Má»—i năm có gần 2,5 triệu m3 xăng dầu từ Quảng Ninh cấp Ä‘i các tỉnh phía Bắc bằng Ä‘Æ°á»ng ống. ÄÆ°á»ng dẫn “huyết mạch” quốc gia này Ä‘ã xây dá»±ng từ thá»i chiến tranh chống Mỹ và Ä‘i qua khu vá»±c thị xã Uông Bí, huyện Yên HÆ°ng của Quảng Ninh. Hiện nhiá»u Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng dẫn này Ä‘ang nằm trong quy hoạch khu dân cÆ°. Tháºm chí, trÆ°á»ng mầm non tại Nam Khê (Uông Bí) cÅ©ng được... duyệt xây dá»±ng trong hành lang bảo vệ Ä‘Æ°á»ng ống dẫn xăng dầu ?
ÄÆ°á»ng ống dẫn xăng dầu cÅ©, Ä‘oạn qua địa bàn phÆ°á»ng Nam Khê (thị xã Uông Bí) dài khoảng 8 km và má»™t phần chạy qua huyện Yên HÆ°ng (Quảng Ninh) Ä‘ang nằm trong khu vá»±c Ä‘ông dân cÆ°. Theo kiến nghị của cá» tri, Ä‘á» xuất của thị xã Uông Bí, huyện Yên HÆ°ng, UBND tỉnh Quảng Ninh Ä‘ã phê duyệt Dá»± án di chuyển Ä‘Æ°á»ng ống xăng dầu Ä‘oạn qua hai khu trên ra xa khu vá»±c dân cÆ° (Quyết định số 447/QÄ-UBND ngày 6/1/2006). Hiện, Cty xăng dầu B12 - chủ đầu tÆ° dá»± án - Ä‘ã khẩn trÆ°Æ¡ng thi công xong phần lá»›n chiá»u dài Ä‘Æ°á»ng ống má»›i. NhÆ°ng Ä‘oạn qua 2 đầm nuôi trồng thuá»· sản (1 đầm ở Yên HÆ°ng do Cty CP ThÆ°Æ¡ng binh An Hoà quản lý, 1 đầm ở Uông Bí do ông Äá»— Văn Má»n quản lý) thì vẫn còn ách tắc. Sá»± ách tắc này Ä‘ã gây thiệt hại vá» kinh tế cho Nhà nÆ°á»›c. Äặc biệt hÆ¡n là công tác đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia có nguy cÆ¡ bị Ä‘e doạ từng ngày.
Nguyên nhân của sÆ° ách tắc là do những chủ đầm nuôi trồng thuá»· sản không đồng tình vá»›i những thoả thuáºn và các phÆ°Æ¡ng án bồi thÆ°á»ng GPMB mà các cÆ¡ quan chức năng của thị xã Uông Bí và huyện Yên HÆ°ng Ä‘Æ°a ra. Thá»±c ra, theo Luáºt Äất Ä‘ai 2003, Ä‘ây là Dá»± án thuá»™c công trình an ninh quốc gia, do váºy chủ đầu tÆ° không cần phải tá»± thoả thuáºn vá»›i chủ sá» dụng đất vá» Ä‘Æ¡n giá Ä‘á»n bù, mà do Ban Ä‘á»n bù GPMB của thị xã Uông Bí và huyện Yên HÆ°ng thá»±c hiện áp giá theo quy định hiện hành.
Mặt khác, Cty xăng dầu B12 thá»±c hiện Dá»± án trong Ä‘iá»u kiện không thu hồi đất vÄ©nh viá»…n. Áp dụng chính sách theo theo Äiá»u 92 - Nghị định 181/2004/NÄ-CP ngày 29/10/2004 và Äiá»u 16 - Nghị định 197/2004/NÄ-CP ngày 3/12/2004. Do váºy, tại Dá»± án này, Cty xăng dầu B12 cùng vá»›i thị xã Uông Bí và huyện Yên HÆ°ng chỉ thá»±c hiện Ä‘á»n bù và thu hồi đất có thá»i hạn để thá»±c hiện Dá»± án. Lý do là vì Ä‘Æ°á»ng ống xăng dầu được chôn sâu dÆ°á»›i mặt đất lá»›n hÆ¡n hoặc bằng 0,8 m. NhÆ° váºy, chủ đầu tÆ° chỉ thu hồi có thá»i hạn mặt bằng, thi công công trình xong thì hoàn trả lại hiện trạng ban đầu cho chủ đất tiếp tục sá» dụng nuôi trồng thuá»· sản và những cây có thu hoạch ngắn ngày. Vá» bản chất thì chủ sá» dụng đất chỉ phải tạm ngừng sản xuất trong thá»i gian thi công, nhÆ°ng bù lại há» vẫn được bồi thÆ°á»ng thiệt hại theo pháp luáºt quy định.
NhÆ° Ä‘ã nói ở trên, Ä‘áng lẽ dá»± án thuá»™c loại chủ đầu tÆ° không cần trá»±c tiếp thoả thuáºn vá» Ä‘Æ¡n giá Ä‘á»n bù vá»›i chủ sá» dụng đất. NhÆ°ng vì “cái tình” được đặt trên “cái lý”, do váºy chủ đầu tÆ° vẫn cùng vá»›i cÆ¡ quan chức năng của thị xã Uông Bí và huyện Yên HÆ°ng thoả thuáºn vá»›i chủ sá» dụng đất cho “phải cái nhẽ”. Thế nhÆ°ng, theo Cty xăng dầu B12, thì các yêu cầu chủ đầm - ông Äá»— Văn Miá»n và Cty CP ThÆ°Æ¡ng binh An Hoà - nhÆ° sau:“ Không đồng ý cho mượn đất để thi công; Ä‘á»n bù, thu hồi đất vÄ©nh viá»…n; Ä‘Æ¡n giá Ä‘á»n bù là 40 triệu đồng/1 sào Bắc bá»™”. Theo cán bá»™ của chủ đầu tÆ° thì tất cả các lý do trên hoàn toàn không Ä‘úng luáºt hiện hành. Äó chính là nguyên nhân mà chủ đầu tÆ°, các cÆ¡ quan chức năng của thị xã Uông Bí và huyện Yên HÆ°ng không thể có “tiếng nói chung” để đồng thuáºn được vá»›i chủ sá» dụng đất.
Theo má»™t cán bá»™ của Dá»± án cho biết: “Tổng vốn đầu tÆ° cho Dá»± án hÆ¡n 60 tá»· VND, Ä‘ây là nguồn vốn vay ngân hàng Ä‘ã được giải ngân gần hết. Trong Ä‘ó Ä‘ã đầu tÆ° tá»›i hÆ¡n 40 tá»· đồng vào mua sắm thiết bị... NhÆ°ng hiện Ä‘Æ°á»ng ống chÆ°a thể Ä‘Æ°a vào khai thác, sá» dụng được vì không GPMB được”. Thêm nữa, hiện nay hiện tượng lấn chiếm đất thuá»™c hành lang an toàn của Ä‘Æ°á»ng ống dẫn xăng dầu cÅ© Ä‘ang tiếp diá»…n nghiêm trá»ng. Nếu việc GPMB cho dá»± án này còn cháºm chạp thì không chỉ gây thêm nhiá»u tổn thất vá» kinh tế cho DN, mà còn gia tăng thêm sá»± nguy hiểm vá»›i việc bảo vệ an toàn Ä‘Æ°á»ng ống.
DDDN