Trao đổi vá»›i PV Tiền Phong ngày 4-9, ông Nguyá»…n Văn Cẩn (ảnh), Phó tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, “thông qua hình thức tạm nhập tái xuất, các đầu nậu dá»… dàng ngụy trang cho việc buôn lậu xăng dầu trên biển”.

Ông Nguyá»…n Văn Cẩn.

Theo ông Cẩn, qua kiểm tra, rà soát, Tổng cục Hải quan Ä‘ã phá má»™t số vụ án liên quan kinh doanh xăng dầu tạm nhập tái xuất. Gần Ä‘ây, là vụ bắt quả tang má»™t tàu Trung Quốc chở 2.000 tấn xăng tái xuất sang 3 tàu Việt Nam để tiêu thụ ná»™i địa.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, cÆ¡ quan hải quan cÅ©ng bắt giữ nhiều tàu chở xăng dầu tại Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghệ An... “núp danh” tạm nhập tái xuất, nhÆ°ng không thá»±c xuất.

Qua má»™t số vụ buôn lậu kể trên, ông Ä‘ánh giá nhÆ° thế nào về cách thức buôn lậu xăng dầu qua hình thức tạm nhập tái xuất?

Trong vụ án tàu chở 2.000 tấn xăng, Ä‘iều tra ban đầu cho thấy, Cty xăng dầu hàng không là Ä‘Æ¡n vị làm thủ tục tạm nhập tái xuất lô hàng trên (nhập từ Singapore, xuất bán sang Trung Quốc).

NhÆ°ng sau khi làm thủ tục tái xuất, tàu Giang Châu chạy ra ngoài biển, tá»± ý phá kẹp chì niêm phong và bÆ¡m xăng sang 3 tàu của Việt Nam để Ä‘em Ä‘i tiêu thụ ná»™i địa.

Đây là hình thức buôn lậu xăng dầu nhằm trốn thuế nhập khẩu. Nếu trót lọt, chủ buôn lậu hưởng lợi khoảng 10 tá»· đồng má»—i chuyến.

Buôn lậu xăng dầu qua con đường tạm nhập tái xuất Ä‘ã diá»…n ra từ lâu, nhÆ°ng dường nhÆ° số vụ bị phát hiện, bắt giữ lại quá ít ỏi. Vì sao vậy, thÆ°a ông?

Việc hợp thức hóa xăng dầu lậu qua con đường tạm nhập tái xuất rất dá»…. Nguyên nhân chính là do sÆ¡ hở của chính sách về tạm nhập tái xuất, trong Ä‘ó quy định thời gian tạm nhập và tái xuất quá dài tá»›i 120 hay 180 ngày.

Do đặc thù của xăng dầu tạm nhập về được đổ chung vào bồn chứa nên không thể phân biệt rành mạch hàng nào xuất Ä‘i, hàng nào tiêu thụ ná»™i địa, thời gian tái xuất…

Khi làm thủ tục tái xuất, việc kiểm tra cÅ©ng tùy từng lô hàng, vì có lô hàng được miá»…n kiểm tra.

Khi chở hàng, các chủ tàu lậu có nhiều thủ Ä‘oạn nhÆ° tàu có hai quốc tịch (tàu Giang Châu bị bắt mang quốc tịch Trung Quốc và Campuchia), 2 biển số, tắt tín hiệu khi Ä‘ang hành hải, không tuân theo quy định của hàng hải quốc tế…Trong các vụ buôn lậu xăng dầu tại Hải Phòng, Nghệ An, Quảng Ngãi, Quảng Nam - Đà Nẵng… còn phát hiện, má»™t số tàu có thêm các ngăn chứa “bí mật” để chứa lượng dầu lậu kèm theo lượng hàng hợp pháp.

Sẵn sàng hợp thức hoá

Tàu Giang Châu (Trung Quốc) bị bắt quả tang khi Ä‘ang bÆ¡m 2.000 tấn xăng A92 (hàng tái xuất) sang 3 tàu của Việt Nam để tiêu thụ ná»™i địa.

Được biết, có tình huống, lá»±c lượng kiểm tra Ä‘ã bắt giữ tàu xăng dầu lậu, nhÆ°ng chỉ vài giờ sau, công ty phía Việt Nam Ä‘ã xuất trình chứng từ hợp pháp của lô hàng nên phải thả tàu. Có việc này không thÆ°a ông?

Đúng. Các vụ án trên là do chúng tôi bắt được quả tang khi đối tượng buôn lậu Ä‘ang phá kẹp chì, bÆ¡m xăng dầu sang các tàu con. Nếu không bắt được quả tang, thì họ Ä‘ã có sẵn bá»™ chứng từ thật (được quay vòng-PV) để hợp thức hóa nguồn gốc hàng.

Trên tàu, luôn có sẵn bá»™ hóa Ä‘Æ¡n chứng từ khống mua của má»™t công ty phía Việt Nam được phép nhập khẩu xăng dầu và tiêu thụ ná»™i địa. Khi thấy lá»±c lượng kiểm tra, họ sẽ Ä‘iền số liệu vào giấy tờ. Nếu bá»™ hóa Ä‘Æ¡n, chứng từ là thật, thì ai dám giữ tàu, hàng của họ?

NhÆ° vậy, phải có sá»± móc nối giữa đối tượng buôn lậu và công ty kinh doanh xăng dầu của Việt Nam. Cho đến giờ, Tổng cục Hải quan Ä‘ã phát hiện ra các công ty xăng dầu nào tham gia buôn lậu theo hình thức này?

Hiện nay, cÆ¡ quan Ä‘iều tra Ä‘ang làm rõ Ä‘iều này. Trong vụ bắt giữ 2.000 tấn xăng lậu Ä‘ã phát hiện là giấy tờ tạm nhập tái xuất của Cty xăng dầu hàng không. CÆ¡ quan Ä‘iều tra Ä‘ã khởi tố các bị can (thuyền trưởng, thuyền phó…) để Ä‘iều tra làm rõ. Chúng tôi Ä‘ang tập hợp danh sách, số liệu về các công ty có nghi ngờ tham gia vào việc hợp thức hóa xăng dầu lậu và sá»›m công bố thông tin cho báo chí.

Qua tìm hiểu, có má»™t đường Ä‘i khác của xăng dầu lậu là gá»­i hàng vào kho của má»™t doanh nghiệp xăng dầu nhà nÆ°á»›c, từ Ä‘ó, hợp thức hóa nguồn gốc hàng để bán ná»™i địa. Ông có biết không?

Phải có chứng cứ cụ thể, từ Ä‘ó má»›i có phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều tra, bắt giữ quả tang trÆ°á»›c khi các đối tượng kịp hợp thức hóa chứng từ lô hàng.

Không Ä‘ánh giá được lượng xăng dầu buôn lậu

Vì sao cÆ¡ quan hải quan không kiểm tra, đối chiếu số liệu xăng dầu trên giấy tờ và hàng trong kho?

Kiểm tra thế nào? Vì sổ sách của họ lúc nào cÅ©ng khá»›p số liệu, chứng từ hợp pháp khi tạm nhập và tái xuất. Xăng dầu về đến kho doanh nghiệp là quyền của họ.

Việc kiểm tra có phải của cÆ¡ quan hải quan Ä‘âu? Mà phải là cÆ¡ quan Ä‘iều tra, quản lý thị trường, thanh tra… kiểm tra. Chỉ khi nào doanh nghiệp Ä‘ó có liên quan đến vụ án thì hải quan má»›i xác minh và phải có cÆ¡ sở, căn cứ rõ ràng.

TrÆ°á»›c thá»±c trạng trên, Tổng cục hải quan có biện pháp gì để giám sát doanh nghiệp lợi dụng tạm nhập tái xuất xăng dầu để buôn lậu?

Chúng tôi không thể Ä‘ánh giá được lượng xăng dầu lậu bao nhiêu, chỉ vụ nào bắt được thì xá»­ lý thôi. Hiện nay, chúng tôi Ä‘ang tập hợp số liệu về các doanh nghiệp tạm nhập xăng dầu, lượng hàng tái xuất, lượng hàng ná»™p thuế và tiêu thụ ná»™i địa (được phép), lượng hàng tồn kho…

Việc giám sát phải theo quy trình thủ tục, lô nào kiểm tra 100%, lô nào theo quy trình quản lý rủi ro… Khi bắt được tàu buôn lậu, sẽ khởi tố, thu giữ tang vật là tàu, xăng dầu và bán sung công quỹ. Tùy theo mức Ä‘á»™, có thể xá»­ lý hình sá»±.

Vừa qua, Tổng cục Hải quan Ä‘ã báo cáo Thủ tÆ°á»›ng, kiến nghị xem lại cÆ¡ chế chính sách đối vá»›i tạm nhập tái xuất, trong Ä‘ó có mặt hàng xăng dầu.

Thủ tÆ°á»›ng chỉ đạo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng có thông báo tạm dừng tạm nhập tái xuất đối vá»›i xăng dầu đường biển. Bá»™ Tài chính Ä‘ang trình Thủ tÆ°á»›ng đề xuất sá»­a đổi cÆ¡ chế chính sách liên quan đến hình thức kinh doanh này.

Xin cảm Æ¡n ông!

Nguồn tin: TP