- Ngày 28/4, tại buổi làm việc vá»›i Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Äá»— Thắng Hải cho biết, hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu sẽ thị trÆ°á»ng hÆ¡n, rõ ràng minh bạch hÆ¡n.
Sản lượng kinh doanh xăng dầu sụt giảm
Báo cáo tại buổi làm việc, ông Trần Văn Thịnh, Tổng giám đốc Petrolimex cho biết, trong quý 1/2014 thì sản lượng xuâÌt bán nôÌ£i địa của TâÌ£p Ä‘oàn giảm mạnh, chỉ bằng 93% so vá»›i cùng kỳ và đạt 24% kêÌ hoạch dẫn Ä‘êÌn chi phí Ä‘ôÌ€ng/lít của các phÆ°Æ¡ng thức bán hàng tăng so vá»›i cùng kỳ. Ước sản lượng xuâÌt bán 4 tháng Ä‘âÌ€u năm của Petrolimex chỉ đạt 94% so vá»›i cùng kỳ và đạt 33% kêÌ hoạch; trong Ä‘ó, chỉ có phÆ°Æ¡ng thức bán lẻ bằng 103%, các phÆ°Æ¡ng thức khác Ä‘êÌ€u giảm, nhâÌt là phÆ°Æ¡ng thức bán qua tổng đại lý và đại lý chỉ bằng 80% cùng kỳ. Nguyên nhân của việc sụt giảm này là do tổng nhu câÌ€u tiêu thụ xăng dâÌ€u của cả nÆ°á»›c giảm.
Theo sôÌ liêÌ£u thôÌng kê, tổng nhu câÌ€u cả nÆ°á»›c giảm khoảng 5,2% so vá»›i cùng kỳ, trong khi sản lượng tiêu thụ của TâÌ£p Ä‘oàn giảm 7% (giảm vượt 1,8% so vá»›i tôÌc Ä‘ôÌ£ giảm nhu câÌ€u của cả nÆ°á»›c). Nguyên nhân là do tình hình kinh têÌ trong nÆ°á»›c phục hôÌ€i châÌ£m, thá»i tiêÌt không thuâÌ£n lợi, thá»i gian nghỉ TêÌt kéo dài làm cho hoạt Ä‘ôÌ£ng sản xuâÌt kinh doanh của doanh nghiêÌ£p bị hạn chế, nhu câÌ€u Ä‘i lại của ngÆ°á»i dân giảm sút. Bên cạnh Ä‘ó, trong những tháng Ä‘âÌ€u năm, hoạt Ä‘ôÌ£ng sản xuâÌt kinh doanh của má»™t số doanh nghiêÌ£p vẫn còn gặp nhiêÌ€u khó khăn và chÆ°a thá»±c sá»± Ä‘i vào hoạt Ä‘ôÌ£ng dẫn Ä‘êÌn nhu câÌ€u tiêu thụ xăng dâÌ€u cả nÆ°á»›c giảm, ảnh hưởng trá»±c tiêÌp Ä‘êÌn sản lượng xuâÌt bán của TâÌ£p Ä‘oàn. Không những thế, nhiá»u nguồn hàng giá rẻ, không rõ nguồn gốc còn xâm nháºp nhiá»u vào thị trÆ°á»ng, địa bàn của các công ty ảnh hưởng đến hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của Táºp Ä‘oàn.
Báo cáo tại buổi làm việc, ông Trần Văn Thịnh cho biết, mặc dù sản lượng xuâÌt bán theo phÆ°Æ¡ng thức bán lẻ của TâÌ£p Ä‘oàn bằng 103% so vá»›i cùng kỳ, nhÆ°ng hiêÌ£n nay có nhiêÌ€u Ä‘âÌ€u môÌi khác giảm giá bán lẻ so vá»›i giá niêm yêÌt của môÌ£t sôÌ công ty tùy từng khu vá»±c. Ngoài ra, vá»›i viêÌ£c tăng thêm các doanh nghiêÌ£p Ä‘âÌ€u môÌi tham gia thị trÆ°á»ng nên tính châÌt cạnh tranh ngày càng khôÌc liêÌ£t và Ä‘ang tiêÌp tục định hình lại thị phâÌ€n của các doanh nghiêÌ£p Ä‘âÌ€u môÌi. HiêÌ£n nay cả nÆ°á»›c có 19 doanh nghiêÌ£p Ä‘âÌ€u môÌi, tuy nhiên chủ yêÌu sản lượng tiêu thụ của các Ä‘âÌ€u môÌi tâÌ£p trung ở Ä‘âÌ€u nguôÌ€n, trong khi Ä‘ó Petrolimex vẫn phải chịu trách nhiêÌ£m đảm bảo nguôÌ€n cung cho các vùng sâu xa, có chi phí cao mà giá bán chÆ°a đủ bù đắp, vì vâÌ£y thị phâÌ€n của Petrolimex tại Ä‘âÌ€u nguôÌ€n chỉ khoảng 30% - 35%.
Ông Trần Văn Thịnh, TGÄ Petrolimex báo cáo Thứ trưởng Äá»— Thắng Hải hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh củaTáºp Ä‘oàn
Công tác Ä‘iêÌ€u hành kinh doanh xăng dâÌ€u của Liên BôÌ£ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng tÆ°Æ¡ng Ä‘ôÌi linh hoạt, theo sát diễn biêÌn giá xăng dâÌ€u thêÌ giá»›i và theo tinh thâÌ€n của Nghị định số 84/2009/NÄ-CP của Chính phủ vá» kinh doanh xăng dầu. Tuy nhiên, lợi nhuâÌ£n định mức câÌu thành trong giá cÆ¡ sở hiện Ä‘ang thấp hÆ¡n nhiêÌ€u so vá»›i quy định, nhâÌt là Ä‘ôÌi vá»›i mặt hàng xăng và dâÌ€u há»a; trong khi chi phí cho phÆ°Æ¡ng thức bán lẻ chiêÌm tá»· trá»ng cao nhâÌt trong các phÆ°Æ¡ng thức và mặt hàng xăng chủ yêÌu là cho bán lẻ. HÆ¡n nữa, thá»±c chất lợi nhuáºn định mức chÆ°a bù đắp đủ phần chi phí kinh doanh thá»±c tế nên kinh doanh xăng dâÌ€u Quý 1/2014 phát sinh lỗ.
Còn nhiá»u khó khăn, vÆ°á»›ng mắc
Báo cáo tại buổi làm việc, theo ông Trần Văn Thịnh, từ cuối năm 2012 đến nay, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu Ä‘ã có nhiá»u cải thiện, khôi phục được thuế nháºp khẩu (Ä‘áp ứng mục tiêu thu ngân sách), không âm Quỹ Bình ổn giá (BOG), tần suất sá» dụng các công cụ Ä‘iá»u hành liên tục hÆ¡n, linh hoạt hÆ¡n, phù hợp vá»›i diễn biêÌn giá xăng dâÌ€u thêÌ giá»›i; biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh thấp, không gây sốc vá»›i thị trÆ°á»ng. Cụ thể nhÆ° trong năm 2013, Ä‘iá»u chỉnh giá 11 lần, thay đổi mức chi bình ổn giá (BOG) 16 lần và thay đổi thuế nhâÌ£p khẩu 4 lần tùy từng mặt hàng.
Sau hÆ¡n 4 năm thá»±c hiện, viêÌ£c hình thành Quỹ BOG là câÌ€n thiêÌt vá»›i mục tiêu quan trá»ng là Ä‘ể giảm tâÌ€n suâÌt và mức Ä‘ôÌ£ Ä‘iêÌ€u chỉnh giá, Quỹ BOG Ä‘ã trở thành má»™t công cụ tích cá»±c trong công tác Ä‘iá»u hành giá xăng dầu. Tuy nhiên, thá»±c tế váºn hành Quỹ BOG còn bất cáºp, phần nào gây bức xúc nhất định trong dÆ° luáºn xã há»™i vá» tính minh bạch của giá xăng dầu.
Trong chi phí kinh doanh định mức cấu thành trong giá cÆ¡ sở cÅ©ng còn gặp nhiá»u khó khăn, hạn chế nhÆ° chi phí kinh doanh định mức theo Thông tÆ° số 234/2009/TT-BTC của Bá»™ Tài chính là cấu thành trong giá cÆ¡ sở để hình thành giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c, tuy nhiên, chi phí kinh doanh định mức so vá»›i chi phí thá»±c tế của doanh nghiệp vẫn còn má»™t số bất cáºp. Trong má»™t thá»i gian dài hÆ¡n 3 năm thá»±c hiện Thông tÆ° số 234/2009/TT-BTC và Nghị định số 84/2009/NÄ-CP duy trì chi phí định mức trong cấu thành giá cÆ¡ sở là 600 đồng/lít Ä‘ã không phản ánh Ä‘úng chi phí kinh doanh thá»±c tế của doanh nghiệp.
Lãnh đạo Táºp Ä‘oàn Petrolimex tại buổi làm việc
Mặc dù, bắt đầu từ ngày 28/3/2013, chi phí kinh doanh định mức Ä‘ã được Ä‘iá»u chỉnh từ 600 đồng/lít lên 860 đồng/lít nhÆ°ng chi phí này được hình thành từ năm 2010, trong khi chi phí kinh doanh hàng năm Ä‘á»u gia tăng theo biến Ä‘á»™ng giá cả đầu vào. NhÆ° năm 2013, chi phí bình quân của Táºp Ä‘oàn là 945 đồng/lít, trong Ä‘ó bán lẻ 1.280 đồng/lít. Các khoản chi phí hao hụt khâu nháºp và chi phí tài chính chÆ°a được kết cấu vào giá cÆ¡ sở để hình thành giá bán lẻ xăng dầu.
Ngoài ra, hiện nay, chi phí kinh doanh định mức được tính chung, bình quân cho cả hai loại mặt hàng xăng, dầu nhÆ°ng, trên thá»±c tế chi phí của hai loại mặt hàng này là khác nhau và có mức chênh lệch khá lá»›n. Chi phí bán lẻ của Táºp Ä‘oàn năm 2013 là 1.280 đồng/lít; trong Ä‘ó, mặt hàng xăng khoảng 1.344 đồng/lít (chÆ°a bao gồm chi phí phát tăng thêm khi kinh doanh xăng E5), mặt hàng Ä‘iêzen, dầu há»a khoảng 1.194 đồng/lít (chênh lệch tá»›i 150 đồng/lít).
Nhiá»u năm qua, được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã phân bổ, giao nhiệm vụ bảo quản hàng dá»± trữ quốc gia (DTQG) cho TâÌ£p Ä‘oàn. Trên cÆ¡ sở Ä‘ó, Táºp Ä‘oàn và các Ä‘Æ¡n vị thành viên trá»±c thuá»™c Ä‘ã chấp hành tốt các quy định và hoàn thành nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, kinh phí bảo quản hàng DTQG, Táºp Ä‘oàn được Nhà nÆ°á»›c cấp hàng năm vá»›i định mức 14.893 đồng/m3/tháng tại Quyết định số 65/QÄ-BKH ngày 27/1/2003 của Bá»™ Kế hoạch đầu tÆ°, trong khi các chi phí yếu tố đầu vào nhÆ° lÆ°Æ¡ng, khấu hao, dịch vụ mua ngoài, chi phí khác bằng tiá»n... liên tục tăng cao. Äặc biệt là chi phí thuê đất (chiếm tá»· trá»ng lá»›n) chÆ°a được tính đến trong cấu thành định mức. Mặc dù Ä‘ã phấn đấu tiết kiệm tối Ä‘a chi phí, nhÆ°ng do định mức không đủ bù đắp các chi phí thá»±c tế phát sinh, dẫn đến kết quả hoạt Ä‘á»™ng bảo quản hàng DTQG trong những năm gần Ä‘ây của Táºp Ä‘oàn bị lá»— râÌt lá»›n, nhÆ° năm 2010 lá»— 16,5 tá»· đồng, 2011 lá»— 28,4 tá»· đồng; 2012 lá»— 49,4 tá»· đồng và 2013 lá»— 51,5 tá»· đồng.
Tăng cÆ°á»ng công khai, minh bạch
Tại buổi làm việc, thay mặt cán bá»™, nhân viên Táºp Ä‘oàn, ông Trần Văn Thịnh kiến nghị, hàng năm, cháºm nhất vào ngày 15 của tháng đầu năm kế hoạch, Liên Bá»™ Tài chính, Công ThÆ°Æ¡ng công bố chi phí kinh doanh định mức áp dụng cho cả năm kế hoạch trên cÆ¡ sở chỉ số giá tiêu dùng (CPI), biến Ä‘á»™ng tá»· giá cả năm… trừ trÆ°á»ng hợp Ä‘á»™t biến.
Táºp Ä‘oàn cÅ©ng báo cáo và kiêÌn nghị Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng phối hợp vá»›i các Bá»™ liên quan xem xét Ä‘iá»u chỉnh định mức chi phí bảo quản hàng DTQG cho phù hợp vá»›i thá»±c tế, để tối thiểu bù đắp đủ chi phí phát sinh của Táºp Ä‘oàn; Cho phép doanh nghiệp được quyá»n chủ Ä‘á»™ng sá» dụng quỹ BOG; Cho phép thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối được váºn hành đầy đủ cả chiá»u tăng và chiá»u giảm Ä‘iá»u khoản vá» giá bán xăng dầu theo quy định tại Nghị định 84 có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c. Khi Liên BôÌ£ áp dụng biêÌ£n pháp bình ổn giá thì công bôÌ thá»i Ä‘iểm bắt Ä‘âÌ€u và thá»i Ä‘iểm kêÌt thúc bình ổn giá Ä‘ể doanh nghiêÌ£p được phép Ä‘iêÌ€u hành kinh doanh bình thÆ°á»ng. Công khai và quy định chi tiết các yếu tố cấu thành trong giá cÆ¡ sở (hao hụt, váºn chuyển, bảo hiểm, chi phí tài chính, các khoản thuêÌ nôÌ£p Nhà nÆ°á»›c…) để hình thành giá bán lẻ, nhằm tạo sá»± đồng thuáºn của xã há»™i, thuáºn lợi cho việc kiểm tra, giám sát của các cÆ¡ quan quản lý và quá trình thá»±c hiện tại doanh nghiệp.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Äá»— Thắng Hải Ä‘ã ghi nháºn những ná»— lá»±c của Petrolimex trong việc bảo đảm đầy đủ nguồn xăng dầu trong má»i tình huống cho đất nÆ°á»›c, đặc biệt là tại các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Äồng thá»i, khen ngợi Petrolimex Ä‘ã xây dá»±ng được má»™t hệ thống phân phối xăng dầu trải dài khắp cả nÆ°á»›c. Thứ trưởng Äá»— Thắng Hải chia sẻ những khó khăn mà Táºp Ä‘oàn Ä‘ang gặp phải. Thứ trưởng cÅ©ng mong muốn Petrolimex sẽ tiếp tục phát huy thế mạnh của mình trong việc duy trì các hệ thống phân phối xăng dầu. Äồng thá»i, cam kết Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng sẽ sát cánh cùng các Táºp Ä‘oàn nói chung và Petrolimex nói riêng trong nhiệm vụ phát triển kinh tế, đảm bảo nguồn cung thị trÆ°á»ng, hài hòa lợi ích của ngÆ°á»i dân cÅ©ng nhÆ° hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của Táºp Ä‘oàn.
Thứ trưởng Äá»— Thắng Hải cÅ©ng cho biết, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ang cùng vá»›i các Bá»™ ngành liên quan ná»— lá»±c hoàn thiện văn bản trình Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ để ban hành Nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu váºn hành hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c; sẽ thị trÆ°á»ng hÆ¡n, rõ ràng minh bạch hÆ¡n. TrÆ°á»›c mắt, chấp hành Chỉ thị số 11/CT-BCT của Bá»™ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chủ Ä‘á»™ng, tăng cÆ°á»ng hÆ¡n nữa việc cung cấp thông tin tại Cổng thông tin Ä‘iện tá» của Bá»™ (www.moit.gov.vn), tại các kênh thông tin của Bá»™ và tại website của Petrolimex (www.petrolimex.com.vn) mà xã há»™i Ä‘ang quan tâm; góp phần thá»±c hiện minh bạch xăng dầu, tạo láºp đồng thuáºn trong việc thá»±c hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế - xã há»™i của đất nÆ°á»›c.
Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Äá»— Thắng Hải, thay mặt ban lãnh đạo Táºp Ä‘oàn, ông Trần Văn Thịnh, Tổng giám đốc Petrolimex khẳng định, Petrolimex sẽ tiếp tục duy trì sá»± ổn định và phát triển bêÌ€n vững, nâng cao hiêÌ£u quả kinh doanh nhằm đạt được các kế hoạch, mục tiêu Ä‘á» ra.