Tờ “The Jakarta Post” số ra má»›i Ä‘ây đăng bài “Cải thiện an ninh năng lượng” của nhà nghiên cứu Karen Agustiawan, thuá»™c Trung tâm khoa học và các vấn đề quốc tế, Đại học Harvard (Mỹ), trong Ä‘ó nhấn mạnh có nhiều lý do để Indonesia cần cải thiện chính sách an ninh năng lượng của mình.

Bề ngoài, Indonesia không phải lo lắng vá»›i vấn đề an ninh năng lượng vì quốc gia này may mắn sở hữu nguồn khí tá»± nhiên và than Ä‘á dồi dào, đủ để trở thành nÆ°á»›c xuất khẩu năng lượng ròng.

Tuy nhiên, an ninh năng lượng của Indonesia vẫn có thể bị tổn thÆ°Æ¡ng nếu nguồn cung năng lượng toàn cầu gián Ä‘oạn hay giá năng lượng trên thế giá»›i biến Ä‘á»™ng Ä‘á»™t ngá»™t do sá»± cạnh tranh ngày càng quyết liệt giữa các quốc gia để sở hữu và tiếp cận các nguồn năng lượng chiến lược.

TrÆ°á»›c hết, Indonesia hiện Ä‘ang phụ thuá»™c vào dầu mỏ nhập khẩu, yếu tố ảnh hưởng rất quan trọng đến an ninh năng lượng. Vá»›i mức tiêu thụ khoảng 1,36 triệu thùng dầu/ngày (bpd), cao hÆ¡n hẳn mức sản lượng khai thác hiện nay khoảng 826 nghìn bpd, trong Ä‘ó Ä‘ã dành tá»›i 30-40% cho xuất khẩu, Indonesia Ä‘ang phải vật lá»™n để Ä‘áp ứng nhu cầu năng lượng trong nÆ°á»›c. Ngoài ra, năng lá»±c lọc dầu của Indonesia má»›i chỉ Ä‘áp ứng được 70% nhu cầu trong nÆ°á»›c.

Năm 2011, Indonesia Ä‘ã nhập khẩu hÆ¡n 400 nghìn thùng dầu thành phẩm má»—i ngày. Mặc dù là nhà xuất khẩu khí đốt tá»± nhiên và than Ä‘á hàng đầu thế giá»›i, nhÆ°ng sá»± phụ thuá»™c vào dầu nhập khẩu khiến Indonesia phải đối mặt vá»›i rủi ro về giá cả và nguồn cung, trong bối cảnh các cú sốc địa chính trị Ä‘ang chá»±c chờ bùng nổ tại Trung Ðông.

Ngoài ra, Indonesia có thể bị tổn thÆ°Æ¡ng do nguồn năng lượng tiêu thụ chủ yếu là hydrocarbon, chiếm tá»›i 71% năng lượng tiêu thụ, trong Ä‘ó riêng dầu mỏ chiếm hÆ¡n 40%. Bởi vậy Ä‘a dạng hóa các nguồn năng lượng là rất cần thiết nhằm há»— trợ an ninh năng lượng.

Để giải quyết hiệu quả vấn đề an ninh năng lượng, tác giả cho rằng trÆ°á»›c hết Indonesia phải xem xét lại chính sách năng lượng hiện tại. Thứ nhất là chính sách trợ giá năng lượng, được áp dụng từ những năm 1960 đến nay.

Chính sách này Ä‘ã khiến giá năng lượng, vốn được xác định dá»±a trên quan hệ cung-cầu, xa rời thá»±c tế, khiến người tiêu dùng không ý thức được chi phí thá»±c năng lượng mà họ sá»­ dụng, dẫn đến tiêu thụ quá nhiều và lãng phí.

HÆ¡n nữa, mức trợ cấp nhiên liệu 20% nhÆ° hiện nay là Ä‘áng kinh ngạc và cá»±c kỳ bất hợp lý, làm hao mòn ngân sách nhà nÆ°á»›c. Khoản ngân sách này sẽ hiệu qủa hÆ¡n nếu được dành đầu tÆ° cho phát triển để cải thiện đời sông nhân dân. ChÆ°Æ¡ng trình Mục tiêu phát triển Thiên niên ká»· (MDGs) năm 2015 của Indonesia không đạt được tiến Ä‘á»™ mong muốn má»™t phần là thiếu nguồn lá»±c tài chính. Tá»· lệ dân số tiếp cận nÆ°á»›c sạch, vệ sinh môi trường Ä‘ã tăng không Ä‘áng kể và vẫn còn thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i mục tiêu.

Bên cạnh Ä‘ó, xuất phát từ khiếm khuyết chính sách, ngành năng lượng Indonesia Ä‘ã thiếu được đầu tÆ° Ä‘úng mức, khiến cÆ¡ sở hạ tầng năng lượng lạc hậu cùng vá»›i thời gian. Thá»±c trạng này Ä‘ã kìm hãm Indonesia ở Ä‘áy của chuá»—i giá trị, không thể Ä‘áp ứng được nguồn cung năng lượng ổn định trong nÆ°á»›c.

Tác giả cÅ©ng cho cho rằng sá»± phân quyền cho chính quyền địa phÆ°Æ¡ng được tiến hành từ năm 2001 Ä‘ã dẫn đến tình trạng thiếu phối hợp giữa trung Æ°Æ¡ng và địa phÆ°Æ¡ng trong quá trình triển khai thá»±c hiện chính sách năng lượng. Mặc dù chính quyền địa phÆ°Æ¡ng có quyền đầu tÆ° vào năng lượng tái tạo nhÆ°ng vì thiếu các định hÆ°á»›ng chính sách rõ ràng từ chính quyền trung Æ°Æ¡ng mà kế hoạch phát triển năng lượng quốc gia bị chệch hÆ°á»›ng.

Sau khi chỉ ra các khiếm khuyết trong chính sách năng lượng, tác giả Ä‘Æ°a ra má»™t số giải pháp khắc phục và cải thiện an ninh năng lượng cho Indonesia

Thứ nhất, Indonesia cần sá»­ dụng nhiều hÆ¡n khí tá»± nhiên. Thá»±c tế là sản lượng khí đốt tá»± nhiên của nÆ°á»›c này Ä‘ã tăng hÆ¡n 1/3 kể từ năm 2005, và Ä‘ây là cÆ¡ sở để đẩy mạnh khai thác sá»­ dụng các loại khí tá»± nhiên khác nhÆ° khí than (CBM), khí hóa lỏng (LPG).

Thứ hai, Indonesia có tiềm năng lá»›n về nguồn năng lượng tái tạo. Chẳng hạn, Indonesia có thể tối Ä‘a hóa sá»­ dụng các nguồn tài nguyên địa nhiệt nhờ vị trí địa lý nằm trong vành Ä‘ai lá»­a Thái Bình DÆ°Æ¡ng.

Theo Æ°á»›c tính của CÆ¡ quan Địa chất Quốc gia Indonesia, hiện địa nhiệt má»›i chỉ Ä‘óng góp khoảng 1.200 MW so vá»›i tiềm năng 27.000 MW. Ngoài địa nhiệt, Indonesia có thể sá»­ dụng các nguồn năng lượng thay thế khác thông qua sản xuất ethanol hay Ä‘iện gió.

Bên cạnh sá»­ dụng các nguồn năng lượng tái tạo, Chính phủ Indonesia cần há»— trợ các doanh nghiệp phát triển, ứng dụng các công nghệ má»›i, tiên tiến để tăng cường an ninh năng lượng.

Tác giả kết luận Indonesia có thể cải thiện và đảm bảo an ninh năng lượng nếu chính phủ nÆ°á»›c này có đủ quyết tâm./.