“Nghi án” xăng dá»m ở cây xăng Lan Anh (quáºn Bình Thạnh - TPHCM) làm hàng trăm xe chết máy tuần qua tiếp tục xá»›i lên vấn nạn xăng giả, xăng dá»m Ä‘ang tràn lan, trong khi cÆ¡ quan quản lý tá» vẻ bất lá»±c
TPHCM có tổng cá»™ng 518 cây xăng Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng. Trên lý thuyết, các cây xăng chỉ có nguồn lợi nhuáºn duy nhất từ chiết khấu của các tổng đại lý. Thá»i gian qua, hầu hết các đại lý Ä‘á»u than lá»— do mức chiết khấu giảm chỉ còn 200 - 300 đồng/lít, không đủ để bù đắp các chi phí váºn chuyển, nhân công, tiá»n Ä‘iện… nhÆ°ng không cây xăng nào Ä‘óng cá»a, nghỉ bán vì lá»— lã. “Không có lợi nhuáºn từ chiết khấu, dÄ© nhiên các cây xăng sẽ cắt giảm chất lượng xăng dầu để bù lại” - giám đốc má»™t công ty xăng dầu cho biết.
Äủ cách ăn gian
Hình thức gian láºn phổ biến nhất là Ä‘ong thiếu, đổ nÆ°á»›c hoặc các chất có thể hòa tan trong xăng nhÆ° methanol, ethanol, acetone… hoặc pha trá»™n xăng A83 vào A92 để giảm giá thành.
Theo má»™t cán bá»™ làm việc lâu năm trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu, xăng dầu nháºp khẩu vá» thÆ°á»ng bảo đảm chất lượng, khi lÆ°u tại kho của các doanh nghiệp (DN) đầu mối cÅ©ng tÆ°Æ¡ng đối ổn vì Ä‘ã có quy trình, lấy mẫu chặt chẽ. Việc “rút ruá»™t” xăng dầu, pha tạp chất… chủ yếu diá»…n ra trên Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng váºn chuyển từ kho đầu mối đến các cây xăng và tại các cây xăng.
Những gian láºn này ảnh hưởng trá»±c tiếp đến ngÆ°á»i tiêu dùng nên được chú ý nhiá»u. Các tổng công ty, tổng kho, tổng đại lý cÅ©ng có những cách “làm báºy” rất tinh vi để né thuế, thu lợi. Äiển hình là sá»± nháºp nhằng trong hoạt Ä‘á»™ng tạm nháºp tái xuất xăng dầu, DN tạm nháºp nhÆ°ng cố tình không tái xuất hoặc chỉ chở xăng dầu đến giáp ranh biên giá»›i các tỉnh miá»n Tây rồi quay vá» tiêu thụ ná»™i địa để né thuế, hưởng chênh lệch thuế.
Hay nhÆ° các kho đầu mối của những công ty lá»›n được giao dá»± trữ xăng dầu phục vụ an ninh năng lượng nhÆ°ng rất khó kiểm tra, giám sát việc dữ trữ này. Các DN dá»… dàng “mượn” xăng dầu dá»± trữ để xuất bán hoặc gá»™p cả hao hụt trong kinh doanh tính vào hao hụt chung của dá»± trữ. Kết quả là lợi nhuáºn của DN tăng lên nhÆ°ng thất thoát ngân sách Nhà nÆ°á»›c.
Lá»±c lượng chức năng kiểm tra cây xăng Lan Anh - Ảnh: Thanh Nhân
Làm được, nếu quyết tâm
Từ đầu năm đến nay, cÆ¡ quan QLTT TPHCM phát hiện, xá» lý má»™t số trÆ°á»ng hợp cây xăng vi phạm nhÆ°ng chủ yếu là các vi phạm liên quan đến hóa Ä‘Æ¡n, cây xăng có dấu hiệu găm hàng trong các đợt tăng giá; gần nhÆ° chÆ°a xá» lý được trÆ°á»ng hợp nào liên quan đến gian láºn chất lượng.
Má»›i Ä‘ây nhất, vụ việc cây xăng Lan Anh (số 220 Quốc lá»™ 13, phÆ°á»ng 26, quáºn Bình Thạnh) nghi bán xăng dá»m khiến hàng chục xe bị chết máy, cÆ¡ quan công an, QLTT má»›i lấy mẫu mang Ä‘i kiểm nghiệm. TrÆ°á»›c Ä‘ó, cuối năm 2011, Sở Khoa há»c - Công nghệ TPHCM kiểm tra Ä‘á»™t xuất 55 cây xăng tại TPHCM (từ ngày 27-9 đến 16-11), phát hiện có 16/32 mẫu xăng được Ä‘Æ°a Ä‘i thá» nghiệm không đạt chất lượng so vá»›i quy chuẩn kỹ thuáºt quốc gia.
Ông Cao Hùng Xuân, nguyên tổng giám đốc Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Khu vá»±c 2, cho rằng những thủ Ä‘oạn gian láºn trong kinh doanh xăng dầu tồn tại hÆ¡n chục năm nhÆ°ng đến nay vẫn chÆ°a quản lý, khắc phục được. Nguyên nhân má»™t phần là do những yếu kém trong quản lý, má»™t phần do sá»± tồn tại, tác Ä‘á»™ng của các lợi ích nhóm.
Kiểm soát, ngăn chặn những tiêu cá»±c, gian láºn trong xăng dầu không dá»… nhÆ°ng hoàn toàn có thể làm được nếu có quyết tâm. Chẳng hạn, lắp đặt thiết bị theo dõi, kiểm soát xe bồn chở xăng dầu Ä‘i từ kho đến cây xăng: lá»™ trình xe thế nào, dừng ở Ä‘âu, dừng bao lâu Ä‘á»u được ghi nháºn và truyá»n vá» máy chủ. CÅ©ng có thể lắp đặt thiết bị theo dõi, Ä‘o lÆ°á»ng lượng xăng dầu tại các cây xăng thuá»™c DN mình. Song song Ä‘ó là tính lại mức chiết khấu khoa há»c, phù hợp cho từng cây xăng chứ không phải áp dụng cào bằng nhÆ° hiện nay.
Chất lượng xăng dầu tùy thuá»™c... lòng tham
TS Huỳnh Quyá»n, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Lá»c hóa dầu TrÆ°á»ng ÄH Bách khoa TPHCM, cho biết có nhiá»u thứ có thể Ä‘Æ°a vào xăng dầu để trục lợi: chÆ°ng cất từ dầu tái chế, cao su, nhá»±a hoặc pha chế từ methanol, ethanol để tăng chỉ số octan. Chẳng hạn, từ cao su phế phẩm, qua xá» lý thu được 70% dầu nhá»›t gốc và từ Ä‘ây nếu chÆ°ng cất tiếp sẽ thu được từ 30%- 40% chất gá»i là xăng hoặc 40%- 50% chất gá»i là dầu. Tùy vào ham muốn lá»i ít hay nhiá»u mà chủ cây xăng Ä‘Æ°a những chất này vào xăng thành phẩm theo tỉ lệ tÆ°Æ¡ng ứng.
Nguồn tin: NLD
