Những gì Ä‘ang và sẽ diá»…n ra trên biển Đông cho thấy cả hai Ä‘á»™ng cÆ¡ Ä‘ó.

Vá»›i dân số 1,3 tỉ người và sẽ không dừng ở Ä‘ó, vá»›i má»™t nền kinh tế tăng trưởng ở ngưỡng 10% trong suốt thập niên trÆ°á»›c, năm ngoái má»›i hạ nhiệt xuống còn 9,2%, Trung Quốc càng ngày càng thèm khát nhiên liệu.

Thật vậy, vào năm 1980 dân số Trung Quốc má»›i còn là 981,2 triệu người, đến 1985 Ä‘ã vượt qua 1 tỉ (1,050 tỉ), đến 1990 lên đến 1,135 tỉ, năm 2000 những 1,262 tỉ, và cuối năm ngoái là 1,337 tỉ người, thì sức ép dân số (tăng 35% từ năm 1980 đến 2011) lên nhu cầu năng lượng là quá lá»›n, nhất là khi tăng trưởng cứ phải liên tục "nóng".

Ngay cả việc Ä‘ã có đến 500 triệu người thoát khỏi cảnh nghèo khó trong 30 năm qua vốn là má»™t thành tá»±u phát triển song cÅ©ng là má»™t nguồn tiêu thụ năng lượng gia tăng bên cạnh tiêu thụ năng lượng cho sản xuất, giao thông...
 

Nguồn: Rigzone

Bài toán an ninh năng lượng

Thành ra, nếu nhÆ° tiêu thụ năng lượng còn "bình bình" chạy lấy Ä‘à trong giai Ä‘oạn 1980-1990, sang giai Ä‘oạn 1990-2000 Ä‘ã "cất cánh", thì sang đến giai Ä‘oạn 2000-2010 bốc lên nhÆ° tên lá»­a!

Điều Ä‘ó giải thích tại sao từ vị trí nÆ°á»›c xuất khẩu dầu hỏa cho đến đầu thập niên 1990, chỉ mười năm sau Trung Quốc Ä‘ã trở thành nÆ°á»›c nhập khẩu dầu nhiều thứ nhì thế giá»›i (sau Mỹ) và chiếm đến hÆ¡n 1/3 lượng dầu tiêu thụ của thế giá»›i.

CÅ©ng may là Trung Quốc còn đủ than để khai thác và sá»­ dụng, lượng than tiêu thụ (gần phân ná»­a lượng than tiêu thụ toàn thế giá»›i) vẫn còn là nguồn năng lượng lá»›n nhất (71%), trong khi dầu hỏa má»›i 19% và thủy Ä‘iện chỉ 6%.

Năm 2010, Trung Quốc sản xuất 4,3 triệu thùng dầu/ngày, nhÆ°ng tiêu thụ đến 9,2 triệu thùng/ngày (tăng khoảng 900.000 thùng/ngày so vá»›i năm trÆ°á»›c), do Ä‘ó phải nhập khoảng 4,8 triệu thùng/ngày. EIA (CÆ¡ quan thông tin năng lượng Mỹ) dá»± kiến Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng tiêu thụ dầu trong các năm 2011 và 2012 vào khoảng 1,1 triệu thùng má»™t ngày, trong khi khả năng sản xuất chỉ thêm được có 290.000 thùng má»™t ngày, đạt 4,5 hay 4,6 triệu thùng má»™t ngày. Từ Ä‘ó, có thể thấy sức ép nhập khẩu dầu càng tăng, có thể lên đến 800.000 thùng má»™t ngày.

Theo Oil & Gas Journal (OGJ), Trung Quốc có nhiều mỏ dầu lá»›n ở khu vá»±c Đông Bắc, các khảo sát cho thấy trữ lượng dầu "chắc có" Æ°á»›c tính khoảng 20,4 tỉ thùng dầu (vào tháng 1/2011), tăng 4 tỉ thùng so vá»›i hai năm trÆ°á»›c. Theo kế hoạch năm năm lần thứ 10 (2000-2005), từ năm 2001 Trung Quốc quyết định thiết lập má»™t chÆ°Æ¡ng trình dá»± trữ dầu hỏa chiến lược do chính phủ quản lý nhằm bảo vệ quốc gia khỏi nguy cÆ¡ bị cắt nguồn cung từ các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mà Trung Quốc vẫn Ä‘ang nhập.

Cho đến nay, Trung Quốc vẫn trông mong vào hai "vá»±a dầu" Đại Khánh của Tập Ä‘oàn CNPC, nằm ở Ä‘ông bắc (năm 2010 sản xuất khoảng 797.000 thùng má»™t ngày) và Thắng Lợi của Tập Ä‘oàn Sinopec ở vịnh Bá»™t Hải (khoảng 547.000 thùng má»™t ngày). Tuy nhiên, hai mỏ dầu này cùng các mỏ nhỏ khác, khai thác từ những năm 1960, nay cÅ©ng Ä‘ang cạn, sản lượng sẽ giảm trong những năm tá»›i.

Những thăm dò và khai thác má»›i Ä‘ây trong đất liền tại các tỉnh phía tây nhÆ° Tân CÆ°Æ¡ng, Tứ Xuyên, Cam Túc, Ná»™i Mông và ở ngoài khÆ¡i, trong vịnh Bá»™t Hải (ở phía bắc, gần Bắc Kinh) và nhất là trong biển Nam Hải của Trung Quốc Ä‘ang rất được tập trung chú ý (xem bản đồ). Nhìn lên bản đồ sẽ thấy vị trí "tập trung chú ý" trên Nam Hải (biển Đông của Việt Nam) nằm sau lÆ°ng đảo Hải Nam và chếch má»™t chút xuống phía nam, không xa khu vá»±c đảo Hoàng Sa mà Trung Quốc Ä‘ang chiếm từ năm 1974.

Năm 2009, tổng lượng dầu mà Tập Ä‘oàn CNOOC khai thác được trong Nam Hải (quanh khu vá»±c Châu Giang) chỉ là 191.000 thùng má»™t ngày. Các thăm dò cho thấy vào năm Ä‘ó trữ lượng "chắc có" của CNOOC trong Nam Hải vào khoảng 957 triệu thùng. CNOOC và Conoco Phillips Ä‘ang khai thác mỏ Phiên Ngung, sản lượng cao nhất chỉ được 60.000 thùng má»™t ngày. Đến năm 2010, CNOOC tìm ra được dầu ở khu vá»±c Ân Bình, cÅ©ng trong Nam Hải, có thể khai thác được 30.000 thùng má»™t ngày. Các số liệu trên cho thấy triển vọng khai thác dầu trong Nam Hải là rất thấp.

Nguồn: EIA Short-Term Energy Outlook

Lòng tham phát tác không kiềm chế

Tháng 5/2010, CNOOC gọi thầu 13 lô trong Nam Hải, song vẫn về phía Trung Quốc, nhÆ° có thể thấy trên bản đồ. Cuối tháng 5, đầu tháng 6/2011, phía Trung Quốc hai lần cắt cáp uy hiếp các hoạt Ä‘á»™ng thăm dò của Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Đùng má»™t cái, tháng 6/2012, CNOOC gọi thầu chín lô trong biển Đông thuá»™c vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, vào ngày 9/5/2012, Trung Quốc kéo giàn khoan khổng lồ CNOOC 981 đến khu vá»±c cách Hong Kong 320 km về phía Ä‘ông nam, bắt đầu khai thác khí đốt trong má»™t khu vá»±c rá»™ng 25 km2 và ở Ä‘á»™ sâu 2.335 m, má»™t kỹ sÆ° địa chất Thi Hòa Sanh của CNOOC cho biết .

Thế nhÆ°ng, nếu nhÆ° khu vá»±c giàn khoan này khai thác Ä‘ích thá»±c ở vị trí Ä‘ó, thì theo các kết quả thăm dò Ä‘ã nêu, liệu việc đầu tÆ° cả tỉ USD cho giàn khoan khổng lồ nÆ°á»›c sâu này có hợp lý?

Câu trả lời có thể tìm thấy trong phát biểu của chính kỹ sÆ° địa chất Thi Hòa Sanh vừa nêu: "Về lâu về dài sẽ tìm thấy hÆ¡n 700 triệu tấn dầu cùng 1,2 ngàn tỉ m3 khí tá»± nhiên trong khu vá»±c này". Nếu nhÆ° viên kỹ sÆ° này dừng lại ở khu vá»±c bắc Nam Hải (tức trong vùng đặc quyền của Trung Quốc), thì cÅ©ng trong bài báo này lại công bố má»™t viá»…n tượng khác cùng những con số khác lá»›n hÆ¡n gấp nhiều: "Ước tính Nam Hải có từ 23 đến 30 tỉ tấn dầu và 16 ngàn tỉ m3 khí tá»± nhiên... Khoảng 70% dá»± trữ dầu và khí ở Nam Hải nằm trong khu vá»±c nÆ°á»›c sâu có diện tích 1,54 triệu km2".

Hai số liệu khác nhau đến thế là do kỹ sÆ° địa chất Thi Hòa Sanh chỉ tính trữ lượng trong sở hữu của Trung Quốc trong phần Nam Hải, còn số liệu khổng lồ kia là của toàn thể biển Đông? Tức nay khai thác ở Ä‘ó, mai khai thác ở chá»— khác trên cùng khắp biển Đông trong "đường lưỡi bò", bất chấp chủ quyền của thiên hạ. Bởi thế chủ tịch CNOOC VÆ°Æ¡ng Nghi Lâm má»›i sảng khoái tuyên bố: "Các giàn khoan nÆ°á»›c sâu là vÅ© khí chiến lược thúc đẩy sá»± phát triển công nghiệp dầu hỏa xa bờ và còn là biên cÆ°Æ¡ng di Ä‘á»™ng của chúng ta".

Thôn tính tài nguyên dầu khí biển Đông nhÆ° thế không khác gì thôn tính tài nguyên sông Mekong bằng cách đắp cả tá đập ở thượng nguồn, bất kể hạ nguồn có bị cạn kiệt ra sao. Thật ra, ngay cả khi khai thác thủy Ä‘iện "vô tá»™i vạ" nhÆ° Ä‘ã thấy (cho dù thủy Ä‘iện chỉ cung cấp 6% năng lượng), người ta cÅ©ng Ä‘ã cho thấy "thÆ°Æ¡ng thân" còn chÆ°a màng đến, huống hồ thÆ°Æ¡ng thiên hạ!