Kể từ ngày 1/6/2016, tất cả các Ä‘iểm bán xăng dầu tại 8 tỉnh, thành phố đều phải bán xăng E5. Tuy nhiên, bất cập trong sản xuất và tiêu thụ xăng E5 Ä‘ang khiến mục tiêu này khó trở thành hiện thá»±c.

ThÆ°Ì£c hiêÌ£n theo Quyết Ä‘iÌ£nh của Thủ tướng Chính phủ, ngaÌ€y 1/12/2015, xăng E5 Ä‘ã Ä‘Æ°Æ¡Ì£c triển khai bán Ä‘aÌ£i traÌ€ trên phaÌ£m vi cả nước. Ảnh: TTXVN
Theo lá»™ trình, kể từ ngày mai (1/6/2016), tất cả các Ä‘iểm bán xăng dầu tại 8 tỉnh, thành phố: Hà Ná»™i, Hải Phòng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh, Cần ThÆ¡ và Bà Rịa – VÅ©ng Tàu đều phải triển khai bán xăng E5 và thay thế hoàn toàn xăng Ron 92. Các tỉnh, thành khác, có 50% số lượng cá»­a hàng trên địa bàn bán xăng E5. Tuy nhiên, hiện có quá nhiều bất cập trong sản xuất, tiêu thụ xăng E5 dẫn đến mục tiêu này khó đạt được.

* Lượng tiêu thụ thấp

Trên thá»±c tế, sau gần 1 năm rưỡi triển khai bán xăng sinh học E5, lượng tiêu thụ của loại xăng này vẫn còn hạn chế. TrÆ°á»›c hết là do tâm lý e dè của người dân và về cÆ¡ bản, số trạm xăng bán E5 còn ít. Mức giá của loại xăng má»›i này chÆ°a đủ sức hấp dẫn để khiến cho người dân quyết định thay đổi thói quen tiêu dùng.

Qua khảo sát tại các cây xăng thuá»™c ná»™i thành, thành phố Hà Ná»™i, các Ä‘iểm có bán xăng E5 cÅ©ng rất ít. Tại các tuyến phố lá»›n nhÆ°: Trường Chinh, Quang Trung, Tây SÆ¡n, Nguyá»…n LÆ°Æ¡ng Bằng, đường Nguyá»…n Trãi, Láng Hạ, Lê Văn LÆ°Æ¡ng…, trong khoảng 15 cá»­a hàng bán xăng dầu thì chỉ có 2-3 cá»­a hàng bán xăng E5.

Tại cây xăng 185 Nguyá»…n LÆ°Æ¡ng Bằng, vào cuối giờ chiều, khá Ä‘ông khách vào đổ xăng, nhÆ°ng hầu hết mọi người đều cố gắng chen vào cá»™t xăng RON A92, RON A95. Số ít khách hàng bÆ¡m xăng E5 khi được hỏi đều cho biết vì “Ä‘ang vá»™i Ä‘ành đổ tạm để cho nhanh chứ cÅ©ng chÆ°a có thói quen sá»­ dụng E5”.

Hay tại cây xăng 194 Thái Thịnh, số lượng khách mua xăng E5 rải rác, có những thời Ä‘iểm cá»™t xăng E5 không có nhân viên trá»±c bÆ¡m. Má»™t nhân viên bán hàng ở cây xăng này cho biết, tá»· lệ tiêu thụ của xăng E5 trung bình chiếm khoảng 25% tổng lượng tiêu thụ hàng tháng. Mức tiêu thụ ít, nên các đại lý xăng dầu cÅ©ng không mặn mà kinh doanh loại xăng này do phải tăng thêm vốn để đầu tÆ° bồn bể, trụ bÆ¡m, bảng biểu... trong khi doanh thu thấp.

Theo báo cáo của PV Oil Hà Ná»™i, trong quý I/2016, sản lượng xăng E5 bán ra chỉ đạt hÆ¡n 2.600 m3, chiếm khoảng 30% so vá»›i tổng sản lượng xăng bán ra. Mặc dù, doanh nghiệp này luôn sẵn sàng để chuẩn bị cho việc bán xăng E5, nhÆ°ng để Ä‘Æ°a xăng E5 vào tiêu thụ rá»™ng rãi trên thị trường, Nhà nÆ°á»›c cần có tuyên truyền sâu rá»™ng về xăng E5 để người dân tiếp cận. Ngoài ra nên có các chính sách để há»— trợ các doanh nghiệp kinh doanh xăng E5 nhÆ° thuế, đất Ä‘ai xây trạm, bồn chứa...

Theo Ä‘ánh giá, xăng sinh học E5 là sản phẩm có nhiều lợi thế về bảo vệ môi trường, chất lượng, giá bán..., mang lại lợi ích kinh tế cho người tiêu dùng. NhÆ°ng, đến thời Ä‘iểm này có thể nói lá»™ trình triển khai bán xăng E5 Ä‘ã không đạt được kết quả nhÆ° kỳ vọng ban đầu.

Má»™t nguyên nhân quan trọng dẫn đến Ä‘iều này là giá thành sản xuất xăng E5 cao, dẫn đến giá bán lẻ trên thị trường có lúc chỉ thấp hÆ¡n xăng A92 khoảng 300 đồng/lít, hiện nay là 500 đồng/lít. Khoảng chênh lệch này không đủ sức hấp dẫn để Ä‘ánh bật xăng A92 ra khỏi tiềm thức tiêu dùng của khách hàng.

Theo ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam, nhà nÆ°á»›c cần có chính sách để xăng E5 có giá thấp hÆ¡n xăng khoáng, vá»›i mức khoảng 1.000 đồng/lít, để khuyến khích người tiêu dùng chấp nhận; đồng thời, có sá»± há»— trợ doanh nghiệp trong việc xây dá»±ng các cÆ¡ sở pha trá»™n, khuyến khích xây dá»±ng các trạm bán xăng E5. Các địa phÆ°Æ¡ng cÅ©ng phải tạo Ä‘iều kiện để doanh nghiệp tiếp cận đất Ä‘ai, hạ tầng xây dá»±ng.

Vá»›i tình hình hiện tại, ông Ruệ cho biết, mục tiêu thay thế hoàn toàn xăng A92 tại 8 địa phÆ°Æ¡ng trên là không thể thá»±c hiện, đồng thời bài toán sản xuất ethanol là “chÆ°a có lời giải” do giá nguyên liệu đầu vào là sắn tăng cao, trong khi Ä‘ó đầu ra tính theo giá dầu thô lại giảm, dẫn đến thua lá»— cho doanh nghiệp.

* Nguồn cung có đảm bảo?

Để thá»±c hiện lá»™ trình phát triển nguồn nhiên liệu sinh học của Chính phủ, hàng loạt các nhà máy sản xuất nguyên liệu sinh học Ä‘ã ra đời nhằm sản xuất, cung ứng sản phẩm phục vụ thị trường. Tuy nhiên, do biến Ä‘á»™ng của giá dầu thế giá»›i cùng vá»›i thị trường không có, vùng nguyên liệu bị phá bỏ, nhà máy sản xuất nguyên liệu sinh học Ä‘ã và Ä‘ang tạm dừng hoạt Ä‘á»™ng khiến nguồn cung xăng E5 trên thị trường rất khó bảo đảm.

Vẫn còn những lo ngại về nguồn cung xăng E5. Ảnh minh họa: TTXVN

Đại diện Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) cho biết, PV Oil hiện có hai nguồn Ä‘ó là mua trá»±c tiếp E5 từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để tiêu thụ tại khu vá»±c miền Trung và PV Oil tá»± sản xuất E5 để cung cấp cho các khu vá»±c còn lại từ nguồn mua của các nhà máy sản xuất Ethanol trong nÆ°á»›c. Vá»›i việc có vốn đầu tÆ° tại các nhà máy này sẽ giúp cho PV Oil chủ Ä‘á»™ng được về nguồn cung E5 và bảo đảm cung cấp đủ E5 cho nhu cầu trong hệ thống phân phối của PV Oil trên cả nÆ°á»›c.

Trong khi Ä‘ó, đại diện của Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex – Ä‘Æ¡n vị bán xăng E5 lá»›n nhất cả nÆ°á»›c) khẳng định, doanh nghiệp hiện có hai nguồn cung cấp xăng E5 từ các Ä‘iểm phối trá»™n do Tập Ä‘oàn tá»± xây dá»±ng cùng vá»›i nguồn từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Thế nhÆ°ng, theo quy định của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP , có rất nhiều loại hình phân phối nhÆ° đại lý, tổng đại lý, thÆ°Æ¡ng nhân phân phối, thÆ°Æ¡ng nhân nhận quyền bán lẻ... ThÆ°Æ¡ng nhân phân phối lại được quyền mua của nhiều Ä‘Æ¡n vị, do Ä‘ó, nếu chỉ phụ thuá»™c vào má»™t hoặc hai đầu mối sẽ không thể bảo đảm chắc chắn nguồn cung cấp xăng E5 cho cả hệ thống .

Chung quan Ä‘iểm, đại diện má»™t doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khác ở miền Bắc cÅ©ng tiết lá»™, cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c khẳng định Ä‘áp ứng đủ xăng E5 bán ra thị trường thay thế xăng Ron 92 từ ngày 1/6, song có rất nhiều vấn đề nảy sinh. “Đủ nguyên liệu” nhÆ°ng nếu giá nguyên liệu đầu vào của xăng E5 vẫn cao vọt nhÆ° hiện nay thì doanh nghiệp nào chịu thua lá»— để pha trá»™n xăng E5. Đó còn chÆ°a kể tá»›i, nếu doanh nghiệp không thá»±c hiện pha chế xăng E5 hiện cÅ©ng chÆ°a có chế tài nào bắt buá»™c, xá»­ lý.

Theo báo cáo từ Sở Công ThÆ°Æ¡ng Hà Ná»™i, trên địa bàn thành phố hiện có 481 cá»­a hàng kinh doanh xăng dầu nhÆ°ng má»›i có 116 cá»­a hàng bán xăng E5 (chiếm khoảng 24%), vá»›i tổng sản lượng tiêu thụ trung bình đạt khoảng 10.610 m3/tháng. Hiện tại, có ba trạm pha chế xăng E5 cung cấp cho thị trường Thủ Ä‘ô đạt khoảng 40 nghìn m3/tháng. Trong thời gian tá»›i sẽ có thêm má»™t trạm phối trá»™n Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng và nâng tổng công suất lên thành 50 nghìn m3/tháng, Ä‘áp ứng được nhu cầu tiêu thụ hiện tại cÅ©ng nhÆ° khả năng tiêu thụ trong tÆ°Æ¡ng lai.

Mặc dù vậy, việc tổ chức kinh doanh xăng E5 vẫn chủ yếu tập trung vào các doanh nghiệp đầu mối, các thÆ°Æ¡ng nhân phân phối xăng dầu trên địa bàn. Các doanh nghiệp là đại lý bán lẻ, thÆ°Æ¡ng nhân nhượng quyền bán lẻ xăng dầu chÆ°a quyết liệt tổ chức chuyển đổi, kinh doanh xăng E5 do vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hiện chỉ có hai nguồn cung cấp Ä‘ó là Nhà máy lọc dầu Dung Quất và Công ty Tùng Lâm tại Đồng Nai nên chi phí vận chuyển về đến Hà Ná»™i cao.

Có thể thấy, khi bán xăng E5 không chỉ làm các cá»­a hàng kinh doanh xăng dầu phải tốn thêm các khoản chi phí nhÆ° cải tạo, súc, rá»­a bồn, bể, mà xăng E5 còn có tá»· lệ tồn chứa hao hụt cao, để lâu ngày bị hút nÆ°á»›c, cùng vá»›i tâm lý người tiêu dùng chÆ°a mặn mà sá»­ dụng nhiên liệu sinh học nên việc thá»±c hiện đồng loạt bán xăng E5 sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Theo các chuyên gia trong ngành, để xăng E5 có thể phát triển bền vững trên thị trường, Nhà nÆ°á»›c cần phải có chính sách về giá, thuế, phí (miá»…n 100% phí xăng dầu, miá»…n thuế môi trường, áp dụng thuế suất VAT 0% đối vá»›i Ethanol), chi phí kinh doanh xăng E5 phải bảo đảm được lợi ích cho doanh nghiệp. Ngoài ra, các nhà máy sản xuất nguyên liệu sinh học phải hoạt Ä‘á»™ng, bảo đảm nguồn cung ứng ra thị trường, tránh tình trạng bị gián Ä‘oạn, Ä‘á»™c quyền dẫn đến giá không cạnh tranh.../.

Nguồn tin: bnews