- Giá xăng dầu thế giá»›i tiếp tục giảm sâu, các DN xăng dầu đều công bố lãi trong tháng 9, tuy nhiên, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn chÆ°a giảm thêm.
Giảm thuế hay tăng giá xăng dầu?

Trong những ngày qua, giá xăng dầu thành phẩm tại các thị trường nhập khẩu (NK) chính của các DN Việt Nam tiếp tục giảm mạnh. Nếu ở thời Ä‘iểm ngày 7/11 (ngày Ä‘iều chỉnh giá trong nÆ°á»›c gần Ä‘ây nhất), giá xăng RON92 chốt ở mức 91,58 USD/thùng, dầu DO 0,05S chốt mức 96,13 USD/thùng và dầu hỏa là 99,14 USD/thùng thì giá các mặt hàng này ngày 18/11 lần lượt giảm còn 85,43 USD/thùng, 91,95 USD/thùng và 94,77 USD/thùng. Nếu tính giá bình quân 15 ngày từ ngày 18/11 lùi về ngày 3/11 để tính giá cÆ¡ sở của xăng RON92 là 89,86 USD/thùng, dầu DO 0,5S là 95,75 USD/thùng và dầu hỏa là 98,7 USD/thùng.

Giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn chÆ°a kịp thời và tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i giá dầu thế giá»›i. Ảnh: Linh Anh

Trong 9 tháng năm 2014, Petrolimex đạt tổng lợi nhuận hợp nhất sau thuế 1.150 tá»· đồng, lợi nhuận trÆ°á»›c thuế từ hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu tại Việt Nam (không tính các hoạt Ä‘á»™ng kinh danh xăng dầu ở nÆ°á»›c ngoài) là 406 tá»· đồng. Trong 9 tháng, sản lượng xuất bán là 6,071 triệu mét khối - tấn, bằng 99% so vá»›i cùng kỳ năm 2013; lợi nhuận thá»±c tế (trÆ°á»›c thuế) đạt 67 đồng/lít,kg.
Theo bảng tính giá cÆ¡ sở (hình thành bởi giá NK, thuế, phí… làm cÆ¡ sở áp giá bán lẻ) của các DN xăng dầu thì ở thời Ä‘iểm này, xăng Ä‘ang lãi 750 đồng/lít, dầu diesel lãi 405 đồng/lít, dầu hỏa lãi 253 đồng/lít. Đây là mức lãi ngoài 300 đồng lợi nhuận định mức Ä‘ã được tính sẵn trong giá cÆ¡ sở theo quy định.
"Mức lãi 750 đồng/lít xăng là không hề nhỏ. Chi phí kinh doanh định mức cÅ©ng vừa được cho phép tăng. Các DN nêu chi phí là 1.100 - 1.500 đồng/lít, các cÆ¡ quan chức năng chÆ°a có Ä‘iều tra khảo sát cụ thể nào, chỉ dá»±a trên báo cáo Ä‘ó để cho phép. Đây là mức lãi lá»›n, khi mà định mức chi phí 860 đồng/lít trÆ°á»›c Ä‘ó cÅ©ng Ä‘ã lãi tÆ°Æ¡ng đối cao rồi" - chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận định.
Trong khi Ä‘ó, giá xăng dầu vẫn chÆ°a được Ä‘iều chỉnh giảm. Diá»…n biến này cÅ©ng giống thời Ä‘iểm trÆ°á»›c khi giảm giá xăng dầu hôm 7/11. Đó là các DN xăng dầu đầu mối lãi lá»›n trong khi chÆ°a đến thời Ä‘iểm được Ä‘iều chỉnh. Sau Ä‘ó, liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính Ä‘ã yêu cầu DN xăng dầu Ä‘iều chỉnh giá trÆ°á»›c thời gian quy định.

Thiết nghÄ©, thị trường xăng dầu trong nÆ°á»›c cần phải minh bạch, linh hoạt hÆ¡n về giá. CÆ¡ quan Nhà nÆ°á»›c phải xem giá thế giá»›i giảm bao nhiêu thì trong nÆ°á»›c phải giảm tÆ°Æ¡ng ứng. Chỉ khi nào giá mặt hàng thiết yếu này được Ä‘iều hành linh hoạt, kịp thời và đảm bảo minh bạch thông tin thì má»›i có thể tạo được niềm tin và sá»± đồng thuận trong dÆ° luận.

Bà Lê Thị Hồng - Cán bá»™ nghỉ hÆ°u phường Bách Khoa, quận Hai Bà TrÆ°ng, Hà Ná»™i
Để thá»±c hiện linh hoạt giá cả, thị trường, Nhà nÆ°á»›c không nên can thiệp vào những Ä‘iều Ä‘ã quy định trong nghị định mà chỉ có trách nhiệm hÆ°á»›ng dẫn minh bạch hÆ¡n cho các DN thá»±c hiện, nếu không sẽ Ä‘i lại con đường của Nghị định 84.
Ông Phan Thế Ruệ - Chủ tịch Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam

Tính giá xăng dầu sao cho dân được lợi

Mức giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c thời gian qua vẫn được dÆ° luận cho rằng chÆ°a kịp thời và chÆ°a tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i giá thế giá»›i. Trao đổi vá»›i báo giá»›i gần Ä‘ây, ông Trần Ngọc Năm - Tổng Giám đốc Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cÅ©ng thừa nhận, tá»· lệ giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c và thế giá»›i trong lần Ä‘iều chỉnh gần nhất (ngày 7/11) chÆ°a có sá»± cùng nhịp. Tuy nhiên, ông Năm lý giải, cần Ä‘ánh giá tá»›i các yếu tố tác Ä‘á»™ng đến cÆ¡ cấu giá thành của mặt hàng xăng dầu nhÆ° các loại thuế, phí và các khoản trích lập quỹ bình ổn giá… mà DN Ä‘ang phải thá»±c hiện theo quy định. Có nhiều thời Ä‘iểm, khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng, liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính Ä‘ã phải giảm tá»· lệ trích quỹ bình ổn hoặc tăng mức chi quỹ bình ổn… nhÆ° má»™t công cụ để Ä‘iều hành và ổn định thị trường xăng dầu. Ngoài ra, khi xác lập giá cÆ¡ sở để Ä‘iều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c thì liên Bá»™ có thể không tính hoặc chỉ tính má»™t phần lợi nhuận định mức cho DN.
Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu Ä‘ã có hiệu lá»±c từ ngày 1/11/2014. TrÆ°á»›c Ä‘ây, Nghị định 84 tính bình quân giá 30 ngày theo chu kỳ tính giá và tần suất Ä‘iều chỉnh giá là 10 ngày, còn Nghị định 83 quy định tần suất Ä‘iều chỉnh giá là 15 ngày và tính giá bình quân cÅ©ng là 15 ngày. Nên nếu tính từ ngày Ä‘iều chỉnh gần Ä‘ây nhất là 7/11 thì phải đến ngày 22/11 má»›i giảm giá xăng dầu được.

Đại diện Petrolimex cho rằng, giá xăng dầu theo 30 ngày hay 20 ngày, 10 ngày không phải là mấu chốt vấn đề. Nếu tính giá bình quân 30 ngày thì mức Ä‘á»™, tần suất Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu trong nÆ°á»›c sẽ chậm hÆ¡n giá thế giá»›i. Bù lại, thị trường giá cả có sá»± ổn định. Còn nếu tính giá bình quân theo chu kỳ 20 ngày hay 10 ngày thì việc Ä‘iều chỉnh giá rõ ràng sẽ nhanh hÆ¡n theo giá thế giá»›i. Còn nếu tính giá theo má»™t ngày thì thị trường trong nÆ°á»›c hoàn toàn chạy theo thị trường thế giá»›i. Tuy nhiên, cần có cái nhìn sòng phẳng ở câu chuyện này. Theo phân tích của lãnh đạo Petrolimex, Ä‘iều chỉnh giá nhanh hay chậm thì cÅ©ng có cả chiều lên và xuống. Nếu giá giảm chậm thì cÅ©ng có nghÄ©a là sẽ có lúc tăng chậm, nếu giá giảm nhanh, giảm sâu thì cÅ©ng có nghÄ©a sẽ có lúc tăng nhanh, tăng mạnh. Đặc thù ở Việt Nam, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c không chỉ phụ thuá»™c vào giá thế giá»›i mà còn phụ thuá»™c vào Ä‘á»™ng thái Ä‘iều hành thuế và quỹ bình ổn.

"ChÆ°a kể về lý thuyết, DN được hưởng lợi nhuận định mức 300 đồng/lít xăng dầu. Trong trường hợp giá xăng dầu thế giá»›i rÆ¡i nhanh quá, và DN phải dá»± trữ lÆ°u thông, tồn kho cao thì khoản lá»— từ tồn kho rất khó có khả năng bù đắp bằng lợi nhuận định mức" - lãnh đạo Petrolimex cho biết thêm.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong, Nghị định 83 đề ra biên Ä‘á»™ dao Ä‘á»™ng giá dÆ°á»›i 3% thì DN được tá»± quyết giá theo tín hiệu thị trường nhÆ°ng lại cố định khoảng cách giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh giá là 15 ngày thì có thể khiến giá xăng rÆ¡i vào tình trạng bị dồn nén, Ä‘iều hành giật cục. "Cái khó là hiện tại, ngân sách cho dá»± trữ xăng dầu hạn chế, chÆ°a thể tách ra được dá»± trữ an ninh quốc gia và dá»± trữ của DN để tính giá. Giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn Ä‘ang chồng chéo quá nhiều mục tiêu" - ông Phong nói.

Chuyên gia Ngô Trí Long lại cho rằng, Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu Ä‘Æ¡n giản là sá»­a đổi phần "ngọn" của Nghị định 84 nên không má»›i và không có gì Ä‘á»™t phá. Bản chất của Nghị định 83 má»›i chỉ là chia nhỏ biên Ä‘á»™ biến Ä‘á»™ng giá cÆ¡ sở. Và quyền định giá vẫn là DN, mà cụ thể là Petrolimex. Các biểu giá đều lấy số liệu từ tập Ä‘oàn này. Petrolimex lại Ä‘ang chiếm thị phần chính trên "miếng bánh" kinh doanh xăng dầu. "Liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng quay lại vá»›i cách Ä‘iều hành cÅ© là dá»±a trên báo cáo của DN để Ä‘Æ°a ra quyết sách. NhÆ° vậy là trái vá»›i quy luật thị trường, là duy ý chí. Chắc chắn đến năm 2018, chậm nhất là 2019, thị trường xăng dầu phải mở cá»­a" - ông Long nhận xét.

Nguồn tin: KTĐT