Hôm 19/9, Iran đã bác bỏ bất kỳ cuộc họp song phương nào giữa các quan chức Iran và Mỹ về nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân 7 năm và đưa ra yêu cầu cho những sự "đảm bảo" khi Đại hội đồng LHQ chuẩn bị nhóm họp tại New York trong tuần này.
Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanani cho biết Tehran không loại trừ một cuộc họp về chủ đề này với các cường quốc trên thế giới.
Các tuyên bố của Bộ được đưa ra sau buổi phát sóng cuộc phỏng vấn trên truyền hình Hoa Kỳ với Tổng thống Iran Ebrahim Raisi theo đường lối cứng rắn, trong đó ông đề nghị Tehran "sẽ nghiêm túc đạt được một thỏa thuận" miễn là "đó là một thỏa thuận tốt và công bằng."
Nhưng ông Raisi cũng kêu gọi sự đảm bảo trong bất kỳ thỏa thuận hạt nhân mới nào do chính quyền cựu tổng thống Trump quyết định đơn phương rút khỏi Kế hoạch hành động toàn diện chung năm 2015 (JCPOA) vốn đã hạn chế các hoạt động hạt nhân của Iran để được giảm bớt các lệnh trừng phạt.
Sau 16 tháng đàm phán quốc tế và các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Tehran và Washington, tháng trước, Liên minh châu Âu đã đưa ra lời đề nghị cuối cùng để khắc phục sự bế tắc cho sự hồi sinh của JCPOA.
Iran đã phản hồi đề xuất này, mà Hoa Kỳ đã đáp lại, khiến Tehran phải phản hồi thêm, củng cố hy vọng một thỏa thuận có thể sắp đạt được.
Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi trước chuyến thăm Đại hội đồng LHQ, ông Raisi tuyên bố với chương trình 60 Minutes của CBS trong một cuộc phỏng vấn trước về bất kỳ thỏa thuận nào: "Thỏa thuận cần phải được duy trì lâu dài. Cần phải có những đảm bảo. Nếu đã có đảm bảo, thì Người Mỹ không thể rút khỏi thỏa thuận. "
Tổng thống Donald Trump khi đó đã rút khỏi JCPOA vào năm 2018 và áp đặt lại các biện pháp trừng phạt kinh tế cứng rắn đối với Iran làm tê liệt nền kinh tế nước này, trong khi Joe Biden nhậm chức vào năm 2021 hứa là sẽ tìm kiếm một thỏa thuận mới.
Theo ông Raisi, "Chúng tôi không thể tin tưởng người Mỹ vì hành vi mà chúng tôi đã thấy từ họ. Đó là lý do tại sao nếu không có sự đảm bảo, thì sẽ không có sự tin tưởng ở đây."
Một thỏa thuận dường như đã trong tầm tay vào tháng 3 nhưng hy vọng đã tắt dần cho đến khi văn bản của EU xuất hiện vào tháng trước.
Tehran đang thúc giục cơ quan giám sát hạt nhân của LHQ, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), khép lại cuộc điều tra về dấu vết uranium được tìm thấy tại ba địa điểm chưa được khai báo như một điều kiện cho một thỏa thuận mới.
Hoa Kỳ và Iran đã gửi những thông điệp cứng rắn kể từ đó.
Các nhà quan sát cho rằng cả hai bên sẽ cố gắng tận dụng sự chú ý xung quanh Đại hội đồng LHQ để cố gắng tăng đòn bẩy của họ đối với các điều khoản nhằm đạt được một thỏa thuận bền vững.
Tehran gần đây đã phát đi tín hiệu trước cuộc họp của Liên Hợp Quốc rằng họ đã sẵn sàng đồng ý về việc trao đổi tù nhân với Hoa Kỳ ngay cả khi không có một thỏa thuận hạt nhân mới.
Nhưng căng thẳng đã gia tăng gần đây giữa Iran và Hoa Kỳ về việc Iran cung cấp máy bay không người lái quân sự cho Nga để giúp Moscow trong cuộc xâm lược vô cớ vào Ukraine, các vấn đề nhân quyền kể từ cái chết của một phụ nữ Iran 22 tuổi ba ngày sau khi bị cảnh sát bắt giữ vì cáo buộc vi phạm quy định trang phục Hồi giáo nghiêm ngặt của đất nước và cáo buộc Iran tấn công mạng vào đồng minh NATO- Albania.
Nguồn tin: RFE/RL
© Bản tiếng Việt của xangdau.net
