 |
| Jestar Pacific và Vinapco liên tiếp "tố" nhau. |
Trong má»™t thá»i gian ngắn sau quyết định của Há»™i đồng Cạnh tranh quốc gia phân xá» vụ việc Cty xăng dầu hàng không (Vinapco) ngừng cung cấp nhiên liệu cho Jestar Pacific (JP), hai công ty này Ä‘ã liên tiếp "tố" nhau lên Chính phủ. Song Ä‘ây chỉ là phần nổi của tảng băng.
Thá»±c chất phần chìm của "cuá»™c chiến" này là do các cÆ¡ quan quản lý thiếu cÆ¡ chế rõ ràng cho mối quan hệ đặc thù giữa hai DN này.
ChÆ°a xá» lý táºn gốc
Ngược dòng thá»i gian trở vá» vụ việc 1.4.2008, khi Ä‘ó Vinapco ngừng cung cấp nhiên liệu bay cho JP, bởi hãng này không chấp nháºn giá dịch vụ má»›i của Vinapco vá»›i lý do Vinapco Ä‘ã phân biệt đối xá» giữa hai hãng hàng không là Vietnam Airlines (VNA) và JP. Äòn trừng phạt này lẽ ra Ä‘ã rất bình thÆ°á»ng giữa hai DN Ä‘á»™c láºp theo thông lệ quốc tế và cả VN nếu căn cứ trên hợp đồng kinh tế, nhÆ°ng do Vinapco ở vào thế Ä‘á»™c quyá»n nên sai lầm này thuá»™c vá» Vinapco. DN này Ä‘ã bị phạt 3 tỉ đồng.
Sá»± nghiêm khắc của Há»™i đồng cạnh tranh đạt được mục Ä‘ích ngăn chặn Vinapco tái phạm, song lại không chỉ ra cho Vinapco cách thức để đối phó vá»›i tình trạng không tuân thủ hợp đồng của JP. Vì thế khi JP và Indochiner Airlines vi phạm hợp đồng kinh tế giữa các bên, nợ Ä‘á»ng tiá»n nhiên liệu, Vinapco chỉ còn má»™t cách duy nhất là kêu lên Chính phủ.
Do việc có văn bản báo cáo Chính phủ nên JP Ä‘ã láºp tức thanh toán hÆ¡n 40/53 tỉ đồng nợ quá hạn cho Vinapco.
Tuy nhiên má»›i Ä‘ây, JP lại có công văn gá»i Chính phủ "tố" Vinapco báo cáo sai sá»± tháºt vá» việc nợ Ä‘á»ng của DN này và cho rằng Vinapco Ä‘ã lợi dụng vị thế Ä‘á»™c quyá»n áp đặt Ä‘iá»u kiện thanh toán theo hình thức ứng trÆ°á»›c. Theo JP, thá»±c chất JP phải trả tiá»n ứng trÆ°á»›c để Vinapco mua nhiên liệu nên không thể nói là nợ Ä‘á»ng, mà chỉ là nợ tiá»n ứng trÆ°á»›c.
Vinapco "cãi" rằng Ä‘ây là những Ä‘iá»u khoản hợp đồng kinh tế Ä‘ã thoả thuáºn. Vinapco phải nháºp nhiên liệu vá» trÆ°á»›c dÄ© nhiên cần vốn. Nếu Vinapco vay ngân hàng và JP trả tiá»n sau khi nạp thì sẽ phải tính lãi suất vốn vay. Còn hiện nay, Vinapco sá» dụng vốn ứng trÆ°á»›c của các hãng hàng không để nháºp nhiên liệu thì không cá»™ng lãi suất vay. Äiá»u này Ä‘ã được thoả thuáºn giữa hai bên và JP nên tôn trá»ng hợp đồng.
"Lá»— hổng" quản lý
Thá»±c chất của việc "tố Ä‘i, tố lại" giữa hai DN trên là do chÆ°a có những cÆ¡ chế rõ ràng để Ä‘iá»u chỉnh mối quan hệ đặc biệt của hai DN này do hoàn cảnh thá»±c tế đặc thù của VN. Thá»±c tế, Vinapco không phải là DN chủ trÆ°Æ¡ng tồn tại Ä‘á»™c quyá»n mà chỉ là sá»± Ä‘á»™c quyá»n tình thế, do chÆ°a có DN nào nhảy vào lÄ©nh vá»±c này nên dù không muốn, Vinapco vẫn phải cung ứng nhiên liệu cho các hãng hàng không ná»™i địa.
Mặt khác, Vinapco không được lấy lãi của các hãng hàng không ná»™i địa mà chỉ nhượng lại nhiên liệu Ä‘úng giá mua của nÆ°á»›c ngoài cá»™ng vá»›i phí dịch vụ. Rõ ràng, Vinapco không được váºn hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng nên khó có thể cho rằng Vinapco Ä‘ã "bắt chẹt" giá vá»›i các hãng hàng không...
Trong khi không được Ä‘iá»u chỉnh bằng những luáºt thông thÆ°á»ng nhÆ° hầu hết các DN khác, Vinapco và JP lại không được các nhà quản lý há»— trợ bằng những quy định cụ thể đặc thù để Ä‘iá»u chỉnh, vì thế có gì không giải quyết được là các DN này lại kêu lên Chính phủ.
Rõ ràng ở Ä‘ây, các nhà quản lý Ä‘ã không giải quyết được sá»± việc má»™t cách thấu Ä‘áo để quan hệ giữa hai DN này là má»™t "khoảng trống luáºt", nên há» Ä‘ã phải làm phiá»n Chính phủ.
( Lao Äá»™ng )
