Chính quyền Trump đã cắt giảm xuất khẩu dầu của Iran nhanh hơn nhiều so với dự kiến, nhưng chỉ vài ngày trước thời hạn của Nhà Trắng, nó vẫn còn là một chặng đường dài để đạt được mục tiêu của mình về việc loại bỏ hoàn toàn doanh số bán dầu của Iran.

Xuất khẩu dầu của Iran đã giảm khoảng một phần ba trong năm tháng đến tháng 9. Họ đã giảm khoảng 800.000 thùng mỗi ngày kể từ khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố hồi tháng 5 rằng ông rút khỏi một thỏa thuận hạt nhân với Iran và khôi phục các biện pháp trừng phạt nền kinh tế của nước này.

Tuy nhiên, Iran đang bán khoảng 1,7 triệu đến 1,9 triệu thùng một ngày dầu thô và condensate, một loại dầu siêu nhẹ, trong tháng 9, theo ước tính của các ngân hàng đầu tư, các công ty theo dõi tàu chở dầu và Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA.

Con số này giảm từ mức đỉnh 2018 là 2,7 triệu thùng/ngày trong tháng 6, theo ClipperData. Trong sáu tháng đầu năm, Iran đã đạt trung bình 2,4 triệu thùng/ngày, theo ước tính của Platts Analytics.

Một số khách hàng lớn nhất của Iran, bao gồm Trung Quốc và Ấn Độ, dự kiến ​​sẽ tiếp tục mua dầu của nước này. Chính quyền Trump cũng phát tín hiệu sẽ cho phép một số nước tiếp tục nhập khẩu hạn chế dầu Iran, nhưng các quan chức đã không tiết lộ quốc gia nào sẽ được miễn trừ.

Cùng với Trung Quốc và Ấn Độ, các nước như Thổ Nhĩ Kỳ, Italy, Tây Ban Nha, Hy Lạp và Nhật Bản đã tiếp tục mua dầu thô của Iran. Tuy nhiên, các nhà phân tích dự đoán các khoản cắt giảm lỗ sẽ nằm trong khoảng 1 triệu và 1,5 triệu thùng/ngày vào cuối năm nay.

Matt Smith, giám đốc nghiên cứu hàng hóa tại ClipperData, một công ty theo dõi tàu chở hàng cho biết: “Xuất khẩu dầu thô và condensate của Iran dự kiến ​​sẽ chốt tháng 10 ở mức tương tự như tháng 9, mặc dù chúng tôi dự kiến khối lượng sẽ giảm trong tháng tới.”

Petro-Logistics, một công ty theo dõi tàu chở dầu khác, cho biết Iran có thể mất hơn 100.000 thùng mỗi ngày trong tháng 10.

Trump đang khôi phục các biện pháp trừng phạt do chính quyền Obama phát triển để cô lập Iran khỏi các thị trường toàn cầu vì bị cáo buộc theo đuổi vũ khí hạt nhân. Những biện pháp trừng phạt này, do Liên minh châu Âu và Liên hợp quốc hậu thuẫn, đã buộc Iran phải vào bàn đàm phán, nơi họ đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc bãi bỏ trừng phạt.

Sau khi nhậm chức, Trump đã không thể thuyết phục các đồng minh châu Âu có lập trường cứng rắn hơn đối với Iran và đàm phán lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Thay vào đó, ông đã rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận này, khôi phục các lệnh trừng phạt đối với Iran và đe dọa sẽ khóa các công ty nước ngoài khỏi thị trường Mỹ nếu họ làm ăn với Iran.

Trump đã cho các quốc gia sáu tháng để giảm lượng dầu thô Iran mua vào. Các quan chức Bộ Ngoại giao sau đó nói với các quốc gia nước ngoài rằng họ dự kiến ​​người mua dầu sẽ cắt giảm số lượng mua của họ xuống 0 vào ngày 4 tháng 11, gây ngạc nhiên cho thị trường và đẩy giá dầu lên cao hơn.

Theo ông Richard Nephew, chuyên gia trừng phạt trong phái đoàn Mỹ đã đàm phán thỏa thuận hạt nhân Iran,quan điểm cứng rắng đó đã khiến nhiều nước thúc đẩy thu hẹp quy mô mua một cách nhanh chóng. Nephew ban đầu dự kiến ​​các biện pháp trừng phạt sẽ làm giảm xuất khẩu của Iran khoảng 600.000 thùng/ngày.

Nephew nói nhiều "thùng dễ dàng" đã ra khỏi thị trường, và chính quyền bây giờ phải thuyết phục các nước từ chối ngừng nhập khẩu dầu của Iran trong sáu tháng tới trong thời gian xem xét tiếp theo.

"Có thể sẽ khó khăn hơn - rất nhiều, nhiều khó khăn hơn, và những gì họ làm từ bây giờ và sau đó sẽ quyết định liệu điều này có thành công hay không."

Trong những năm gần đây, Iran đã bán khoảng 3 đến 4% lượng dầu mà thế giới tiêu thụ mỗi ngày. Mối đe dọa mất phần lớn nguồn cung cấp đó đã giúp đẩy giá dầu thô Brent lên mức cao gần bốn năm cao hơn 86 đô la một thùng hồi đầu tháng này.

Tuy nhiên, giá đã giảm gần 11 đô la một thùng kể từ đó, do chịu tác động của bán tháo tài sản rủi ro, lo ngại về tăng trưởng toàn cầu chậm lại và niềm tin rằng OPEC, Nga và Mỹ sẽ duy trì đủ nguồn cung cho thị trường.

Hiện tại, Brent đã quay trở lại mức 70-80 USD/thùng, khu vực mà nó đã giao dịch nhiều nhất trong năm.

"Điều đó thậm chí có thể thúc đẩy chính quyền, khuyến khích Mỹ có một lập trường cứng rắn hơn đối với Iran", Vandana Hari, người sáng lập và CEO của Vanda Insights, nói với CNBC hôm thứ Hai. "Vì vậy, tôi nghĩ rằng có thể có một đợt tăng giá nữa trong dầu thô. Không phải chỉ là giảm từ đây."

Để ngăn chặn tình trạng tăng giá, chính quyền Obama cho phép các công ty nước ngoài tiếp tục mua dầu thô của Iran, miễn là quốc gia của họ giảm 20% nhập khẩu sau 180 ngày. Chính quyền của ông Trump ít minh bạch hơn về việc làm thế nào để cung cấp các quyền miễn trừ các lệnh cấm vận, khiến thị trường không chắc chắn về việc nguồn cung sẽ giảm nhanh chóng như thế nào sau ngày 4/11.

"Cho đến nay không có quốc gia nào thực sự được hứa hẹn được miễn trừ, vì vậy tôi nghĩ rằng đó vẫn là một tác nhân không lường trược được trên thị trường," Hari nói.

Ngoài ra còn có các quốc gia sẽ vượt qua được các biện pháp trừng phạt, vốn hầu như không có tác động đến các công ty mà không làm kinh doanh nhiều ở Mỹ.

Trung Quốc, khách hàng lớn nhất của Iran, vẫn nhập khẩu dưới 450.000 thùng/ngày từ Iran trong tháng 9. Tuy nhiên, hai nhà máy lọc dầu lớn nhất của nước này không bốc dỡ dầu của Iran trong tháng 11 vì chính quyền Trump vẫn chưa cho phép họ được miễn trừ, Reuters đưa tin hồi tuần trước.

Ấn Độ nhập khẩu gần 600.000 thùng/ngày trong tháng 9, mặc dù các chuyến hàng đã giảm kể từ đó. Chính phủ được cho là đang cho phép các nhà máy lọc dầu nhà nước sử dụng các tàu chở dầu và công ty bảo hiểm của Iran để nhập khẩu dầu thô của Iran. Ấn Độ cũng đang tìm kiếm sự miễn trừ trừng phạt.

"Tầm quan trọng của Trung Quốc và Ấn Độ như là các điểm đến của dầu thô Iran đã tăng đáng kể trong 6 tháng qua vì nhiều nước OECD châu Âu và châu Á đã ngừng hoặc giảm đáng kể yêu cầu của họ", CEO Daniel Gerber của Petro-Logistics cho biết, đề cập đến nhóm các quốc gia phát triển.

"Trong khi đó, lượng dầu thô Iran mà Trung Quốc và Ấn Độ đã mua trong tháng 4 chiếm hơn một nửa tổng xuất khẩu dầu thô của Iran, thì có thể sẽ đạt 3/4 trong tháng 10," ông nói.

Nguồn: xangdau.net