Quyết định chính thức áp dụng đầy đủ lệnh cấm vận dầu mỏ đối vá»›i Iran từ ngày 1-7 tá»›i Ä‘ã được EU thông qua hôm 25-6 vừa qua. Theo Ä‘ó, biện pháp cấm vận của EU chống Iran bao gồm cấm nhập khẩu dầu thô, các sản phẩm hóa dầu và vàng của Iran.

 

Không chỉ EU, Mỹ cÅ©ng Ä‘ã bắt đầu thá»±c thi các biện pháp trừng phạt má»›i nhằm vào các định chế tài chính tại những nÆ°á»›c nhập khẩu dầu thô của Iran, theo Ä‘ó các định chế tài chính nÆ°á»›c ngoài bị phát hiện có giao dịch vá»›i Ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Iran sẽ bị cấm hoạt Ä‘á»™ng tại Mỹ. Thậm chí, các nhà lập pháp Quốc há»™i Mỹ còn hy vọng hoàn thành má»™t gói các biện pháp trừng phạt má»›i trong tháng 7 tá»›i nhằm làm tê liệt các khoản thu từ dầu của Iran sau khi các cuá»™c Ä‘àm phán quốc tế (giữa Iran và nhóm P5+1) tại Moscow tuần trÆ°á»›c Ä‘ã không thể thuyết phục Tehran từ bỏ chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của mình.

 

Người phát ngôn Bá»™ Ngoại giao Iran Ramin Mehmanparast Ä‘ã phản đối quyết định trên của EU và cho rằng, quyết định của EU cấm vận dầu mỏ đối vá»›i Iran sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của các thành viên EU. Theo ông Mehmanparast, quyết định "phi lý” và "Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng” của EU về việc ban hành các lệnh trừng phạt đối vá»›i Iran sẽ gây tổn hại đến bầu không khí hợp tác tích cá»±c giữa hai bên. Những quyết định mang tính chất chính trị nhÆ° thế cÅ©ng sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của các nÆ°á»›c châu Âu.

 

Iran là thành viên lá»›n thứ hai của Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), xuất khẩu 2,5 triệu thùng/ngày và chiếm 3% sản lượng dầu thô của thế giá»›i. Trong Ä‘ó 500.000 thùng được xuất sang châu Âu và hầu hết phần còn lại được chuyển tá»›i Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Theo nguồn tin từ ngành công nghiệp sản xuất dầu mỏ, xuất khẩu của Iran sẽ giảm khoảng 1 triệu thùng/ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i khoảng 90 triệu USD khi các hình thức xá»­ phạt và cấm vận của EU được áp dụng bắt đầu từ ngày 1-7, buá»™c các khách hàng mua dầu thô của Iran phải tìm kiếm các nguồn cung cấp thay thế khác. Tuy nhiên, lãnh đạo các nÆ°á»›c EU khẳng định rằng, họ Ä‘ã thay thế được khoảng 70% nguồn cung dầu mỏ từ Iran và sẽ không gặp phải trở ngại gì trong việc áp đặt đầy đủ lệnh cấm vận dầu mỏ đối vá»›i Iran từ đầu tháng tá»›i. Nhiều nguồn tin cho biết Chính phủ Hàn Quốc cÅ©ng sẽ ngừng nhập khẩu dầu thô của Iran từ ngày 1-7 tá»›i theo lệnh cấm trên. Hàn Quốc là khách hàng lá»›n đầu tiên của Iran tại châu Á ngừng mua dầu của quốc gia Hồi giáo này. Hiện khoảng 9% lượng nhập khẩu dầu thô của Hàn Quốc là dầu mỏ được sản xuất tại Iran. Thay vào Ä‘ó, quốc gia này sẽ nhập khẩu nguồn dầu của Iraq, Koweit, Cata và Các tiểu vÆ°Æ¡ng quốc Ảrập thống nhất.

 

Giá»›i phân tích cho rằng, các lệnh cấm vận của Mỹ và EU sẽ có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến các cuá»™c Ä‘àm phán sắp tá»›i giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga và Đức), dá»± kiến sẽ diá»…n ra tại thành phố Istanbul của Thổ NhÄ© Kỳ vào đầu tháng 7. Mặc dù quan Ä‘iểm của các bên trong các vòng Ä‘àm phán gần Ä‘ây không còn quá xa nhau nhÆ° trÆ°á»›c, nhÆ°ng P5+1 vẫn kiên quyết không nhân nhượng khi Ä‘Æ°a ra ba yêu cầu, má»™t là, Iran phải ngừng toàn bá»™ việc làm giàu urani ở mức 20%; hai là, Iran phải đổi số urani được làm giàu ở mức 20% của họ lấy loại nhiên liệu chỉ có thể được sá»­ dụng trong lò nghiên cứu hạt nhân vì mục Ä‘ích hòa bình; ba là, Iran phải Ä‘óng cá»­a cÆ¡ sở làm giàu urani dÆ°á»›i lòng đất tại Fordow, gần Qom. Đổi lại, các lệnh trừng phạt Iran sẽ được dỡ bỏ. Tuy nhiên, Iran muốn nhiều hÆ¡n thế, ít nhất là muốn chính thức được công nhận quyền làm giàu urani, không phải Ä‘óng cá»­a bất kỳ cÆ¡ sở hạt nhân nào và được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, trong Ä‘ó có lệnh cấm vận dầu mỏ từ ngày 1-7 tá»›i.

 

Xem ra, cuá»™c "thi gan” giữa Iran vá»›i thị trường dầu mỏ thế giá»›i Ä‘ang diá»…n ra hết sức gay cấn. Song, dù kết quả thế nào thì thiệt hại cuối cùng vẫn là nền kinh tế toàn cầu.