Có má»™t thá»±c tế hiện vẫn Ä‘ang tồn tại là câu chuyện không minh bạch và khó kiểm soát chi phí thá»±c của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu
Giá dầu thô liên tục giảm kể từ đầu tháng 8 tá»›i nay, có lúc chỉ còn khoảng gần 76 USD/thùng giao tháng 9 ở thị trÆ°á»ng News York. Dù lúc tăng, lúc giảm nhÆ°ng giá dầu Ä‘ang xoay quanh mức 81- 83 USD/thùng. Giá dầu thế giá»›i giảm, Ä‘ang đặt ra má»™t câu há»i, khi nào giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm. Äây cÅ©ng là mong muốn và là câu há»i bức xúc của ngÆ°á»i dân.
Trao đổi vá»›i phóng viên VOV sáng 11/8, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng thừa nháºn, Ä‘úng là giá dầu thô thế giá»›i giảm mạnh, giá dầu thành phẩm cÅ©ng có giảm nhÆ°ng chÆ°a đủ mức để có thể giảm giá xăng dầu: “Giá dầu sản phẩm ở thị trÆ°á»ng Singapore Ä‘úng là có giảm, nhÆ°ng trung bình của 30 ngày qua là 123 USD/thùng, còn giá dầu thô giảm mạnh xuống 90 USD/thùng. Chúng ta nháºp khẩu dầu thành phẩm chứ không phải dầu thô. Vá»›i mức giá Ä‘ó, giá xăng dầu cÆ¡ sở vẫn cao hÆ¡n giá bán hiện hành 600 đồng/lít, doanh nghiệp cÅ©ng muốn giảm nhÆ°ng chÆ°a giảm được. CÆ¡ quan quản lý Ä‘ang Ä‘iá»u hành giảm giá chứ không phải doanh nghiệp. Äiá»u kiện giảm duy nhất là giá dầu thành phẩm giảm má»›i giảm được”, ông DÅ©ng cho biết.
Không đồng tình vá»›i cách láºp luáºn này, chuyên gia thị trÆ°á»ng giá cả, nguyên Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Khoa há»c thị trÆ°á»ng giá cả (Bá»™ Tài chính), PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, giá dầu thành phẩm giảm má»›i chỉ là má»™t Ä‘iá»u kiện để giảm giá xăng dầu, còn nhiá»u yếu tố khác có thể tính đến chuyện giảm giá xăng dầu. Mấu chốt vấn Ä‘á» nằm ở chá»— cần làm rõ tính minh mạch vá» chi phí và giá thành. Sá»± thiếu tÆ°á»ng minh của cÆ¡ cấu giá xăng dầu hiện nay chính là “cái cá»›” để các doanh nghiệp “neo” giá bán ở mức cao.
“Äể xác định giá doanh nghiệp Ä‘úng hay không cần phải có cÆ¡ quan kiểm tra chính xác cÆ¡ chế chi phí của xăng dầu. Äiá»u kiện giảm giá xăng dầu là giá thành phẩm, là thuế nháºp khẩu, tá»· giá, chi phí giá thành trong má»™t thá»i gian dài ổn định, thuế nháºp khẩu ổn định, bối cảnh không thay đổi, xu thế giá dầu hạ mà doanh nghiệp không giảm là bất hợp lý, cần kiểm tra xem xét chính xác” PGS.TS Ngô Trí Long cho biết.
PGS Ngô Trí Long cÅ©ng nhấn mạnh, hiện nay có má»™t bất cáºp là chúng ta chÆ°a có cÆ¡ chế giám sát và chế tài, buá»™c doanh nghiệp hạ giá khi giá thế giá»›i giảm nhanh và sâu. Dù Petrolimex gần Ä‘ây Ä‘ã Ä‘Æ°a cách tính giá xăng dầu lên trang thông tin Ä‘iện tá» của mình nhÆ°ng theo các chuyên gia Ä‘ây là mức giá cÆ¡ sở được tính trên quy định của Nghị định 84 và các yếu tố đầu vào Ä‘á»u do các cÆ¡ quan Nhà nÆ°á»›c ban hành chứ không phải giá vốn của doanh nghiệp.
Giá vốn có thể cao hÆ¡n hoặc thấp hÆ¡n xoay quanh giá cÆ¡ sở Ä‘ó, phụ thuá»™c vào việc ký kết thá»a thuáºn vá»›i nhà cung cấp và thá»i Ä‘iểm giao hàng. Chính sá»± thiếu minh bạch cÆ¡ cấu giá xăng dầu này là nguyên nhân giải thích cho câu chuyện dù giá lên hay xuống thì doanh nghiệp đầu mối nháºp xăng dầu luôn kêu lá»—, còn cÆ¡ quan chức năng Ä‘ôi khi lúng túng.
Thừa nháºn thá»±c tế của câu chuyện không minh bạch và khó kiểm soát chi phí thá»±c của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, Cục trưởng Cục quản lý giá, Bá»™ Tài chính ông Nguyá»…n Tiến Thá»a cho rằng: “Trong bối cảnh Ä‘ó, các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c cạnh tranh tăng chiết khấu cho các đại lý. Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã có biện pháp hạn chế vào tăng thuế đầu vào 5% nhằm hạn chế việc các doanh nghiệp xăng dầu chi chiết khấu cho nhau đến hÆ¡n 1.000 đồng/lít. khiến cho không có Ä‘iá»u kiện giảm giá. Câu há»i khi nào có thể giảm giá? Tôi cho rằng, chúng ta Ä‘ang nháºp khẩu xăng dầu là chủ yếu, nên giá phụ thuá»™c vào thế giá»›i. Chúng ta Ä‘ang áp dụng biện pháp thuế đối vá»›i xăng dầu, sắp tá»›i nếu giá xăng dầu cao, thì nhà nÆ°á»›c xá» lý thuế, sá» dụng Quỹ bình ổn để can thiệp, nếu giá thế giá»›i giảmthì có Ä‘iá»u kiện giảm giá”.
Äặt câu há»i khi nào giá xăng dầu giảm, và tại sao hồi tháng 6 chúng ta có cÆ¡ há»™i giảm giá xăng dầu cho ngÆ°á»i dân nhÆ°ng không thá»±c hiện được, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Lá»™c An cho biết: “Tháng 5 – 6 vừa qua, giá xăng thành phẩm có giảm, nhÆ°ng giảm không Ä‘áng kể. Trong đợt vừa rồi có chiá»u hÆ°á»›ng giảm được, để tăng thu cho bình ổn, Liên Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, Tài chính Ä‘Æ°a ra quyết sách trình Chính phủ là tạm thá»i giảm Ä‘Æ°a vào quÄ© bình ổn và tăng thuế nháºp khẩu lên, thu lại ngân sách, phòng trÆ°á»ng hợp giá tăng”.
Liên Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và Tài chính vẫn Ä‘ang tiếp tục chỠđợi những tín hiệu má»›i vá» thị trÆ°á»ng và tiếp tục xem xét các yếu tố khác để quyết định vá» việc có giảm giá xăng dầu hay không trong những ngày tá»›i. Äiá»u này cần phải phải thá»±c hiện nghiêm túc để tránh thiết thòi cho ngÆ°á»i tiêu dùng và tránh tâm lý ngÆ°á»i dân hiểu rằng, đối vá»›i xăng dầu cÆ¡ quan quản lý Ä‘iá»u hành theo kiểu “tăng nhanh, giảm cháºm”.
Ngoài ra thông tin cho hay, Tân Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Äình Huệ ngày 11/8 sẽ có cuá»™c làm việc vá»›i Cục Quản lý giá, trá»ng tâm của cuá»™c làm việc này là công tác quản lý giá các mặt hàng thiết yếu trong Ä‘ó có xăng dầu được dÆ° luáºn đặc biệt chú ý.
Thêm nữa, kể từ ngày 22/7 đến hết cuối tháng 8/2011, Kiển toán Nhà nÆ°á»›c chính thức tiến hành kiểm toán việc sá» dụng và trích Quỹ bình ổn giá xăng dầu tại các 9 doanh nghiệp nháºp khẩu xăng dầu. DÆ° luáºn kỳ vá»ng qua kiểm toán Quỹ bình ổn giá xăng dầu, giá xăng dầu sẽ minh bạch hÆ¡n.
Nguôn tin: VOV