Má»™t người bán hàng ngồi chờ khách trong cá»­a hàng Ä‘iện thoại di Ä‘á»™ng ở Riyadh (Ả Rập Xê Út) - Ảnh: Reuters

Hàng triệu lao Ä‘á»™ng nÆ°á»›c ngoài ở Ả Rập Xê Út có nguy cÆ¡ hồi hÆ°Æ¡ng giữa lúc cường quốc dầu thô chật vật đổi chính sách, giảm chi tiêu vì nguồn thu Ä‘i xuống cùng giá dầu.

Mobarak Musa, má»™t nhân viên bán Ä‘iện thoại di Ä‘á»™ng từ Syria, Ä‘ã làm việc tại Ả Rập Xê Út 10 năm qua và đều đặn gá»­i má»™t phần tiền lÆ°Æ¡ng anh có về nhà để giúp đỡ ba mẹ và ba anh em. Song sá»± thay đổi trong chính sách của Ả Rập Xê Út sẽ đồng nghÄ©a vá»›i việc anh không thể tiếp tục làm thế trong tÆ°Æ¡ng lai.

Hồi đầu tháng 3, Bá»™ Lao Ä‘á»™ng Ả Rập Xê Út thông báo rằng trong vòng sáu tháng tá»›i, người nÆ°á»›c ngoài sẽ bị cấm bán và duy trì Ä‘iện thoại di Ä‘á»™ng cùng các phụ kiện Ä‘iện thoại di Ä‘á»™ng nhằm giữ việc làm cho người dân sở tại. Anh Musa trở thành má»™t trong hàng trăm ngàn lao Ä‘á»™ng nÆ°á»›c ngoài có thể mất việc, về nÆ°á»›c trong năm nay. Giá dầu thấp buá»™c cường quốc dầu mỏ phải hạn chế cÆ¡ há»™i tuyển dụng cho người ngoại quốc.

“Tôi không biết nÆ¡i nào khác để Ä‘i, tôi không biết công việc nào khác để làm”, anh Musa, người khoảng 30 tuổi chia sẻ trong cá»­a hàng Ä‘iện thoại nhỏ của anh ở trung tâm thủ Ä‘ô Riyadh.

Hàng triệu lao Ä‘á»™ng nÆ°á»›c ngoài từ Nam Á, Đông Nam Á và nhiều nÆ¡i khác từng đổ xô đến làm việc ở quốc gia Trung Đông giữa lúc kinh tế bùng nổ trong thập ká»· qua. Họ làm nhiều công việc trả lÆ°Æ¡ng thấp trong ngành công nghiệp dầu mỏ, xây dá»±ng, dịch vụ và cÅ©ng đảm Ä‘Æ°Æ¡ng nhiều vị trí quản lý trung cấp và chuyên nghiệp.

Năm 2014, có 10,1 triệu người nÆ°á»›c ngoài trên tổng số dân 30,8 triệu người của Ả Rập Xê Út, theo số liệu chính phủ công bố. Lao Ä‘á»™ng ngoại quốc ở gá»­i 9,1 tỉ USD ra khỏi Ả Rập Xê Út trong quý 3/2015 và số tiền trên quan trọng vá»›i quê hÆ°Æ¡ng của họ.

Dòng chảy di dân tìm việc làm giờ Ä‘ây có thể đảo ngược. Tăng trưởng kinh tế Ả Rập Xê Út Ä‘ang chậm lại khi giá dầu rẻ làm ngân sách nÆ°á»›c này thâm hụt gần 100 tỉ USD năm ngoái, buá»™c chính phủ cắt giảm chi tiêu. Nhiều nhà phân tích dá»± báo mức tăng GDP, số liệu trung bình là 5% má»—i năm từ 2006 đến 2015, sẽ giảm xuống dÆ°á»›i 2% trong năm nay.

Má»™t người bán hàng người Yemen trong cá»­a hàng ở Dammam - Ảnh: Reuters

Má»™t phần của thá»±c tế này là vì ná»™i quy lao Ä‘á»™ng khiến việc sa thải nhân viên người Ả Rập Xê Út tốn kém và khó khăn, và làn sóng sa thải trong thời gian đầu thường có xu hÆ°á»›ng chỉ ảnh hưởng lên người nÆ°á»›c ngoài. Má»™t giám đốc Ä‘iều hành công ty lá»›n ở Ả Rập Xê Út nói rằng ông sẽ không ngạc nhiên nếu má»™t triệu người nÆ°á»›c ngoài sẽ phải rời khỏi đất nÆ°á»›c vào cuối năm nay.

“Những thay đổi kinh tế Ä‘ã bắt đầu gây áp lá»±c lên thị trường lao Ä‘á»™ng, khởi đầu đợt di cÆ° của má»™t bá»™ phận lá»›n người lao Ä‘á»™ng nÆ°á»›c ngoài”, nhà kinh tế Fadl al-Boainain nói.

Đến nay, các đợt sa thải chủ yếu tập trung ở lÄ©nh vá»±c xây dá»±ng, ngành mà giá»›i phân tích Æ°á»›c tính Ä‘ang tạo công ăn việc làm cho khoảng 45% người nÆ°á»›c ngoài.

“Sau 12 năm có công việc ổn định tại doanh nghiệp lá»›n, tôi bắt đầu phải cập nhật CV của mình để gá»­i cho nhiều nhà tuyển dụng khác”, Abu Fadi, kỹ sÆ° người Palestine Lebanon cho biết. Công ty của anh ở Riyadh đối mặt vá»›i khủng hoảng thanh khoản và chÆ°a trả lÆ°Æ¡ng cho nhân viên từ tháng 9.2015.

Làn sóng sa thải có thể sẽ lan ra các ngành khác trong tÆ°Æ¡ng lai. Má»™t số chuyên gia nÆ°á»›c ngoài được trả lÆ°Æ¡ng cao Ä‘ã xem xét rời khỏi Ả Rập Xê Út vì họ nhận thấy ít cÆ¡ há»™i khi tài chính vÆ°Æ¡ng quốc này eo hẹp. Sau hÆ¡n 9 năm ở Ả Rập Xê Út, má»™t nhà tÆ° vấn hóa dầu người Anh ẩn danh Ä‘ang cân nhắc trở về nhà vì các dá»± án và sá»± phê duyệt ngân sách bị trì hoãn.

“Ả Rập Xê Út vá»›i vị trí Ä‘iểm đến hàng đầu cho người nÆ°á»›c ngoài sẽ hạ nhiệt vì sá»± phụ thuá»™c lá»›n của đất nÆ°á»›c vào doanh thu dầu mỏ, và mức Ä‘á»™ của các biện pháp thắt lÆ°ng buá»™c bụng Ä‘ã được lên kế hoạch”, cổng thông tin tuyển dụng trá»±c tuyến Gulf Talent viết trong báo cáo công bố tháng này.

Trong khi Ä‘ó, chính phủ Ả Rập Xê Út vốn Ä‘ang thiếu tiền mặt để tạo thêm việc làm trong khối nhà nÆ°á»›c cho công dân của họ và lo lắng rằng tá»· lệ thất nghiệp chính thức 11,5% sẽ còn tăng lên, hiện can thiệp nhiều vào thị trường lao Ä‘á»™ng để khuyến khích người dân Ä‘i làm, bù đắp chá»— trống mà người nÆ°á»›c ngoài từng đảm trách.

“Bá»™ Lao Ä‘á»™ng nhắm mục tiêu tạo việc làm cho 1,3 triệu người Ả Rập Xê Út… Đang có kế hoạch quốc hữu hóa dần dần các công ty nhÆ° taxi, du lịch và lữ hành, bất Ä‘á»™ng sản, trang sức và rau quả”, ông Abalkhail nói.

Nguồn tin: Thanhnien