi thập niên 1980. Cắt giảm sản xuất Ä‘ã không xảy ra hồi tháng 11/2014 vì trong sâu thẳm hầu hết các nhà sản xuất Trung Đông, cùng vá»›i má»™t nhà Ä‘iều hành khôn ngoại nhÆ° Al-Naimi đều hiểu rằng việc giảm sản lượng của nhóm OPEC sẽ không mang lại hiểu quả xa hÆ¡n má»™t bÆ°á»›c nhảy vọt ngắn ngủi của má»™t vài đồng dollar.  

Thay vào Ä‘ó OPEC sẽ tiếp tục duy trì cuá»™c đấu dài hÆ¡n vá»›i các đối thủ khai thác đắt đỏ hÆ¡n từ Sakhalin cho đến Scotland. Trong khi tổ chức này Ä‘ang sản sinh ra, được gọi là chiến lược của Saudi hay sá»± tàn nhẫn của OPEC, thì rõ ràng nó Ä‘ang mang lại hiệu quả. Các lá»±c lượng thị trường và kinh tế vÄ© mô trong những ngày này Ä‘ang tác Ä‘á»™ng để duy trì cả hai chuẩn dầu thô trong phạm vi 50-75usd/thùng. Vá»›i mức giá dầu vá»›i 3 con số khó có thể xảy ra trong tÆ°Æ¡ng lai, những nhà sản xuất có thể chịu Ä‘á»±ng mức giá này Ä‘ang đấu tranh trong ná»™i bá»™ OPEC cÅ©ng nhÆ° bên ngoài.

CÆ¡ quan Năng lượng Thế giá»›i (IEA) gần Ä‘ây Ä‘ã thừa nhận khá nhiều trong khi ghi chép số liệu suy thoái dàn khoan Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng tại Mỹ. Những gì Ä‘ang gây tổn thÆ°Æ¡ng Bakken, thì sẽ không nhất thiết ảnh hưởng tiêu cá»±c đến hoạt Ä‘á»™ng thăm dò khai thác ở Eagle Ford khu vá»±c các nhà sản xuất có thể đối phỏ được vá»›i mức giá dầu khoảng 35usd.

Phần lá»›n người Saudi cÅ©ng nhÆ° các nhà sản xuất Ả-rập ở Trung Đông, có thể phải làm nhiều hÆ¡n nữa để thấm nhuần cái quy tắc ná»™i bá»™ OPEC vì có thể nó Ä‘ang gây tổn thÆ°Æ¡ng cho khu vá»±c sản xuất ngoài OPEC từ Mỹ cho đến Nga.  

Từ quan Ä‘iểm địa chính trị có thể thấy rằng các nhà xuất khẩu Ả-rập có thể Ä‘ang rất hài lòng khi nhìn thấy tình trạng chật vật của Iran cÅ©ng nhÆ° ná»— lá»±c đẩy ra các nhà sản xuất ngoài OPEC ra khỏi lÄ©nh vá»±c kinh doanh này.

Trong nhiều thập niên nghi kỵ lẫn nhau giữa Riyadh và Tehran, sá»± chắn chắn phá sản xuất American Eagle sẽ có thể làm hài lòng Saudi hÆ¡n là sá»± tuyệt vọng tìm kiếm mức giá dầu Brent khoảng 100usd/thùng của Iran, mà Ä‘iều Ä‘ó chắc chắn sẽ không nằm trong viá»…n cảnh ngắn hạn.

Ira Kalish, Kinh tế Trưởng Toàn cầu tại Deloitte, cảm thấy các câu hỏi về xu hÆ°á»›ng giá dầu sẽ tiếp tục tồn tại. “Sản lượng khai thác Ä‘ang tăng lên bât chấp số dàn khoan Ä‘ang sá»­ dụng giảm xuống. Nguồn cung dầu thô dá»± trữ dÆ° thừa khổng lồ và nhu cầu tiêu thụ toàn cầu vẫn suy yếu. Tất cả những Ä‘iểm này khiến giá dầu tiếp tục duy trì tính bất ổn trong năm 2015,” ông phát biểu vá»›i các đại biểu tại Diá»…n Ä‘àn Năng lượng Mergermarket ở Houston.

Chúng ta Ä‘ang ở trong má»™t phạm vi giá dầu có thể sẽ kéo dài trong má»™t thời gian mà ông Kalish xét thấy là hợp lý. Vì vậy nều không tính đến  nhóm bảo thủ trong OPEC, thì phần lá»›n tổ chức này Ä‘ang nắm mức giá mà nhóm có thể xá»­ lí được, vá»›i rất ít hay má»™t vài thành viên không bị mất thị phần. Đó không phải là khu vá»±c giá tồi để các nhân vật quyết định chính sách của OPEC Ä‘em ra thảo luận tại cuá»™c họp.

Do Ä‘ó, các phÆ°Æ¡ng tiện truyền thông Ä‘ã đăng tải tràn ngập các thông tin về việc OPEC sẽ không tỏ ra nhân nhượng. Ngày 27/11/2014 khi OPEC quyết định từ chối giảm sản lượng khai thác, Brent Ä‘ang suy thoái trong tầm giá 65usd/thùng trÆ°á»›c khi giảm xuống mức thấp 48.05usd/thùng và sau Ä‘ó phục hồi lại khá mạnh mẽ về cùng mức 65usd trong lúc này.

Và khi OPEC nhóm họp vào ngày 05/06, bất kỳ thay đổi nào của hạn ngạch khai thác 30 triệu thùng của nhóm mà thá»±c tế là gần 31 triệu thùng/ngày, thì hầu nhÆ° khó có thể xảy ra. DÄ© nhiên là chúng ta sẽ không loại trừ các nhân tố bất ngờ, nhÆ°ng tại sao phải cố gắng sữa chữa Ä‘iều này khi các lá»±c lượng thị trường Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng quá hiệu quả.

Nguồn: xangdau.net