Hôm nay (23/3), Iran và các quan chức nhóm nÆ°á»›c P5+1 tiếp tục tiến hành cuá»™c họp mặt tại Lausanne, Thụy Sỹ về chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của nÆ°á»›c này nhằm đổi lại việc xóa bỏ các lệnh cấm vận Ä‘ã được áp đặt từ giữa năm 2012.

Nếu đạt được thỏa thuận trên, Iran sẽ khôi phục lại nguồn cung dầu mỏ cho thị trường quốc tế, và Ä‘iều này có thể khiến giá dầu tiếp tục chao đảo trong tÆ°Æ¡ng lai.

Thỏa thuận đầy khó khăn

Nhóm P5+1 (gồm 5 nÆ°á»›c ủy viên thường trá»±c Há»™i đồng Bảo an Liên hợp quốc là Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga, Mỹ cùng vá»›i Đức) và Iran Ä‘ã bắt đầu tiến hành thảo luận về má»™t nghị quyết nhằm gỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối vá»›i Tehran từ đầu tháng 3/2015.

Hiện Iran và nhóm P5+1 Ä‘ang cố gắng hoàn tất thỏa thuận khung cuối cùng về chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của Iran trÆ°á»›c ngày 31/3 tá»›i, và đạt được thỏa thuận đầy đủ trÆ°á»›c ngày 30/6. Theo Ä‘ó, Iran sẽ tạm dừng chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân trong ít nhất 10 năm nhằm đổi lại việc các nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây dỡ bỏ dần dần lệnh cấm vận đối vá»›i nÆ°á»›c Cá»™ng hòa Hồi giáo này.

Theo các chuyên gia, có lẽ phải mất từ 3 đến 6 tháng tiếp theo để các cường quốc trên có thể xác định rõ việc Iran có hoàn toàn thá»±c hiện theo cam kết, và bật Ä‘èn xanh cho dầu mỏ xuất khẩu từ quốc gia này.

Hiện tại, má»™t số lệnh cấm vận về dầu mỏ và tài chính áp dụng lên Iran sẽ tạm được trì hoãn trong vài tháng nhằm đảm bảo Iran sẽ đồng ý tiếp tục tiến hành các cuá»™c gặp mặt theo chÆ°Æ¡ng trình được đề ra. Tuy nhiên, theo các quan chức Mỹ, các lệnh cấm này sẽ chÆ°a bị “gỡ bỏ” hoàn toàn, bởi vì họ muốn có sức mạnh chắc chắn để tiến hành trừng phạt nếu Iran gian lận.

Tuy nhiên, việc gỡ bỏ lệnh cấm vận đối vá»›i dầu mỏ là chÆ°a đủ, nếu các lệnh cấm về tài chính khác vẫn được áp đặt lên các công ty xuất khẩu dầu mỏ của Iran. Chính bởi vậy, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết, có thể tạm thời Ä‘ình chỉ các lệnh cấm của quốc há»™i đối vá»›i ngành năng lượng, cảng biển, giao thông, cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i lÄ©nh vá»±c tài chính của Iran, nhÆ°ng chỉ khi nÆ°á»›c này đạt được những Ä‘iều kiện về chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân được đề ra trÆ°á»›c Ä‘ó.

Má»™t số chuyên gia hoài nghi cho rằng, việc gỡ bỏ lệnh cấm vận sẽ mở lại cánh cá»­a cho kinh tế của Iran, dung túng cho quốc gia Hồi giáo này tiếp tục có những hành vi sai trái trong tÆ°Æ¡ng lai.

Mark Dubowitz, làm việc tại CÆ¡ quan bảo vệ dân chủ, tổ chức tÆ° vấn cho Nghị viện về các lệnh cấm vận, đồng thời là người ủng há»™ các hình phạt đối vá»›i Iran cho rằng: “Má»™t lệnh cấm vận được gỡ bỏ, đồng nghÄ©a vá»›i việc rất nhiều công ty quốc tế quay trở lại Iran, sẽ rất khó để thuyết phục các công ty này rời Ä‘i má»™t lần nữa”.

Giá dầu sẽ tiếp tục giảm mạnh

Trong tháng trÆ°á»›c, Iran sản xuất 2,8 triệu thùng dầu má»—i ngày, so vá»›i mức 3,6 triệu thùng má»—i ngày vào cuối năm 2011, theo số liệu của Bloomberg. Từ quốc gia sản xuất lá»›n thứ 2 trong OPEC trÆ°á»›c khi lệnh cấm vận được thá»±c thi, trong gần 3 năm qua, nÆ°á»›c này Ä‘ã rÆ¡i xuống vị thứ thứ 5.

Tuy có sản lượng dầu khai thác lá»›n, nhÆ°ng theo số liệu của Bloomberg, trong tháng Hai, Iran chỉ xuất khẩu được 1 tá»›i 1,1 triệu thùng dầu thô má»—i ngày, so vá»›i con số 2,5 triệu thùng má»—i ngày trÆ°á»›c khi có lệnh cấm vận từ Mỹ và Liên minh châu Âu.

Nếu đạt được thỏa thuận vá»›i phÆ°Æ¡ng Tây, Iran có thể nhanh chóng xuất khẩu thêm má»™t lượng dầu lá»›n bởi hiện nÆ°á»›c này Ä‘ã có sẵn hàng triệu thùng trên các tàu chở dầu tại Ä‘ây. Iran có thể nhanh chóng đạt tá»›i mức xuất khẩu trÆ°á»›c khi có lệnh cấm vận trong vòng 1 năm sau thỏa thuận.

Bá»™ trưởng dầu mỏ của Iran, ông Bijan Namdar Zanganeh cho biết: “Nếu các lệnh cấm được gỡ bỏ, chúng tôi có thể nâng mức xuất khẩu hiện tại lên thêm 1 triệu thùng má»—i ngày chỉ trong vòng vài tháng”.

Tính cho tá»›i đầu năm nay, giá dầu thô ngọt nhẹ tiêu chuẩn quốc tế Ä‘ã giảm 61% trong vòng 7 tháng qua, nguyên nhân là do dÆ° thừa nguồn cung trên thị trường. Giá dầu thô giao sau tháng Năm giảm 61 cents, xuống mức 53,33 USD/thùng tại sàn ICE Futures Europe, trong khi West Texas Intermediate mất 58 cents, giảm xuống còn 43,30 USD/thùng tại New York.

Giữa hiện trạng nguồn cung dầu Ä‘ang thừa mứa nhÆ° vậy, việc Iran có thể xuất khẩu dầu nhiều hÆ¡n tá»›i khu vá»±c châu Á và châu Âu nhờ vào thỏa thuận trên, có thể khiến giá dầu xuống thấp hÆ¡n nữa. Theo các nhà phân tích của tạp chí The Wall Street Journal, việc nối lại Ä‘àm phán về chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của Iran giữa Tehran và Washington có thể gây ra má»™t vụ sụp đổ giá dầu tiếp theo.

Theo Bloomberg, nếu các công ty Iran quay trở lại thị trường, giá dầu có thể giảm thêm 10 USD má»—i thùng. Giá dầu thô ngọt nhẹ tiêu chuẩn quốc tế có thể giảm thêm 12%, xuống mức 54,43 USD/thùng trong tháng này, dá»±a theo mức giá trên sàn ICE Futures Europe tại New York hôm thứ Sáu (20/3).

Nguồn tin: Tinnhanhchungkhoan