“Hầu hết Ä‘ầu mối nhập khẩu, kinh doanh xăng dầu có dấu hiệu đầu cÆ¡ trÆ°á»›c má»—i lần tăng, giảm giá bán trong nÆ°á»›c”, ông Nguyá»…n Văn Hiển, Phó kiểm toán trưởng Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c (KTNN) chuyên ngành VI, trưởng Ä‘oàn kiểm toán “Chuyên đề cấp bù lá»— tại các đầu mối nhập khẩu xăng dầu giai Ä‘oạn 2006 - 2008”, nói.

baodatviet

Nhận định khả năng đầu cÆ¡ xăng dầu là khó tránh, nhiều ý kiến cho rằng, chính sách bù lá»— “đổ đồng” trÆ°á»›c Ä‘ó là kẽ hở khiến nguy cÆ¡ này dá»… phát sinh.

Công an sẽ vào cuá»™c nếu kiểm toán đề nghị

Cụ thể, theo ông Nguyá»…n Văn Hiển, kết quả kiểm toán tại 10 đầu mối nhập khẩu xăng dầu vừa qua cho thấy, tại hầu hết đầu mối nhập khẩu xăng dầu đều có hiện tượng lượng bán hàng trÆ°á»›c thời Ä‘iểm xăng, dầu tăng giá cao Ä‘á»™t biến (thá»±c chất chỉ bán trên giấy tờ, còn xăng dầu vẫn ở trong kho - PV), còn những ngày sau Ä‘ó, sản lượng tiêu thụ giảm hẳn.

Ngược lại, trÆ°á»›c khi Nhà nÆ°á»›c có quyết định giảm giá bán thì sản lượng bán trong ngày cho các tổng đại lý, đại lý và các khách hàng là há»™ công nghiệp gần nhÆ° bằng 0, chỉ còn bán lẻ cho người sá»­ dụng ô tô, xe máy.

Có hiện tượng lượng bán xăng dầu tăng vọt trÆ°á»›c thời Ä‘iểm tăng giá và ngược lại. áº¢nh: Trung Kiên.

“Tuy nhiên, Ä‘oàn kiểm toán má»›i phát hiện ra “dấu hiệu”, còn chÆ°a có bằng chứng cụ thể chứng minh, nên chÆ°a thể Ä‘Æ°a ra biện pháp xá»­ lý”, ông Hiển nói. KTNN cho rằng, các cÆ¡ quan chức năng cần có cÆ¡ chế giám sát để ngăn chặn tình trạng đầu cÆ¡, trục lợi của má»™t số doanh nghiệp, đại lý, gây thiệt hại cho Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp kinh doanh nghiêm túc.

TrÆ°á»›c những thông tin KTNN phát hiện có dấu hiệu đầu cÆ¡ trong kinh doanh xăng dầu, Thiếu tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tiến Lá»±c, Cục trưởng Cục CSĐT tá»™i phạm về quản lý kinh tế và chức vụ (C15), Bá»™ Công an khẳng định vá»›i Đất Việt: “CÆ¡ quan Ä‘iều tra sẽ vào cuá»™c ngay khi có văn bản đề nghị của KTNN”.

Cơ chế tạo ra kẽ hở

Chuyên gia giá cả thị trường Ngô Trí Long cho rằng, nếu doanh nghiệp đầu mối tiếp tay cho đại lý đầu cÆ¡ khi giá lên thì Ä‘ó là hành vi rút ruá»™t tiền Nhà nÆ°á»›c. Bởi doanh nghiệp càng bán nhiều sản lượng ở mức giá thấp, lá»— càng cao và ngân sách càng phải bù nhiều. “Tôi cho rằng, thanh tra tài chính, kiểm toán phải kiểm tra, xá»­ lý quyết liệt để đảm bảo công bằng, lành mạnh cho thị trường xăng dầu”, ông Long kiến nghị. 
  
“Tình trạng đầu cÆ¡ xăng dầu chắc chắn là có, bởi các đại lý không dại gì đợi giá lên má»›i mua”, ông Nguyá»…n Vinh Sang, Tổng giám đốc Tổng công Dầu khí TP HCM (Saigon Petro) nhận xét.

Không khẳng định có hay không việc câu kết giữa các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu, kinh doanh xăng dầu vá»›i các đại lý, song ông Sang cho rằng, quy định bù lá»— theo chi phí chính là má»™t kẽ hở khiến nguy cÆ¡ này dá»… phát sinh.

“Từ ba năm trÆ°á»›c, chúng tôi kiến nghị nên khoán bù lá»—, nghÄ©a là má»—i lít xăng chỉ được bù lá»— tối Ä‘a má»™t khoản nhất định song không được áp dụng”, ông Sang cho biết và phân tích, nếu khoản bù lá»— Ä‘ã được ấn định, doanh nghiệp sẽ phải tìm mọi cách giảm chi phí. Do vậy, sẽ khó xảy ra khả năng doanh nghiệp câu kết vá»›i đại lý bán giá thấp bởi doanh thu, lợi nhuận sẽ giảm.

Ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) xác nhận, trÆ°á»›c thời Ä‘iểm giá tăng, có hiện tượng các đại lý đổ xô mua xăng dầu Petrolimex.

Điều Ä‘áng nói là tình trạng đầu cÆ¡ xăng dầu Ä‘ã rõ nhÆ°ng đến nay chÆ°a doanh nghiệp nào bị xá»­ lý. Trong khi phía kiểm toán nói khó làm rõ đầu cÆ¡ thì cÆ¡ quan Ä‘iều tra “vẫn còn Ä‘ang suy nghÄ© và chờ kiểm toán đề nghị bằng văn bản”. Vậy là đến nay, chÆ°a má»™t vụ đầu cÆ¡ nào được xá»­ lý rốt ráo.