Canada từ lâu đã dựa vào cát dầu để hỗ trợ an ninh năng lượng trong nước và mang lại doanh thu cho tỉnh sản xuất dầu lớn Alberta. Cát dầu được biết đến là một trong những dạng dầu thô gây ô nhiễm nhất, có nghĩa là chính phủ Canada đã nhiều lần phải đối mặt với những lời kêu gọi cắt giảm sản lượng để hỗ trợ các mục tiêu khí hậu của đất nước và giảm tác động của nó đối với môi trường. Tuy nhiên, Alberta đã ra sức vận động hành lang nhằm đảm bảo hoạt động sản xuất tiếp tục diễn ra, và với tình trạng thiếu năng lượng phải đối mặt vào năm 2022, Thủ tướng Justin Trudeau đã đáp lại lời kêu gọi quốc tế để tiếp tục sản xuất dầu. Giờ đây, Thủ tướng Trudeau đang hướng tới việc giảm lượng lớn khí thải carbon trong cát dầu của Canada thông qua đầu tư vào công nghệ thu hồi và lưu trữ carbon (CCS), nhưng nhiều người tin rằng đây là một phản ứng không đủ đối với các hoạt động khai thác cát dầu gây ô nhiễm và rất mâu thuẫn với các mục tiêu khí hậu của nước này.
Cát dầu tiếp tục là một trong những hoạt động khai thác dầu thô quy mô lớn, thải ra carbon nhiều nhất thế giới, tạo ra lượng khí thải nhiều hơn khoảng 31% so với mức trung bình ở dầu thô Bắc Mỹ từ điểm khai thác trong suốt vòng đời của nó đến điểm sử dụng cuối cùng, theo Chỉ số Khí hậu - Dầu mỏ của Quỹ Carnegie. Việc chiết xuất và xử lý các thùng cát dầu để thu được dầu thô có thể sử dụng là cực kỳ tốn năng lượng. Tuy nhiên, Alberta vẫn tiếp tục phụ thuộc nhiều vào hoạt động khai thác cát dầu để hỗ trợ việc làm và doanh thu của tỉnh, đã sản xuất loại dầu thô này từ những năm 1960. Bất chấp những lời kêu gọi liên tục để hạn chế sản xuất, nhằm ngăn chặn thiệt hại hơn nữa cho môi trường, Alberta vẫn giữ vững lập trường tiếp tục sản xuất và cho đến nay, Thủ tướng Trudeau đã để điều này tiếp diễn.
Nhưng trong tháng này, Trudeau đã công bố kế hoạch đầu tư hàng tỷ đô la vào đầu tư công để làm sạch các hoạt động. Ông hy vọng đạt được điều này bằng cách lắp đặt các công nghệ CCS vào những hoạt động khai thác dầu để giúp thu giữ carbon thải ra trong quá trình khai thác dầu thô. Thủ tướng Trudeau đang cố gắng vừa hỗ trợ một ngành kinh tế lớn – trong khi nhu cầu dầu vẫn còn cao, vừa đạt được các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng của mình, chẳng hạn như phát thải carbon ròng bằng không vào năm 2050. Thủ tướng đã cam kết khoản tín dụng thuế trị giá 12,4 tỷ đô la để xây dựng cơ sở thu hồi carbon cho đến nay, bao gồm một dự án quy mô lớn nhằm giảm 10 triệu tấn khí thải carbon từ cát dầu vào năm 2030.
Đến năm 2050, các khoản đầu tư vào công nghệ CCS của Canada dự kiến sẽ giúp giảm khoảng 40 triệu tấn khí thải carbon mỗi năm, giúp hỗ trợ sự tiếp tục của ngành công nghiệp cát dầu, ngành đóng góp 7% nền kinh tế của đất nước và hơn 1/5 hàng hóa xuất khẩu. Kế hoạch cho CCS trong ngành công nghiệp cát dầu là cô lập carbon dioxide từ các cơ sở nâng cấp để biến bitum được khai thác thành dầu thô nhẹ hơn. Thiết bị này cũng sẽ trích xuất CO2 từ các máy tạo hơi nước tại các giếng dầu. Lượng carbon này sau đó sẽ được bơm vào lòng đất ở độ sâu khoảng 1.000 mét vào một tầng chứa nước – tầng đá sa thạch Cambri. Việc xây dựng dự kiến sẽ bắt đầu vào năm 2026 để các hoạt động bắt đầu trước cuối thập kỷ này. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học cho rằng hiệu quả của các công nghệ CCS đã bị phóng đại quá mức.
Các phương pháp CCS đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, nhưng do áp lực lớn hơn trong việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh, nhiều công ty và ngành năng lượng đã đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các hệ thống CCS quy mô lớn, nâng cao trong những năm gần đây. Nhiều công ty, đặc biệt là những công ty làm việc trong ngành công nghiệp nặng, đang phụ thuộc rất nhiều vào CCS như một phương tiện khử cacbon trong các lĩnh vực rất khó khử cacbon. Tuy nhiên, đã có một số thách thức trong việc triển khai công nghệ CCS trên quy mô rộng hơn, phần lớn là do các hạn chế về địa chất, các lỗi kỹ thuật lớn và chi phí quá cao, nghĩa là nhiều hệ thống hoạt động kém hiệu quả trong thực tế.
Ngoài ra, vào tháng 4 năm 2023, một cuộc điều tra mới của liên bang cho thấy lượng khí thải nhà kính từ hoạt động khai thác cát dầu của Alberta có thể cao hơn nhiều so với ước tính ban đầu, cho thấy nhu cầu cấp bách về hành động chính trị. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp mới để đo lượng khí thải từ cát dầu, dẫn đến con số cao hơn khoảng 65% so với báo cáo của ngành. Tác giả chính của báo cáo, Sumi Wren, cho biết: “Chúng tôi thấy rằng (khí thải) cao hơn so với ước tính CO2 được báo cáo trong chương trình báo cáo khí nhà kính.” Theo báo cáo, cát dầu có thể tạo ra nhiều hơn khoảng 32 triệu tấn carbon dioxide mỗi năm so với báo cáo, trong khi số liệu trong báo cáo thấp hơn ít nhất là từ năm 2018.
Cách tiếp cận CCS đối với dầu của Canada dường như đi ngược lại chương trình nghị sự chính sách tự do của Thủ tướng Trudeau và có rủi ro cực kỳ cao. Ông không chỉ khó có khả năng để giành được sự ủng hộ của tỉnh bảo thủ Alberta, mà còn có thể mạo hiểm xa lánh những người theo chủ nghĩa tự do của mình, nhiều người trong số họ lo ngại về biến đổi khí hậu. Mặc dù có nhiều hy vọng về công nghệ CCS trong các ngành công nghiệp khó khử cacbon, nhưng hầu hết đều đồng ý rằng đây không phải là giải pháp lâu dài để giải quyết tác động môi trường của hoạt động dầu mỏ, đặc biệt là loại gây ô nhiễm nhất.
Nguồn tin: xangdau.net
