Sá»± kiện dân đổ xô Ä‘i mua xăng trong ngày hôm qua (4/4) cho thấy sá»± ứng xá»­ theo tâm lý “bầy Ä‘àn” Ä‘ang ngày càng trở nên phổ biến. Thá»±c tế cho thấy, cảnh chen nhau mua xăng dầu, nhà đất, Ä‘ô la…khiến không ít người ngậm "quả đắng". Ngẫm kỹ, đằng sau cảnh nhốn nháo của người dân là sá»± ung dung hốt bạc của má»™t bá»™ phận giá»›i đầu cÆ¡, bởi tin đồn Ä‘ã được “mua”.

Tin đồn, dân lợi ít thiệt nhiều

Tin đồn tăng giá xăng khiến người dân đổ xô Ä‘i mua diá»…n ra ở nhiều tỉnh, thành phố trong ngày hôm qua (4/4), làm cho các trạm đổ xăng trở nên há»—n loạn và quá tải. Ngay lập tức, lãnh đạo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã khẳng định, Ä‘ây chỉ là tin đồn thất thiệt. Người tiêu dùng hãy tỉnh táo để không mắc bãy, kẻ xấu lợi dụng tâm lý Ä‘ám Ä‘ông để gây sốt hàng, tăng giá.

Chen nhau “bẹp ruá»™t”, nhiều cÅ©ng chỉ được vài chục lít xăng, kết quả là người dân thiệt thêm khi mất hàng giờ đồng hồ chen lấn, thậm chí phải chịu mua giá cao hÆ¡n.

Đây không phải là lần đầu những tin đồn kiểu này gây xáo trá»™n trên thị trường. ChÆ°a Ä‘iểm tá»›i những vụ đồn thổi ở lÄ©nh vá»±c văn hoá – xã há»™i, chỉ tính riêng những tin đồn lÄ©nh vá»±c kinh tế thôi Ä‘ã đủ thấy “lời nhÆ° gió bay” này cần phải nghiêm túc xem xét giải quyết triệt để. Tránh thiệt hại cho người dân và cÅ©ng nhằm ổn định kinh tế-xã há»™i.

Má»›i Ä‘ây nữa thôi, thị trường bất Ä‘á»™ng sản Ä‘ang trầm lắng bá»—ng rá»™ lên hiện tượng sốt đất phía Bắc Thủ Ä‘ô Hà Ná»™i. Các nhà đầu tÆ° lại thi nhau đổ xô Ä‘i săn đất chỉ vì thông tin Hà Ná»™i sẽ di dời hàng loạt bệnh viên, viện nghiên cứu, trường đại học, cao đẳng ra ngoại thành, mà phần lá»›n dịch chuyển về phía Bắc. Giá đất nhanh chóng bị đẩy lên gấp Ä‘ôi, gấp ba.

ChÆ°a biết người dân nào được lợi từ tin đồn này, nhÆ°ng sau Ä‘ó thị trường Ä‘ã hụt hẫng vì Ä‘ó cÅ©ng chỉ là tin đồn. Nhiều chuyên gia về bất Ä‘á»™ng sản Ä‘ã cảnh báo, không nên phản ứng vá»™i vã và thái quá. Bởi tâm lý Ä‘ám Ä‘ông càng khiến giá»›i đầu cÆ¡ được dịp hốt bạc. Bài học về sốt đất Ba Vì vẫn còn Ä‘ang khiến nhiều người chÆ°a nhả hết “quả đắng”, khi ôm má»™ng làm giàu.

Trên thị trường tài chính tền tệ, thị trường được coi là nhạy cảm nhất của nền kinh tế, lại là nÆ¡i dá»… bị tin đồn tác Ä‘á»™ng mạnh nhất . Điểm lại cÅ©ng không ít vụ gây hoang mang, thất thiệt cho người dân lẫn giá»›i đầu tÆ°. Cách Ä‘ây chỉ hÆ¡n 1 năm, tin đồn NHNN phát hành mệnh giá 1.000.000 đồng, đồng thời liên tiếp thêm tin về việc các ngân hàng sẽ phải mua trái phiếu bắt buá»™c vá»›i tá»· lệ tá»›i 50% vốn Ä‘iều lệ, mức cao gấp 5 lần so vá»›i yêu cầu Chính phủ Ä‘Æ°a ra vào thời Ä‘iểm khó khăn nhất vì khủng hoảng tiền tệ toàn cầu 2008. Tin đồn cùng năm về tăng lãi suất cÆ¡ bản và nâng tá»· lệ dá»± trữ bắt buá»™c cÅ©ng Ä‘ã khiến lãi suất liên ngân hàng tăng vọt, thậm chí Ä‘ã khiến thị trường chứng khoán rá»›t Ä‘iểm thê thảm.

“Lâu nay chúng tôi sống nhờ tin đồn!”

Có thể thấy, người dân là đầu cuối tiếp cận nguồn thông tin từ các chính sách của nhà nÆ°á»›c, nên khó tránh khỏi phản ứng “bầy Ä‘àn” do sá»± thiếu thông tin lẫn sá»± hiểu biết thấu Ä‘áo. Đây là phần hở mà các cÆ¡ quan chức năng cần nhìn rõ, tránh khi chính sách kịp đến vá»›i người dân thì tin đồn Ä‘ã đủ thời gian gây thiệt hại.

Tuy vậy, cÅ©ng phải nhìn nhận thá»±c tế Ä‘ã có những tin đồn trở thành sá»± thá»±c. Trao đổi vá»›i má»™t số doanh nghiệp, hầu hết họ đều cho rằng, tin đồn gây mất ổn định cho kinh tế-xã há»™i là có, nhÆ°ng bên cạnh Ä‘ó vẫn có những bá»™ phận săn lung tin để hưởng lợi, Ä‘ó là khi tin đồn Ä‘ã được “mua”.

Chẳng nói Ä‘âu xa, chuyện tăng lÆ°Æ¡ng thôi cÅ©ng đủ khiến người dân thiệt đủ đường, lâu nay má»—i lần Chính phủ có ý định tăng lÆ°Æ¡ng, văn bản chÆ°a ký ráo má»±c thì giá cả ngoài thị trường Ä‘ã vù vù chạy trÆ°á»›c lÆ°Æ¡ng. Người sống bằng đồng lÆ°Æ¡ng công chức chỉ còn biết than “giá Æ¡i chờ lÆ°Æ¡ng vá»›i!”, vì lÆ°Æ¡ng tăng 1 đồng thì giá Ä‘ã tăng 3 đồng.

Giám đốc má»™t doanh nghiệp xuất nhập khẩu cho biết, trÆ°á»›c thời Ä‘iểm NHNN tăng tá»· giá bình quân liên ngân hàng USD/VND (ngày 11/2/2011), nhiều doanh nghiệp Ä‘ã phải có phÆ°Æ¡ng án đối phó rồi. Chính vì vậy, sau khi Ä‘iều chỉnh tá»· giá USD trên thị trường tá»± do biến Ä‘á»™ng mạnh, nhiều doanh nghiệp lại tỏ ra không ngạc nhiên. “Lâu nay chúng tôi sống nhờ tin đồn, chứ chờ NHNN công bố chính sách thì doanh nghiêp làm sao trở tay kịp trÆ°á»›c biến Ä‘á»™ng của thị trường…Trong kinh doanh, biết trÆ°á»›c hay lường trÆ°á»›c được những gì sẽ đến từ chính sách của Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp Ä‘ó Ä‘ã thắng tá»›i 90%...”, vị giám đốc này nói.

CÅ©ng là nhận xét của má»™t số giám đốc doanh nghiệp, tin đồn lúc thá»±c, lúc hÆ° nên rất dá»… tác Ä‘á»™ng. Chính vì thế có những tin đồn khi đến được tai người dân, thì Ä‘ã có má»™t bá»™ phận giá»›i đầu cÆ¡ thâu tóm rồi, vì cái xảy ra trong tin đồn Ä‘ó Ä‘ã được “mua”. Nhiều doanh nghiệp có thể bình tÄ©nh trÆ°á»›c tin đồn vì Ä‘ã quá hiểu rõ bản chất của nó, nhÆ°ng người dân khác thì khó tránh khỏi.

Qua cách ứng xá»­ này có thể thấy vì sao nhÆ°ng năm gần Ä‘ây các chuyên gia kinh tế lại được các doanh nghiệp coi nhÆ° là những “thầy bói” tiên Ä‘oán sá»± biến Ä‘á»™ng của nền kinh tế, đặc biệt là những doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tin đồn đến tai người dân thì Ä‘ã có má»™t bá»™ phân giá»›i đầu cÆ¡ thâu tóm

Giải pháp cho những tin đồn

Cứ đến cận Tết, các cÆ¡ quan chức năng lại phát ra thông Ä‘iệp đủ hàng cung ứng phục vụ trong dịp Tết. Vì sao lại có thông Ä‘iệp này? Ai cÅ©ng biết thời Ä‘iểm cận Tết nhu cầu tiêu dùng tăng mạnh, chỉ cần tin đồn thất thiệt cÅ©ng khiến tÆ° thÆ°Æ¡ng được dịp đẩy giá lên. Điều Ä‘ó cho thấy, các cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng quá rõ tác hại của tin đồn cÅ©ng nhÆ° tâm lý Ä‘ám Ä‘ông của người dân. Tuy vậy, chừng Ä‘ó Ä‘á»™ng tác thôi chÆ°a đủ.

Có ý kiến cho rằng, các cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng cần thận trong khi cung cấp thông tin và phải thống nhất trÆ°á»›c sau nhÆ° má»™t vá»›i những thông tin Ä‘ó, để góp phần lành mạnh thị trường, tránh những thiệt hại không Ä‘áng có cho người dân.

Khá nhiều doanh nghiệp nhận xét, tính minh bạch và sá»± thống nhất trong Ä‘iều hành của các cÆ¡ quan quản lý là tối cần thiết đối vá»›i má»—i doanh nghiệp nói riêng và thị trường nói chung. Thông qua Báo cáo Chỉ số năng lá»±c cạnh tranh trong năm vừa qua cho thấy, thiết chế pháp lý, tính minh bạch và chi phí thời gian lại có xu hÆ°á»›ng sụt giảm.

Tiến sÄ© Lê Đăng Doanh, má»™t trong những chuyên gia kinh tế được nhiều doanh nghiệp mời Ä‘i “coi bói” nhất Ä‘ã nói rằng, chính sách có minh bạch thì má»›i tăng niềm tin của người dân. Điều này sẽ là má»™t trong những yếu tố để dập tắt phản ứng tâm lý Ä‘ám Ä‘ông trÆ°á»›c tin đồn.

Sá»± kịp thời phản ứng trÆ°á»›c tin đồn của các cÆ¡ quan chức năng cÅ©ng giúp người dân bình tÄ©nh hÆ¡n. NhÆ°ng để các cÆ¡ quan chức năng kịp biết tin đồn thì vai trò giám sát, quản lý thị trường cần được chú trọng. Không những vậy, việc cung cấp thông tin kịp thời cho báo chí sẽ giúp giảm thiểu những tác hại của tin đồn.

Nguồn: VnMedia