Theo cam kết há»™i nháºp ASEAN, thuế nháºp khẩu các mặt hàng xăng dầu từ các nÆ°á»›c ASEAN chỉ chịu 0 - 5% thuế. Song khi tính giá xăng bán ra thị trÆ°á»ng, liên bá»™ Công thÆ°Æ¡ng - Tài chính năm qua vẫn giữ nguyên cách tính thuế cÅ© là từ 10 - 20%. Vá»›i cách tính này, trong năm 2015 ít nhất hÆ¡n 3.500 tỉ đồng chênh lệch "chui" vào túi doanh nghiệp.
Cụ thể, theo số liệu của Bá»™ Tài chính, năm 2015, số tiá»n phải hoàn thuế nháºp khẩu cho doanh nghiệp (DN) xăng lên trên 3.500 tỉ đồng. Tuy nhiên, số tiá»n hoàn thuế này được xác định là từ túi ngÆ°á»i dân. Bởi tính từ tháng 5.2015, các sản phẩm xăng dầu nháºp vá» từ ASEAN và Hàn Quốc được áp mức thuế chỉ từ 5 - 10%. Tuy nhiên, theo Thông tÆ° 78 của liên bá»™ Công thÆ°Æ¡ng - Tài chính, giá bán lẻ xăng dầu vẫn được tính dá»±a trên mức thuế xuất nháºp khẩu 20% đối vá»›i xăng và 10% đối vá»›i dầu, chênh lệch lần lượt 5 - 10% giữa thuế đầu vào và đầu ra, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 3.500 tỉ đồng. Số tiá»n này được các DN xăng dầu hưởng suốt từ tháng 5.2015 đến nay.
Không được "Ä‘ánh bùn sang ao"
| | | Áp thuế sai có nhiá»u nguyên nhân, má»™t là do tắc trách, quan liêu, thiếu trách nhiệm, buông lá»ng; hai là vì mục tiêu của nhóm lợi ích. Chỉ có hai nguyên nhân này mà thôi. NhÆ°ng cho dù sai ở Ä‘âu cÅ©ng cần phải phải được Ä‘iá»u tra làm rõ. Gây háºu quả thì phải bị xá» lý nghiêm, có biện pháp chế tài, chứ không thể sai rồi rút kinh nghiệm... | | | TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế | | |
Ngay sau khi sá»± việc được phát hiện, hầu hết ý kiến Ä‘á»u thống nhất phải trả số tiá»n Ä‘ó vá» cho ngÆ°á»i tiêu dùng. NhÆ°ng trả bằng cách nào lại Ä‘ang gây tranh cãi. Nhiá»u ý kiến cho rằng, lấy lại tiá»n trả cho ngÆ°á»i mua, trả bằng cách giảm tiếp giá xăng hoặc để DN đầu mối giữ đến khi xăng tăng giá thì DN không được tăng giá bán...Tuy nhiên, theo TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế, không thể lấy tiá»n trả lại cho những ngÆ°á»i Ä‘ã mua hàng vì việc xác định rất khó do có hàng triệu ngÆ°á»i mua, nên xá» lý bằng cách này là không khả thi. Mặc dù váºy ông Long khẳng định, phải truy thu và khả năng truy thu là được. “Ai làm sai thì phải có trách nhiệm thu hồi. Việc áp thuế xăng dầu rõ ràng Ä‘ã sai. Váºy thì lá»—i của ai? Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng đổ cho Bá»™ Tài chính, vì chức năng quản lý nhà nÆ°á»›c vá» giá là của Bá»™ Tài chính. NhÆ°ng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng không Ä‘á»c kỹ Nghị định 83 Ä‘ã quy định rất rõ giao cho Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chủ trì, nên đổ lá»—i cho Bá»™ Tài chính là không Ä‘úng. Còn Bá»™ Tài chính nói phải có Ä‘á»™ trá»… cÅ©ng không Ä‘úng nốt. Vì khi Ä‘àm phán, ký kết các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do Ä‘ã tính toán rất kỹ, thá»i Ä‘iểm thá»±c thi các hiệp định có thá»i gian, lá»™ trình cụ thể. Giá» các bên đừng đổ lá»—i cho nhau nữa, phải bàn biện pháp xá» lý”, ông Long phân tích.
PGS-TS Äinh Xuân Thảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu láºp pháp (thuá»™c Ủy ban ThÆ°á»ng vụ Quốc há»™i) cÅ©ng cho rằng, việc trả lại tiá»n thu sai của ngÆ°á»i dân là Ä‘iá»u tất yếu, chắc chắn phải làm. Tuy nhiên, sẽ là rất khó nếu bảo Ä‘Æ°a tiá»n Ä‘ó trả lại cho dân. ÄÆ°a thế nào, bằng cách nào, chẳng nhẽ thu lại để vào ngân sách nhà nÆ°á»›c? Váºy thì không được, bởi hiện chúng ta chÆ°a có cÆ¡ sở pháp lý cho việc thu lại này. HÆ¡n nữa Ä‘ây là tiá»n của ngÆ°á»i dân nên cách nào thì cÅ©ng phải trả lại cho ngÆ°á»i dân.
TrÆ°á»›c những ý kiến cho rằng nên để DN giữ lại khoản chênh lệch này, không thu hồi lại, TS Hoàng Thá» Xuân, chuyên gia thÆ°Æ¡ng mại phản đối vì nhÆ° váºy chẳng khác nào “Ä‘ánh bùn sang ao”. Kể cả vá»›i phÆ°Æ¡ng án bổ sung vào ngân sách nhà nÆ°á»›c theo ông Xuân cÅ©ng không hợp lý. “Dù ngân sách có khó khăn mấy chăng nữa cÅ©ng không được. Thu sai thì phải trả, chứ Ä‘Æ°a vào ngân sách sẽ khiến ngÆ°á»i tiêu dùng mất niá»m tin”, ông Xuân nhấn mạnh.
Tắc trách hay lợi ích nhóm ?
| | Ngay sau khi phát hiện ra sá»± cố, ngày 18.3 vừa qua, Bá»™ Tài chính Ä‘ã ban hành thông tÆ° sá»a đổi mức thuế suất nháºp khẩu Æ°u Ä‘ãi đối vá»›i má»™t số mặt hàng xăng dầu. Theo Ä‘ó, thuế nháºp khẩu xăng khoáng và xăng sinh há»c vẫn giữ nguyên ở mức 20%, dầu diesel chỉ giảm từ 10% xuống 7%, dầu há»a giảm từ 13% xuống 7%. Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế, những sá»a đổi này vẫn chÆ°a Ä‘úng mức giảm Ä‘ã được cam kết giữa VN và ASEAN. Cụ thể, năm 2015 thuế nháºp khẩu dầu từ các nÆ°á»›c ASEAN vào VN xuống 5%, từ 1.1.2016 là 0%. DN nháºp khẩu dầu không mất thuế, nhÆ°ng đến tay ngÆ°á»i tiêu dùng theo quy định má»›i này vẫn phải Ä‘óng 7%. ChÆ°a hết, từ đầu năm nay, thuế nháºp xăng từ Hàn Quốc cÅ©ng vá» 10%, trong khi thuế tính giá cÆ¡ sở vẫn giữ nguyên 20%. | | |
Má»›i Ä‘ây, Ủy viên thÆ°á»ng trá»±c Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc há»™i, ông Bùi Äức Thụ, Ä‘á» nghị nhà nÆ°á»›c cần Ä‘Æ°a khoản tiá»n chênh lệch mà DN được hưởng suốt thá»i gian qua vào quỹ bình ổn để sá» dụng khi giá xăng dầu tăng cao. Ý kiến này nháºn được sá»± đồng tình của hầu hết các chuyên gia, ngÆ°á»i dân vá» tính khả thi và hợp lý trong việc thá»±c hiện.Theo TS Ngô Trí Long, việc áp thuế nháºp khẩu xăng dầu sai, ngÆ°á»i mua là đối tượng chịu thiệt nhất nên phải trả lại cho há». Các DN xăng dầu có lợi nhuáºn từ việc áp thuế sai này Ä‘ã ná»™p thuế thu nháºp DN vào ngân sách nhà nÆ°á»›c, váºy ngân sách phải hoàn lại. Các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối cÅ©ng phải trả lại. "Tôi cho rằng, Ä‘Æ°a khoản tiá»n này vá» quỹ bình ổn là chuẩn xác nhất. Thá»±c tế, trong hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu có rủi ro nên má»›i láºp quỹ bình ổn. Lâu nay quỹ này lấy tiá»n trÆ°á»›c của ngÆ°á»i tiêu dùng, má»™t ngÆ°á»i mua 1 lít xăng phải ứng trÆ°á»›c 300 đồng, có thá»i kỳ là 500 đồng. Cho nên, việc Ä‘Æ°a số tiá»n chênh lệch do thu sai vào quỹ bình ổn để tạo nguồn cho quỹ, khi tình hình giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng mạnh sẽ dùng tiá»n Ä‘ó xả ra tránh việc tăng giá lên ngÆ°á»i tiêu dùng".
PGS-TS Äinh Xuân Thảo cÅ©ng cho rằng: “Liên bá»™ Ä‘ã nháºn sai rồi, cÅ©ng Ä‘ã trình Chính phủ duyệt phÆ°Æ¡ng án tính thuế má»›i. Tuy nhiên, Ä‘iá»u này vẫn chÆ°a đủ, bởi phÆ°Æ¡ng án tính giá má»›i phục vụ cho chuyện tÆ°Æ¡ng lai, còn chuyện quá khứ làm sai nên tìm cách khắc phục má»›i hợp lòng dân. Cụ thể, để giải quyết vấn Ä‘á» này, cÆ¡ quan quản lý cần Ä‘Æ°a ra quyết định thu hồi tiá»n hoàn thuế sai này. Việc thu hồi tiá»n chi trả sai nếu có cÆ¡ sở vẫn thuyết phục, rồi Ä‘Æ°a số tiá»n Ä‘ó vào quỹ bình ổn để sá» dụng sau này. Vá» lâu dài, liên bá»™ cần rà soát hết các văn bản quy phạm liên quan đến Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, thấy có những quy định nào Ä‘ã lá»—i thá»i, lạc háºu không phù hợp vá»›i tình hình thÆ°Æ¡ng mại tá»± do mà VN Ä‘ã ký kết vá»›i các nÆ°á»›c, đặc biệt vá»›i những quốc gia VN Ä‘ang nháºp khẩu xăng dầu. Qua Ä‘ó, Ä‘Æ°a ra những Ä‘á» xuất thay đổi phù hợp”.
Ông Ngô Trí Long bổ sung: Nghị định 83 vá» kinh doanh xăng dầu của Chính phủ quy định rất rõ, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chủ trì Ä‘iá»u hành, phối hợp vá»›i Bá»™ Tài chính nhÆ°ng khi không có sá»± thống nhất thì Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng quyết định. Nếu vượt quá thẩm quyá»n sẽ trình Chính phủ. Tất cả Ä‘ã rõ vì váºy không thể đổ lá»—i cho nhau được. “Áp thuế sai có nhiá»u nguyên nhân, má»™t là do tắc trách, quan liêu, thiếu trách nhiệm, buông lá»ng; hai là vì mục tiêu của nhóm lợi ích. Chỉ có hai nguyên nhân này mà thôi. NhÆ°ng cho dù sai ở Ä‘âu cÅ©ng cần phải được Ä‘iá»u tra làm rõ. Gây háºu quả thì phải bị xá» lý nghiêm, có biện pháp chế tài, chứ không thể sai rồi rút kinh nghiệm, phải có biện pháp chế tài”, ông Long nói.
Nguồn tin: Thanhnien