Cuá»™c họp báo sáng 5/7 của Bá»™ Tài chính lại nóng chuyện của ngành than, xăng dầu, Ä‘iện là ba ngành còn Ä‘ang thá»±c hiện lá»™ trình thị trường hóa.

Xăng dầu tá»± chịu trách nhiệm

Vấn đề giao lại quyền tá»± định giá cho doanh nghiệp xăng dầu được công bố hôm 21/6 Ä‘ã trở thành Ä‘iểm nóng tại cuá»™c họp. Liệu, trong bối cảnh hiện nay, khi Nghị định 84 vẫn Ä‘ang có đề xuất sá»­a đổi thì việc giao lại quyền định giá này cho doanh nghiệp xăng dầu có là vá»™i vã? Nghị định này có hiệu lá»±c từ 15/12/2009, trao quyền cho doanh nghiệp xăng dầu tá»± tăng tá»± giảm trong 3 tháng, nhÆ°ng sau Ä‘ó, Bá»™ Tài chính Ä‘ã rút lại quyền này và hoàn toàn Ä‘iều hành giá trong hÆ¡n 2 năm qua.

Thứ trưởng Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn thẳng thẳn cho biết, gốc của vấn đề thị trường xăng dầu hiện nay là riêng Petrolimex Ä‘ã tá»· trọng tá»›i 63% nên không còn cạnh tranh nữa. Tuy nhiên, phải từng bÆ°á»›c tiến tá»›i cạnh tranh ở thị trường này. Tại các nÆ°á»›c, má»™t doanh nghiệp chiếm thị phần quá 12% thì Ä‘ã buá»™c bị giám sát, hoặc giải thể.

"Giờ, chúng ta phải thá»±c hiện giải pháp tình thế. Giao quyền cho doanh nghiệp định giá nhÆ°ng phải có sá»± giám sát, quản lý của Nhà nÆ°á»›c. Do Ä‘ó, doanh nghiệp vẫn phải đăng ký giá vá»›i Bá»™. Ngoài ra, doanh nghiệp phải công khai các phÆ°Æ¡ng án giá ", ông Tuấn cho biết.

Hiện nay, cùng vá»›i giảm giá xăng dầu, thuế mặt hàng xăng Ä‘ã tăng tá»›i 12%. Theo ông Tuấn, Ä‘ây là mức tăng hợp lý. Doanh nghiệp phải có nghÄ©a vụ Ä‘óng góp cho ngân sách.

Tuy nhiên, má»™t trong những tồn tại lá»›n và là lý do khiến cho doanh nghiệp luôn Ä‘òi tăng giá, Ä‘ó là khoản lá»— 5.000 tá»· đồng còn treo lại, tích lÅ©y của thời kỳ trÆ°á»›c. Theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Ä‘ây là khoản lá»— phát sinh doanh nghiệp tham gia bình ổn thị trường trong 2 năm qua, nghÄ©a là lúc phải tăng giá nhÆ°ng Nhà nÆ°á»›c yêu cầu phải giữ giá. Báo cáo má»›i Ä‘ây về hiệu quả của Nghị định 84, Bá»™ này cÅ©ng cho hay vẫn chÆ°a có cÆ¡ chế xá»­ lý khoản lá»— Ä‘ó.

Tuy nhiên, trả lời câu hỏi về vấn đề này, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho rằng: "Doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về kinh doanh của mình, nghÄ©a là năm nay và sang năm doanh nghiệp phải phấn đấu tiết kiệm chi phí, cải tiến công nghệ, tăng lợi nhuận". "NhÆ° vậy, đối vá»›i khoản lá»— 5.000 tá»· đồng, Nhà nÆ°á»›c không áp dụng cÆ¡ chế bù lá»—, các doanh nghiệp xăng dầu phải tá»± tính toán, tá»± chịu trách nhiệm", ông Tuấn khẳng định.

Không tính lá»— ngoài ngành vào việc tăng giá Ä‘iện

Vấn đề nóng khác được nêu tại cuá»™c họp là việc bất ngờ tăng giá Ä‘iện 5% từ 1/7. Tập Ä‘oàn Điện lá»±c Việt Nam (EVN) cho biết, khoản tăng doanh thu tá»›i 3.700 tá»· đồng nhờ tăng giá Ä‘iện sẽ được dùng để bù đắp chi phí cho tăng giá than, các khoản lá»— treo lại của thời kỳ trÆ°á»›c chÆ°a phân bổ vào các đợt tăng giá Ä‘iện trÆ°á»›c Ä‘ây. Tuy nhiên, việc tăng giá Ä‘iện còn có nhiều ý kiến Ä‘ánh giá là chÆ°a có cÆ¡ sở.

Phản bác lại ý kiến này, ông Tuấn cho rằng: "Chúng ta cần Ä‘ánh giá khách quan, toàn diện về giá Ä‘iện. Giá Ä‘iện hiện nay vẫn thấp hÆ¡n giá thành. Nếu tiếp tục để giá bán dÆ°á»›i giá thành nhÆ° vậy, rồi từ Ä‘ó, lại yêu cầu giá than bán cho Ä‘iện thấp hÆ¡n giá thành thì sẽ méo mó nền kinh tế, làm sao quản lý được?".

Vì thế, giá Ä‘iện cần phải được tính Ä‘úng, đủ đảm bảo cho ngành Ä‘iện tái đầu tÆ°, đảm bảo yêu cầu tăng nhu cầu Ä‘iện lên 14-15%/năm, chống bao cấp cho má»™t bá»™ phân dân cÆ°, doanh nghiệp thông qua giá Ä‘iện.

Theo tính toán của Bá»™ Tài chính, tăng 5% giá Ä‘iện là cần thiết và hợp lý. Thá»±c chất, việc tăng giá Ä‘iện vẫn dÆ°á»›i sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c.

Ngoài ra, mặc dù EVN lá»— lá»›n, nhÆ°ng ông Tuấn khẳng định, các khoản lá»— ngoài ngành của EVN không được tính vào trong giá Ä‘iện. Còn các khoản lá»— kinh doanh Ä‘iện là lá»— thật, Ä‘ã được kiểm toán xem xét.

Thông tin tăng giá Ä‘iện được công bố bất ngờ và áp dụng ngay vào ngày sau Ä‘ó. Trong khi Ä‘ó, suốt 2-3 tháng qua, má»—i lần có thông tin này ồn ào trên dÆ° luận thì lãnh đạo các Bá»™ và EVN luôn bác lại và khẳng định, chÆ°a trình phÆ°Æ¡ng án tăng giá. Điều này liên quan đến câu chuyện minh bạch giá Ä‘iện hiện nay. Tuy nhiên, bà Nguyá»…n Thị Thuý Nga, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá của Bá»™ Tài chính Ä‘ã cho rằng, vấn đề này phải hỏi ở Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng.

Kiên quyết không giảm thuế 0% cho than

Trở lại đề xuất cách Ä‘ây 2 tháng của Tập Ä‘oàn Than, do khó khăn nên TKV Ä‘òi giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống 10%. Trong khi Ä‘ó, việc tăng thuế xuất khẩu than cÅ©ng là má»™t lý do tăng giá thành than, có thể sẽ là má»™t trong các nguyên nhân là tăng giá than bán cho Ä‘iện tá»›i 10-11,5% vừa qua.

Ông Tuấn cho biết, Bá»™ Tài chính không khuyến khích xuất khẩu các mặt hàng khoáng sản nhÆ° than. Vì thế, các mặt hàng này phải chịu sá»± Ä‘iều tiết của Nhà nÆ°á»›c. Quốc há»™i cho phép khung thuế xuất khẩu than từ 10-20%, Tập Ä‘oàn than xin giảm xuống 0% là rất khó.

"Do Ä‘ó, quan Ä‘iểm của chúng tôi là giữ nguyên thuế xuất khẩu than là 20%. Đặc biệt, Bá»™ sẽ không thể xá»­ lý quan hệ khó khăn giữa Ä‘iện và than bằng cách hạ thuế xuất khẩu than xuống, tức là lấy ngân sách ủng há»™ các việc khuyến khích xuất khẩu khoáng sản là sai", ông Tuấn nói.