- Trong ngắn hạn, các nhà quan sát không nhận thấy những yếu tố cho phép đảo ngược lại xu thế.

Ảnh minh họa.

Giá dầu lá»­a Ä‘ã bắt đầu hạ từ đầu mùa hè năm nay. Ngày 27/11/2014, khi quyết định không giảm sản lượng dầu, 12 thành viên Khối các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC) Ä‘ã chấp nhận là giá dầu lá»­a còn tiếp tục hạ nhanh hÆ¡n nữa.

Ngày 28/11, khi khai mở phiên giao dịch tại thị trường New York, giá má»™t thùng dầu thô WTI (light sweet crude) rÆ¡i xuống còn 69,29 Ä‘ô la, mất thêm 4,40 USD so vá»›i giá của tối hôm trÆ°á»›c.

Tại London, giá thùng dầu Brent lúc khai mở thị trường là 72 Ä‘ô la sáng hôm thứ Sáu, 28/11, sau khi bị mất tá»›i 6,5 Ä‘ô la hôm thứ Năm 27/11.Tính từ tháng Sáu, giá dầu lá»­a giảm 35%. Trong giai Ä‘oạn từ cuối 2010 đến giữa 2014, giá dầu được giữ ở mức từ 100 đến 120 Ä‘ô la/thùng.

Trong ngắn hạn, các nhà quan sát không nhận thấy những yếu tố cho phép đảo ngược lại xu thế. Và tình hình này có thể kéo dài nhiều tháng, theo báo cáo hàng tháng má»›i nhất của CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (AIE): "Các dá»± báo của chúng tôi về cung và cầu cho thấy, trừ phi có má»™t sá»± gián Ä‘oạn trong cung ứng, áp lá»±c giảm giá có thể còn gia tăng trong 6 tháng đầu năm 2015".

Về phần mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố là ông tin tưởng rằng "vào quý má»™t, vào giữa năm tá»›i, thị trường dầu lá»­a sẽ tìm lại được sá»± cân bằng".

TrÆ°á»›c Ä‘ó má»™t chút, ông Igor Setchine, Chủ tịch Tổng giám đốc tập Ä‘oàn dầu khí Nga Rosneft, thẩm định là giá má»™t thùng dầu có thể rÆ¡i xuống dÆ°á»›i 60 Ä‘ô la trong những tháng tá»›i.

Sá»± thay đổi này tạo ra tình trạng kẻ khóc người cười, kẻ thua người thắng.

OPEC giữ nguyên sản lượng làm giá dầu giảm mạnh

Theo RFI, mặc dù giá dầu thô giảm, nhÆ°ng OPEC, trong cuá»™c họp tại Vienna, Ä‘ã quyết định giữ nguyên sản lượng 30 triệu thùng dầu má»—i ngày trong vòng sáu tháng tá»›i. Ngoại trưởng Venezuela, nÆ°á»›c muốn giảm Ä‘áng kể sản lượng, Ä‘ã nổi giận, bỏ họp và không trả lời báo chí.

Trong khi Ä‘ó, Bá»™ trưởng Dầu lá»­a Ả Rập Xê Út thì bình luận: Đó là má»™t quyết định Ä‘úng đắn. Về phần mình, Tổng thÆ° ký khối OPEC tuyên bố: "Chúng tôi không muốn nhượng bá»™ trÆ°á»›c sá»± hoảng loạn. Chúng tôi muốn xem thị trường phản ứng ra sao bởi vì việc giảm giá dầu lá»­a hiện nay không liên quan đến sá»± thay đổi cÆ¡ bản của thị trường ".

Quyết định giữ nguyên sản lượng của OPEC, ngay lập tức Ä‘ã làm cho giá dầu xuống tá»›i mức thấp nhất kể từ bốn năm qua. Vào chiều thứ Năm, 27/11, giá má»™t thùng dầu thô Brent chỉ là 72 Ä‘ô la. Thế nhÆ°ng, cách nay sáu năm, giá dầu cÅ©ng Ä‘ã từng xuống thấp hÆ¡n nhÆ° thế.

Ông Neil Atkinson, thuá»™c công ty Lloyds, cho biết: "Vào tháng 12/2008, giá dầu Ä‘ã xuống còn 36 Ä‘ô la má»™t thùng. Tôi không nói là Ä‘iều này sẽ tái diá»…n, nhÆ°ng nếu nhÆ° giá dầu xuống thấp trong trong năm 2008, thì không có lý do gì mà Ä‘iều này lại không tái diá»…n trong năm 2014, bởi vì cung vẫn tăng trong lúc cầu tăng chậm".

NhÆ° vậy, Ả Rập Xê Út và các đồng minh, những người chủ trÆ°Æ¡ng giữ nguyên sản lượng của OPEC Ä‘ã thắng thế. OPEC chiếm má»™t phần ba sản lượng thế giá»›i, Theo họ, việc Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng giảm sản lượng có thể dẫn đến nguy cÆ¡ thị phần bị rÆ¡i vào tay các nhà sản xuất khác, đặc biệt là Bắc Mỹ.

Phải nhập khẩu nhiên liệu, Châu Âu dá»… thở hÆ¡n má»™t chút

Các nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây nhập khẩu dầu lá»­a được hưởng nhiều nhất về việc giảm giá. Ví dụ nÆ°á»›c Pháp. Tổng nhập khẩu nhiên liệu các loại của Pháp lên tá»›i 66 tá»· euro trong năm 2013.

Theo thẩm định của Viện nghiên cứu kinh tế COE-Rexecode, trụ sở Paris, thì Pháp sẽ tiết kiệm được ít nhất 5 tá»· euro về nhập khẩu nhiên liệu trong năm 2014. Vẫn theo cÆ¡ quan này, việc giá dầu thô Brent giảm 16% trong giai Ä‘oạn từ tháng 09/2013 đến 10/2014, Ä‘ã giúp giảm 0,2% chi phí sản xuất.

Ông Patrick Artus, phụ trách nghiên cứu thuá»™c ngân hàng Natixis, lÆ°u ý là không nên tách rời việc giảm giá dầu vá»›i tá»· giá hối Ä‘oái giữa euro và Ä‘ô la Mỹ. Do bị giảm thu nhập, các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a cÅ©ng sẽ giảm nhập khẩu từ Châu Âu.

Tuy nhiên, vẫn theo chuyên gia này, giá dầu giảm sẽ giúp tổng sản phảm quốc ná»™i của khối các nÆ°á»›c dùng euro tăng thêm 0,5% và tính theo cả năm, sẽ tăng 0,25%. Thẩm định này trùng khá»›p vá»›i dá»± báo của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế, theo Ä‘ó, giá dầu giảm 30% thì tổng sản phẩm quốc ná»™i của thế giá»›i tăng 0,2%.

Sức mua của người dùng xe hÆ¡i tăng lên

Những người dùng xe hÆ¡i là đối tuợng được hưởng lợi đầu tiên của việc dầu giảm giá. Theo Bá»™ Môi sinh và Năng lượng Pháp, giá dầu diezel và xăng tại Pháp sẽ xuống trở lại mức của tháng 12/2010. Các loại thuế Ä‘ánh vào nhiên liệu sẽ giảm mạnh, giảm 60% đối vá»›i xăng và 52% đối vá»›i dầu diezel. Chính Ä‘iều này giúp tăng sức mua của người dùng xe hÆ¡i.

Chi phí của các hãng hàng không giảm

Nhiều lÄ©nh vá»±c vui mừng về việc giá dầu giảm. Ngành công nghiệp hóa chất, vốn tiêu thụ rất nhiều nhiên liệu, đặc biệt là khí đốt. Thế nhÆ°ng, Ä‘áng chú ý hÆ¡n cả là các hãng hàng không. Tiền mua kerosene chiếm tá»›i má»™t phần ba chi phí khai thác. Năm 2013, vá»›i giá 109 Ä‘ô la má»™t thùng dầu thô, tiền mua nhiên liệu của hãng Air France - KLM là 9,2 tá»· euro.

Ngay sau quyết định của OPEC giữ nguyên sản lượng, cổ phiếu của Air France - KLM tại thị trường Paris Ä‘ã tăng 6,86%, lên thành 8,52 euro.

Các hãng xe vận tải vui mừng

Các hãng xe vận tải đường bá»™, vốn có mức lãi rất eo hẹp, thậm chí còn bị lá»—, Ä‘ã tiết kiệm được 318 triệu euro trong 12 tháng qua, theo số liệu của Liên Ä‘oàn vận tải đường bá»™ Pháp. Tuy nhiên, má»™t số khách hàng cÅ©ng Ä‘òi các hãng vận tải phải giảm giá chuyên chở, do dầu giảm giá.

Các công ty dầu lá»­a gặp khó khăn

Giá dầu giảm có thể Ä‘e dọa má»™t số đầu tÆ° vốn rất tốn kém trong lÄ©nh vá»±c nhiên liệu và trong trung hạn, ảnh hưởng đến khả năng cung ứng. Theo Tổ chức Năng lượng Quốc tế (AIE), "má»™t số tập Ä‘oàn dầu lá»­a xem xét lại việc tham gia vào những dá»± án lá»›n, từ Canada cho tá»›i Angola. Việc đầu tÆ° chậm hoặc giảm sẽ tác Ä‘á»™ng đến viá»…n cảnh cung ứng về lâu dài, thay vì ảnh hưởng đến sản xuất trong ngắn hạn".

Việc dầu giảm giá không làm các tập Ä‘oàn dầu lá»­a tại Mỹ, từ bỏ các dá»± án đầu tÆ°. Tại má»™t số vùng, năng suất lại tăng lên do giảm được thời gian khoan, và chi phí khai thác má»™t thùng dầu Ä‘á phiến không cao hÆ¡n 50 Ä‘ô la. Tuy nhiên, má»™t số công ty cÅ©ng cho biết sẽ giảm các dá»± án khoan và khai thác trong năm 2015.

Kết quả là các công ty dầu khí Châu Âu gặp khó khăn trên thị trường chứng khoán. Tại Paris, ngày 28/11 vừa qua, cổ phiếu của Total mất 4,58%, Technip giảm 2,98%. Trong vòng má»™t năm, cổ phiếu của Total quay trở lại giá của cuối tháng 11/2013, tức là 44 euro. Cổ phiếu của Technip cÅ©ng giảm, từ 74 euro xuống 51 euro. Hầu nhÆ° tất cả các tập Ä‘oàn lá»›n đều thông báo giảm đầu tÆ° trong lÄ©nh vá»±c thăm dò-sản xuất.

Nguy cÆ¡ mất ổn định chính trị tại má»™t số nÆ°á»›c

Thu nhập từ dầu lá»­a bị giảm làm tăng nguy cÆ¡ bất ổn chính trị tại má»™t số nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a, không còn khả năng chi cho chính sách xã há»™i. Đó là trường hợp của Venezuela, Nigeria, Irak, Iran, Algéri, Libya.

Các nÆ°á»›c này chỉ đạt được cân đối thu chi ngân sách nếu giá má»™t thùng dầu thô vượt qua mức 100 Ä‘ô la. Điều này giải thích vì sao những nÆ°á»›c nói trên, tại cuá»™c họp ở Vienna, muốn giảm sản lượng để đẩy giá dầu lên cao.

Nước Nga bị thiệt hại nặng

HÆ¡n má»™t ná»­a nguồn thu ngân sách của nÆ°á»›c Nga đến từ xuất khẩu nhiên liệu. Giá dầu giảm diá»…n ra trong bối cảnh các luồng vốn ồ ạt ra khỏi nÆ°á»›c Nga từ má»™t năm nay và phÆ°Æ¡ng Tây trừng phạt Moscow do khủng hoảng Ukraine.

Mặc dù Nga có dá»± trữ ngoại tệ, nhÆ°ng việc đồng Ruble mất giá liên tục so vói Ä‘ô la Mỹ và euro ngày càng làm cho người tiêu dùng Nga lo ngại.

Theo má»™t số nhà phân tích, Ả Rập Xê Út tìm cách duy trì giá thấp nhằm ngăn ngừa khả năng Nga và cả Trung Quốc đầu tÆ° vào việc khai thác dầu khí Ä‘á phiến, vốn tốn kém hÆ¡n.

Rủi ro kinh tế: Hậu quả của tình trạng thoái lạm

Giá dầu giảm cÅ©ng làm giảm lạm phát má»™t cách nhanh chóng. Theo chuyên gia Artus, tình trạng này có thể dẫn đến nguy cÆ¡ làm tăng lãi suất thá»±c tế và thoái lạm tại má»™t số quốc gia.

Xu hÆ°á»›ng chuyển đổi nhiên liệu gặp khó khăn hÆ¡n.

Dầu giảm giá kéo theo khí đốt cÅ©ng hạ giá có thể làm cho chính phủ má»™t nÆ°á»›c ngừng hoặc giảm đầu tÆ° phát triển các loại nhiên liệu thay thế, gián tiếp ảnh hưởng đến công cuá»™c đấu tranh chống biến đổi khí hậu.

Hôm 1/12, trên thị trường New York, giá má»™t thùng dầu thô WTI có lúc xuống còn 67,53 Ä‘ô la, mức thấp nhất kể từ 5 năm qua, để rồi vÆ°Æ¡n lên được 69 Ä‘ô la vào cuối phiên giao dịch. Giá má»™t thùng dầu thô Brent cÅ©ng xuống tá»›i 67,53 Ä‘ô la, truá»›c khi tăng lên tá»›i 72,54 Ä‘ô la.

Các chuyên gia của Saxo Banque cho rằng, giá dầu có thể tá»± Ä‘iều chỉnh Ä‘ôi chút, nhÆ°ng xu hÆ°á»›ng giảm mạnh, được quan sát thấy từ hồi tháng Sáu, sẽ còn tiếp tục trong những tuần tá»›i. Thị trường dầu lá»­a chỉ có thể tái lập cân bằng nếu giảm sản lượng khoảng má»™t triệu thùng má»—i ngày. Trong khi Ä‘ó, OPEC chỉ xem xét lại sản lượng vào tháng 06/2015.

Nguồn tin: Bizlive