Giá dầu tăng trong hai ngày vào thứ Sáu và thứ Hai sau lệnh trừng phạt mới nhất của Hoa Kỳ đối với hoạt động xuất khẩu dầu của Nga cho thấy địa chính trị sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong diễn biến giá dầu cũng như cân bằng thị trường trong năm nay.
Đợt tăng giá, đẩy giá dầu lên mức cao nhất trong bốn tháng, có thể chỉ là phản ứng tức thời cho đến khi chuỗi cung ứng tàu chở dầu phản ứng với động thái trừng phạt mới nhất. Tuy nhiên, thị trường không thể bỏ qua những động lực địa chính trị này và các nhà đầu cơ đang chờ đợi làn sóng quyết định địa chính trị tiếp theo của Chính quyền Trump sắp tới.
Không còn nghi ngờ gì nữa, chính sách năng lượng trong nước của Mỹ sẽ có những thay đổi lớn khi một Tổng thống ủng hộ mạnh mẽ cho nhiên liệu hóa thạch để đóng góp vào "sự độc lập về năng lượng" của Hoa Kỳ.
Chính sách đối ngoại của Tổng thống đắc cử Trump khó dự đoán hơn. Tuy nhiên, chắc chắn nó sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu và thị trường dầu mỏ do các chính sách thương mại trong ngắn đến trung hạn và các lệnh trừng phạt tiếp theo có thể khiến nguồn cung của Iran bị hạn chế.
Theo Goldman Sachs, các sự kiện địa chính trị có xu hướng tác động đến giá dầu và chúng sẽ tiếp tục như vậy trong năm nay.
Goldman Sachs Research cho biết trong một lưu ý vào tuần trước rằng ngân hàng Phố Wall dự báo giá dầu thô Brent sẽ giao dịch trong khoảng 70-85 đô la một thùng và trung bình khoảng 76 đô la trong năm nay.
Theo Daan Struyven, đồng giám đốc Nghiên cứu bộ phận hàng hóa toàn cầu và Giám đốc Nghiên cứu dầu mỏ tại Goldman Sachs, giá dầu sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ tốc độ tăng trưởng sản lượng ở các nước không thuộc OPEC và có khả năng chịu ảnh hưởng từ các yếu tố địa chính trị — từ lệnh trừng phạt đến thuế quan.
Ngân hàng đầu tư này cho biết: "Giá năng lượng chịu tác động của các sự kiện địa chính trị, có thể khó dự đoán và có thể khiến giá vượt khỏi phạm vi 70-85 đô la".
Các biện pháp trừng phạt đối với Nga
Một ngày sau khi Goldman Sachs công bố ghi chú của mình vào thứ Năm, Chính quyền Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm đã áp đặt lệnh trừng phạt nghiêm khắc nhất đối với dầu mỏ của Nga vào thứ Sáu, đưa vào danh sách hai công ty dầu mỏ lớn của Nga là Gazprom Neft và Surgutneftegas, cũng như 183 tàu, hàng chục thương nhân dầu mỏ, nhà cung cấp dịch vụ mỏ dầu, công ty bảo hiểm và quan chức năng lượng.
Giá dầu tăng sau tin tức này, với giá dầu thô Brent vượt ngưỡng 81 đô la một thùng và giá dầu thô WTI tiến gần đến mốc 80 đô la một thùng ở mức 79 đô la vào thứ hai.
Các biện pháp trừng phạt mới nhất của Hoa Kỳ đã đẩy giá dầu lên mức cao nhất trong bốn tháng và hướng tới mức cao nhất trong phạm vi dự báo của Goldman Sachs là 70 đến 85 đô la.
Các biện pháp trừng phạt đã gây ra làn sóng phản đối ở Ấn Độ, nơi Nga đã trở thành nhà cung cấp lớn nhất cho các nhà máy lọc dầu trong ba năm sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga và các lệnh trừng phạt và cấm vận của phương Tây đối với dầu mỏ của Nga.
Các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ đã ngừng kinh doanh với các tàu chở dầu và công ty của Nga bị Hoa Kỳ trừng phạt vào thứ Sáu, một nguồn tin tại chính phủ Ấn Độ nói với Reuters vào thứ Hai.
Bất chấp các lệnh trừng phạt nghiêm khắc, nhà nhập khẩu dầu thô lớn thứ ba thế giới không cho rằng sẽ có sự gián đoạn lớn trong thời gian chuẩn bị hai tháng cho đến tháng 3.
Các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đang khiến khoảng 700.000 thùng dầu thô xuất khẩu của Nga gặp rủi ro, nhưng tổn thất cho thị trường có thể sẽ nhỏ hơn, Warren Patterson, Trưởng phòng Chiến lược Hàng hóa tại ING, cho biết.
"Một số người mua có thể chọn cách bỏ qua các lệnh trừng phạt này và Nga cũng có thể dựa nhiều hơn vào các tàu chở dầu trong đội tàu ‘ngầm’ không bị trừng phạt để tiếp tục giao dịch", Patterson lưu ý, đồng thời nói thêm rằng Nga có thể phải tăng quy mô đội tàu của mình để dòng chảy không bị gián đoạn.
Dư cung biến mất?
Các nhà phân tích cho biết việc mất một số nguồn cung của Nga có thể làm giảm hoặc thậm chí xóa bỏ tình trạng dư cung hiện đang được dự kiến trên thị trường dầu mỏ.
Trước lệnh trừng phạt mới nhất của Hoa Kỳ, Goldman Sachs Research dự báo mức thừa cung khiêm tốn là 400.000 thùng/ngày vào năm 2025.
Theo ngân hàng, mức thừa cung có khả năng nhỏ hơn, kết hợp với công suất dự phòng cao tại các nhà sản xuất OPEC+, có thể một lần nữa làm hạn chế giá dầu trong năm nay.
Goldman Sachs cho biết "Công suất dự phòng cao có khả năng hạn chế giá dầu tăng đáng kể trong năm nay mặc dù nhu cầu vẫn vững chãi", đồng thời nói thêm rằng họ kỳ vọng nhu cầu dầu toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong ít nhất một thập kỷ nữa.
Các lệnh trừng phạt đối với Iran
Yếu tố tiêu cực của công suất dự phòng cao của OPEC sẽ xung đột trong năm nay với yếu tố tăng giá của những gì được kỳ vọng là chiến dịch "gây sức ép tối đa" đối với Iran từ Tổng thống Trump.
Nếu nguồn cung dầu của Iran giảm 1 triệu thùng/ngày, giá dầu Brent có thể tăng lên mức giữacủa phạm vi 80 đô la một thùng vào giữa năm 2025, với giả định rằng OPEC+ tăng nguồn cung trong suốt cả năm, Goldman Sachs tính toán.
"Những bình luận mang tính chất diều hâu về Iran từ một số ứng cử viên chính sách của Hoa Kỳ cho thấy rằng việc xuất khẩu dầu của Iran giảm đáng kể là điều có thể xảy ra. Nhưng bất kỳ sự sụt giảm nào cũng có thể nhỏ hơn so với năm 2018-2019, vì Trung Quốc hiện chiếm 90% thị phần xuất khẩu dầu của Iran”, ngân hàng cho biết.
Nếu mất 1 triệu thùng/ngày từ Iran trong sáu tháng trở thành hiện thực, Brent có thể tăng vọt lên gần 90 đô la một thùng. Và đó là giả định OPEC+ nhanh chóng tăng nguồn cung dầu để bù đắp cho sự thiếu hụt từ Iran, theo Goldman Sachs Research.
Đe dọa thuế quan
Các lệnh trừng phạt và việc thực thi nghiêm ngặt hơn của thuế sẽ là động lực tăng giá cho dầu trong năm nay, nhưng một yếu tố địa chính trị khác - chính sách thương mại của Tổng thống Trump - có thể là lực cản giảm giá đối với nền kinh tế toàn cầu và giá dầu.
Goldman Sachs cho biết "Thuế quan rộng hơn dự kiến từ chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể khiến giá dầu giảm trong trung hạn".
Ngân hàng ước tính Brent có thể giảm xuống mức thấp của phạm vi 60 đô la vào cuối năm 2026 trong kịch bản Hoa Kỳ áp dụng thuế quan 10% trên toàn diện.
Nguồn tin: xangdau.net