Các chuyên gia lo ngại việc cho phép doanh nghiệp xăng dầu được tá»± quyết giá trong các phạm vi của dá»± thảo nghị định kinh doanh xăng dầu má»›i Ä‘ây sẽ khiến tần suất tăng giá tăng lên

NhÆ° Báo Người Lao Động Ä‘ã thông tin, theo kết luận của Thủ tÆ°á»›ng tại cuá»™c họp Thường trá»±c Chính phủ về dá»± thảo nghị định kinh doanh xăng dầu má»›i Ä‘ây, khi các yếu tố đầu vào cấu thành giá cÆ¡ sở biến đổi tăng 3% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành (dá»± thảo trÆ°á»›c Ä‘ó là 2%), các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu được chủ Ä‘á»™ng tăng giá. Trường hợp tăng giá từ trên 3% đến 7%, DN phải báo cáo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, tăng giá trên 7% phải có ý kiến của Thủ tÆ°á»›ng.

Dá»± thảo nghị định má»›i về kinh doanh xăng dầu khiến nhiều người lo ngại là ná»›i quyền cho doanh nghiệp. Ảnh: TẤN THẠNH

Doanh nghiệp được nới quyền

Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu hiện hành quy định khi yếu tố đầu vào cấu thành giá cÆ¡ sở biến đổi tăng 7%, DN được quyền tăng giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng. Trong khi Ä‘ó, theo dá»± thảo nghị định má»›i nhất, biên Ä‘á»™ 7% được rút xuống 3%. NhÆ° vậy, dá»± thảo nghị định má»›i được Ä‘ánh giá sẽ giúp giá xăng dầu tăng nhẹ hÆ¡n, bá»›t gây sốc cho nền kinh tế.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, trong các góp ý cho dá»± thảo sá»­a đổi nghị định về kinh doanh xăng dầu, Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam đề xuất cho DN được Ä‘iều chỉnh giá khi các yếu tố cấu thành làm giá biến Ä‘á»™ng 3%. Theo đại diện Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam, biên Ä‘á»™ Ä‘iều chỉnh này vừa giúp giá xăng trong nÆ°á»›c theo sát thế giá»›i vừa bá»›t gây áp lá»±c cho cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng nhÆ° người tiêu dùng.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng lại lo lắng vá»›i ná»™i dung dá»± thảo Ä‘Æ°a ra, ở 2 mức đầu là 3% và từ trên 3%-7%, DN chỉ cần kê khai giá và gá»­i báo cáo cho cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c trÆ°á»›c má»™t vài ngày. Ngay cả ở biên Ä‘á»™ tăng giá 7%, DN cÅ©ng chỉ cần báo cáo đến cÆ¡ quan chức năng trÆ°á»›c 5 ngày; nếu cÆ¡ quan quản lý không có hồi âm, DN được tá»± quyết tăng giá. “NhÆ° vậy, khả năng được tá»± tăng giá của DN có thể lên đến 7% bởi nghị định có những ná»™i dung mở cho DN. NhÆ° vậy sẽ rất khó kìm giá” - ông Thắng nhận định.

Dá»… tăng giá nhiều lần?

Lo ngại xăng dầu tăng giá nhiều lần vá»›i biên Ä‘á»™ không lá»›n không phải là không có căn cứ. Bởi lẽ hiện nay, dù giá xăng dầu được Ä‘ánh giá là ít có biến Ä‘á»™ng gây sốc cho nền kinh tế nhÆ°ng vẫn thiết lập “đỉnh” 25.230 đồng/lít vào ngày 23-6 vừa qua. Thá»±c tế, từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu Ä‘ã có hÆ¡n 10 lần Ä‘iều chỉnh vá»›i các mức tăng, giảm không quá cao - trên dÆ°á»›i 300 đồng/lít.

“TrÆ°á»›c Ä‘ây, có những thời Ä‘iểm giá xăng tăng 1.000 - 2.000 đồng/lít. Nay chỉ tăng vài trăm đồng nhÆ°ng nếu xé lẻ các đợt tăng giá thành nhiều lần thì giá xăng vẫn âm thầm vượt các ká»· lục trÆ°á»›c kia” - má»™t chuyên gia về kinh doanh xăng dầu cảnh báo. Vị này còn tỏ ra băn khoăn về khả năng kiểm soát tần suất các DN xăng dầu tăng giá của cÆ¡ quan quản lý. Theo ông, Ä‘ó chính là Ä‘iểm mà dá»± thảo nghị định chÆ°a đề cập để khắc phục.

Theo chuyên gia kinh tế - TS Ngô Trí Long, biên Ä‘á»™ 3% sẽ tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i mức tăng giá 600 đồng/lít. “NhÆ° vậy, dù giảm tần suất Ä‘iều hành giá từ 10 ngày về 15 ngày thì má»—i tháng, DN có quyền tăng giá khoảng 1.200 đồng/lít theo biên Ä‘á»™ biến Ä‘á»™ng tÆ°Æ¡ng ứng và cÅ©ng là mức tăng khá lá»›n. Ngoài ra, vá»›i tình trạng Ä‘á»™c quyền (1 DN chiếm thị phần thống lÄ©nh) nhÆ° hiện nay, nhà nÆ°á»›c không nên trao quyền định giá cho DN dù là 1% hay 0,5%” - ông đề nghị.

Ông Long phân tích: Hiện nay, tính cạnh tranh trên thị trường xăng dầu rất yếu. Tuy có 17 đầu mối kinh doanh xăng dầu nhÆ°ng theo số liệu cuối năm 2013, thị phần của Petrolimex là 47%, PV Oil là 28%, Saigon Petro trên 9%, tức số ít DN thống lÄ©nh thị trường, hay còn gọi là Ä‘á»™c quyền nhóm. Do vậy, giá cả hầu nhÆ° phải “nhìn theo” DN có thị phần chi phối thị trường.

Nguồn tin: NLĐ