Nếu giảm giá dầu diesel sẽ tạo ra hiệu ứng tích cá»±c đến mặt bằng giá cả của nền kinh tế, trong Ä‘ó phải kể đến hiệu ứng về tâm lý của xã há»™i.

Hy vọng về giá xăng, dầu sẽ trở nên dá»… thở hÆ¡n vá»›i người dân và doanh nghiệp Ä‘ã không còn, sau khi liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng quyết định chÆ°a Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng, dầu ở thời Ä‘iểm hiện nay.

Trong thông báo được công bố vào ngày 12-8, hai bá»™ Ä‘ã Ä‘ính kèm bản thống kê giá xăng, dầu tại thị trường Singapore từ ngày 12-7 đến ngày 11-8 để chứng minh, giá xăng bình quân 30 ngày qua vẫn cao hÆ¡n mức bình quân của 30 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó là 3,1 Ä‘ô la Mỹ/thùng, còn giá dầu diesel 0.05 S cao hÆ¡n 2,2 Ä‘ô la Mỹ/thùng, bất kể giá dầu thô Ä‘ã giảm mạnh từ đầu tháng 8-2011.

Từ Ä‘ó, hai bá»™ Tài chính và Công ThÆ°Æ¡ng tính ra rằng vá»›i má»™t lít xăng bán ra doanh nghiệp vẫn còn lá»— 458 đồng và vá»›i dầu diesel lá»— 342 đồng. Số liệu trên cùng vá»›i thuế nhập khẩu xăng, dầu Ä‘ang ở mức thấp (xăng 0% và dầu 5%) là lý do dẫn đến quyết định không giảm giá bán lẻ các mặt hàng này.

Lý do không giảm giá có thá»±c sá»± thuyết phục?

Hiện nay, chi phí đầu vào của các công ty kinh doanh xăng, dầu chÆ°a thá»±c sá»± minh bạch, nên người dân khó biết được các doanh nghiệp này có thá»±c sá»± Ä‘ang chịu lá»— nhÆ° công bố của hai bá»™ Tài chính và Công ThÆ°Æ¡ng không.

Ở Ä‘ây có nhiều Ä‘iểm cần được minh bạch và công khai. Thứ nhất, giá cÆ¡ sở của mặt hàng này phải được căn cứ theo giá thá»±c nhập, chứ không thể lấy giá bình quân ở thị trường Singapore để tính.

Thứ hai, định mức chi phí kinh doanh áp dụng theo quy định của Bá»™ Tài chính là 600 đồng/lít liệu có hợp lý và lợi nhuận định mức 300 đồng/lít có nhiều hay không, khi mà chi phí vận chuyển và phí bảo hiểm để Ä‘Æ°a sản phẩm từ Singapore về Việt Nam chỉ khoảng 150 đồng/lít. HÆ¡n nữa, má»™t tá»· lệ khá lá»›n sản phẩm của các công ty cung cấp ra thị trường dÆ°á»›i hình thức bán sỉ.

Thứ ba, vì sao các doanh nghiệp nhập xăng, dầu Ä‘ang lá»— nhÆ°ng lại tăng chiết khấu cho các đại lý bán lẻ thêm 200-300 đồng, Ä‘Æ°a mức chiết khấu lên tá»›i 700-800 đồng/lít xăng, dầu.

Nếu xem xăng, dầu là má»™t mặt hàng kinh doanh thông thường, thì những lý lẽ Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và Bá»™ Tài chính dẫn ra để quyết định không cho Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ là hợp lý. NhÆ°ng Ä‘ây lại không phải là mặt hàng bình thường. Cả hai bá»™ xác nhận, giá cả mặt hàng xăng, dầu là vấn đề nhạy cảm, có tác Ä‘á»™ng đến tâm lý của xã há»™i.

Ở Ä‘ây, cần phải nói thêm, sá»± nhạy cảm của mặt hàng này không chỉ dừng ở tâm lý xã há»™i, mà còn có tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp đến chi phí của các ngành sản xuất và dịch vụ. Vì vậy, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng nên giảm giá xăng, dầu để giúp hạ nhiệt cÆ¡n sốt giá cả, góp phần tích cá»±c vào cuá»™c chiến chống lạm phát của Chính phủ.

Dường nhÆ°, chính sách Ä‘iều hành giá xăng, dầu của liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng hiện nay nặng về tính toán thiệt, hÆ¡n cho nguồn thu ngân sách hÆ¡n là hiệu quả chung của nền kinh tế. Thuế suất thuế nhập khẩu xăng, dầu hiện Ä‘ang ở mức thấp là má»™t trong hai lý do được hai bá»™ nêu ra để chÆ°a giảm giá xăng, dầu. CÅ©ng trong quyết định này, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng còn nhắc lại nguyên tắc “nếu giá thế giá»›i tăng, thì Ä‘iều chỉnh giá trong nÆ°á»›c, nếu giá thế giá»›i giảm thì khôi phục thuế nhập khẩu ở mức hợp lý (đối vá»›i xăng, ma dút) và thá»±c hiện giảm giá bán (khi có Ä‘iều kiện)”. NghÄ©a là Æ°u tiên tăng thuế để bảo đảm nguồn thu cho ngân sách trÆ°á»›c rồi má»›i tính đến chuyện giảm giá bán.

Thu ngân sách có giảm?

Từ đầu tháng 12 năm ngoái đến nay, Bá»™ Tài chính Ä‘ã ba lần giảm thuế nhập khẩu xăng, dầu, Ä‘Æ°a thuế suất xăng từ 17% và dầu diesel từ 10% xuống 0% (riêng dầu diesel từ ngày 9-6-2011 Ä‘ã khôi phục lại thuế suất 5%).

Tuy thuế nhập xăng, dầu giảm, nhÆ°ng thu ngân sách lại chÆ°a hẳn Ä‘ã giảm, dầu thô bán được giá cao nên Ä‘óng góp cho ngân sách nhiều hÆ¡n. Trong bảy tháng đầu năm nay, thu ngân sách từ dầu thô đạt 57.100 tỉ đồng, tăng đến 23.800 tỉ đồng (hÆ¡n 1,1 tỉ Ä‘ô la Mỹ) so vá»›i cùng kỳ năm ngoái và bằng 82,4% dá»± toán thu cho cả năm.

Trong khi Ä‘ó, giá trị xăng, dầu nhập khẩu bảy tháng qua là 6,174 tỉ Ä‘ô la Mỹ, nếu trừ Ä‘i 1,28 tỉ Ä‘ô la Mỹ Ä‘ã tái xuất, thì phần tiêu thụ trong ná»™i địa chÆ°a đầy 5 tỉ Ä‘ô la Mỹ. Nếu lấy tá»· lệ xăng chiếm khoảng 40% và dầu 60% để nhân vá»›i thuế nhập khẩu ở thời Ä‘iểm cuối tháng 11-2010, chúng ta có thể thấy giá dầu thô tăng vẫn có lợi cho nguồn thu ngân sách hÆ¡n, dù phải bỏ thuế nhập khẩu xăng, dầu.

Hiện nay, tuy nói là Ä‘ã bỏ thuế nhập khẩu (trừ dầu diesel), nhÆ°ng Nhà nÆ°á»›c vẫn còn thu má»™t khoản không nhỏ thông qua các loại thuế tiêu thụ đặc biệt, giá trị gia tăng và các loại phí.

Cụ thể, má»—i lít xăng bán ra Nhà nÆ°á»›c còn thu tá»›i 4.680 đồng và má»—i lít dầu diesel là 3.290 đồng. Đây chính là cÆ¡ há»™i để Nhà nÆ°á»›c xem xét lại giá bán lẻ xăng, dầu. Nếu chÆ°a giảm giá xăng, thì ít ra Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng nên cho giảm giá dầu diesel, vá»›i mức giảm tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i phần ngân sách Nhà nÆ°á»›c Ä‘ang thu.

Không nhÆ° xăng, sản phẩm chủ yếu dùng cho các phÆ°Æ¡ng tiện giao thông cá nhân, giá dầu diesel có ảnh hưởng trá»±c tiếp đến chi phí vận tải và giá thành của nhiều sản phẩm công nghiệp.

Trong hai đợt tăng giá vào tháng 2 và 3 vừa qua, dầu diesel Ä‘ã tăng tá»›i 6.350 đồng/lít, từ Ä‘ó đẩy cÆ°á»›c phí vận tải tăng tá»›i 20-30%. Việc giảm giá dầu chắc chắn sẽ mang lại nhiều tác dụng lan tỏa lên mặt bằng giá cả chung của nền kinh tế.

Đương nhiên, giảm giá dầu sẽ làm ngân sách mất má»™t khoản thu. NhÆ°ng trong bối cảnh giá cả nhiều mặt hàng Ä‘ang leo thang nhÆ° hiện nay, thiết nghÄ© Bá»™ Tài chính cÅ©ng không nên chỉ so Ä‘o, tính toán thiệt hÆ¡n về thu ngân sách mà hãy vì lợi ích lá»›n hÆ¡n của nền kinh tế. HÆ¡n nữa, căn cứ vào số liệu bảy tháng đầu năm nay có thể dá»± báo ngân sách năm nay sẽ không quá khó khăn, mà có khả năng sẽ “bá»™i thu”, Ä‘ây là cÆ¡ há»™i để Bá»™ Tài chính có thể cân nhắc việc giảm giá xăng, dầu.

Nguồn tin: (TBKTSG)