Äêm 24.4, rạng sáng ngày 25.4, giá xăng ở Iran Ä‘ã tăng lên gần gấp Ä‘ôi sau khi chính phá»§ nước này quyết định cắt trợ giá xăng.
Theo chính sách giá má»›i, giá xăng ở Iran Ä‘ã tăng từ 0,16 USD/lít lên 0,28 USD/lít. Giá cá»§a các sản phẩm khác như dầu diesel hay khí tá»± nhiên cÅ©ng được Ä‘iá»u chỉnh tăng lên.
Mặc dù Ä‘ã được thông báo trước nhưng đến tối 24.4, vẫn có rất Ä‘ông ngưá»i dân Iran đổ xô đến các trạm xăng để tranh thá»§ mua xăng trước khi xăng tăng giá vào Ä‘úng ná»a Ä‘êm.
Vào ngày 25.4, đưá»ng phố ở Tehran hầu như im hÆ¡i lặng tiếng. Nhiá»u ngưá»i dân Ä‘ã không lái xe ra ngoài đưá»ng.
Tài xế taxi Ali Mahmoudi (42 tuổi) cho rằng chính phá»§ nên cắt trợ giá xăng dầu đối vá»›i xe ô tô tư nhân chứ không nên cắt vá»›i taxi. “Là tài xế taxi, chúng tôi cung cấp dịch vụ cho ngưá»i dân, chúng tôi nên được mua nhiên liệu vá»›i giá trợ cấp. Chính phá»§ nên cắt trợ giá cho xe ô tô tư nhân chứ không phải là taxi. Chúng tôi giá» Ä‘ây rất khó kiếm sống”, Mahmoudi nói.
Trong khi Ä‘ó, má»™t nhà kinh doanh tên Abbas Hosseinpour cho rằng ngưá»i dân Iran nên thay đổi cách tiêu thụ nhiên liệu cá»§a mình.
“Nhiá»u ngưá»i trẻ tuổi lái xe cho vui, những ngưá»i khác lái xe mà không chở ai trong xe, và nhiá»u ngưá»i không há» muốn sá» dụng hệ thống giao thông công cá»™ng. Äiá»u này phải thay đổi”, ông Hosseinpour nói.
Iran tiêu thụ khoảng 70 triệu lít xăng má»—i ngày, và có 1/10 trong số Ä‘ó phải được nháºp khẩu do Iran không đủ khả năng lá»c dầu.
Việc cắt trợ giá xăng này nhằm mục tiêu táºp trung tài chính cho sản xuất và xây dá»±ng các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng, để thúc đẩy ná»n kinh tế bị suy thoái sau nhiá»u năm Ä‘iá»u hành bị chệch hướng vào thá»i Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad.
Khi nắm quyá»n lá»±c, ông Ahmadinejad lần đầu tiên cho áp dụng trợ giá xăng hồi năm 2010, nhưng chỉ khiến lạm phát tăng. Vì thế, quốc há»™i Iran năm 2012 không thông qua giai Ä‘oạn hai cải tổ kinh tế cá»§a ông, vá»›i lý do ở giai Ä‘oạn đầu, giá Ä‘iện và giá ga Ä‘ã tăng gấp ba.
Quyết định cắt trợ giá xăng được coi là má»™t phép thá» vá»›i chính quyá»n ôn hòa cá»§a đương kim Tổng thống Hassan Rouhani, trong bối cảnh Tehran Ä‘ang phải đối mặt vá»›i tình trạng lạm phát cao do bị phương Tây cấm váºn nhằm vào chương trình hạt nhân cá»§a Iran.
Trước Ä‘ây, chính sách trợ giá xăng dầu Ä‘ã khiến giá xăng dầu ở Iran nằm ở mức thấp nhất thế giá»›i, tháºm chí giá xăng ở quốc gia thành viên Tổ chức xuất khẩu dầu má» (OPEC) này còn rẻ hÆ¡n nước khoáng Ä‘óng chai.
Äá» bù đắp cho việc tăng giá xăng dầu và tránh các cuá»™c biểu tình, chính quyá»n cá»§a ông Rouhani Ä‘ã dành má»™t khoản ngân sách để trợ cấp cho ngưá»i nghèo. Theo Ä‘ó, những ngưá»i nghèo nhất Iran phải Ä‘i đăng ký để nháºn 455.000 rial (14 USD) má»—i tháng.
Nhưng việc cắt trợ giá xăng sẽ làm khó ngưá»i dân Iran và “Äƒn” vào uy tín chính trị cá»§a ông Rouhani, ngưá»i được dân bầu vá»›i hy vá»ng ông sẽ giúp há» giảm được chi phí sinh sống chứ không phải tăng lên.
Việc chính phá»§ loan báo kế hoạch cắt trợ giá Ä‘ã khiến từ công chức đến các doanh nhân Ä‘á»u lo ngại,má»™t số ngưá»i Ä‘ã bắt đầu trữ lương thá»±c.Chính phá»§ Iran hiện thiếu tiá»n nghiêm trá»ng, nên muốn cắt giảm trợ giá để dồn tiá»n cho cÆ¡ sở hạ tầng Ä‘ang bị xuống cấp, hạn chế vay tiá»n cá»§a ngân hàng để nÆ¡i này có thể cho giá»›i tư nhân vay tiá»n.
Nguồn tin: Motthegioi