Má»™t lần nữa, các cÆ¡ quan quản lý lại khẳng định giá xăng dầu được định giá, Ä‘iều hành hoàn toàn minh bạch, công khai. Trong khi Ä‘ó, doanh nghiệp đầu mối lại nói là không. Các bên liên quan cÅ©ng không tìm được tiếng nói chung về chu kỳ tính giá, 30 ngày hay 10 ngày.

Minh bạch hay không minh bạch?

Tại tọa Ä‘àm trá»±c tuyến vá»›i chủ đề “Minh bạch hóa xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường” vá»›i sá»± tham gia của đại diện hai cÆ¡ quan quản lý xăng dầu là ông Nguyá»…n Cẩm Tú, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và ông Nguyá»…n Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý giá, Bá»™ Tài chính cùng ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Há»™i đồng quản trị Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Ä‘Æ¡n vị chiếm 48% thị phần, khi Ä‘ánh giá về tính minh bạch của thị trường xăng dầu, phía cÆ¡ quản quản lý và doanh nghiệp xăng dầu đầu mối Ä‘ã không gặp nhau.

Ông Tuấn của Bá»™ Tài chính cho rằng, cÆ¡ quan chức năng thá»±c hiện quản lý giá xăng dầu theo các quy định của pháp luật, trong Ä‘ó có Nghị định 84 của Chính phủ, có sá»± giám sát, kiểm soát giá xăng dầu vá»›i các doanh nghiệp.

CÆ¡ chế giá này rất công khai, minh bạch, thể hiện ở việc Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã ban hành cÆ¡ chế rõ ràng vá»›i các nghị định, thông tÆ° hÆ°á»›ng dẫn quy định cụ thể về cấu thành giá, quỹ bình ổn giá... Má»—i lần Ä‘iều hành giá, cÆ¡ quan quản lý đều họp báo thông tin về cách tính giá, Ä‘iều hành giá, về các công cụ Ä‘iều tiết, giải thích cụ thể tại sao và kết quả thanh tra kiểm tra đều được công khai qua báo chí...

Theo ông Tú của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, không thể nói giá xăng dầu không minh bạch bởi giá cÆ¡ sở của xăng dầu theo công thức của Bá»™ Tài chính được công bố hàng ngày. “Những ai cho rằng giá xăng dầu không minh bạch, xin dành 1 giây đồng hồ, giở bất cứ má»™t tờ Thị trường nào phát hành vào bất cứ ngày nào, trong Ä‘ó đều công bố rõ”, ông Tú nói ở buổi tọa Ä‘àm.

Vậy nhÆ°ng, từ phía doanh nghiệp, ông Bảo của Petrolimex lại cho rằng không phải nhÆ° vậy. Theo ông Bảo, Ä‘úng là má»—i lần Ä‘iều chỉnh giá đều có họp báo, công bố các yếu tố cấu thành giá, rất minh bạch. NhÆ°ng, chỉ minh bạch tại thời Ä‘iểm Ä‘ó. Còn nhìn cả chu kỳ thì không minh bạch vì tất cả những yếu tố không theo chuẩn má»±c nào.

Ông Bảo cho rằng, trong năm 2012, giá xăng trong nÆ°á»›c không theo giá thế giá»›i bởi việc tổ chức vận hành thuế thiên về bình ổn giá, nghÄ©a là giá thế giá»›i cao thì Ä‘iều chỉnh hạ thuế, để giá bán thấp, thậm chí nhiều thời Ä‘iểm về bằng 0% còn khi giá hạ thì Ä‘iều chỉnh tăng thuế. Trong năm 2012, gần nhÆ° thuế bằng 0% trong 6 tháng đầu và phải sá»­ dụng quỹ bình ổn giá để tránh giá tăng cao. Theo ông Bảo, Ä‘iều này là do bất cập trong cả 3 văn bản, từ Quyết định 187, Nghị định 55 và Nghị định 84. Cả 3 đều không thá»±c hiện được Ä‘iều khoản về thuế.

Ông Tú cÅ©ng đồng tính, việc Ä‘iều hành bằng công cụ thuế không ổn khi Nhà nÆ°á»›c hầu hết hy sinh về thuế, từ tháng 9 năm ngoái đến tháng 9 năm nay, không thu thuế xăng dầu. “Lẽ ra khi giá thế giá»›i giảm thì ta phải bù thuế, khi nào giá tăng thì cho tăng để doanh nghiệp bù lại, nhÆ°ng ta chÆ°a bao giờ bù cho doanh nghiệp cả. Sau khi kiểm toán năm ngoái, Bá»™ Tài chính thừa nhận doanh nghiệp lá»— tích lÅ©y mười mấy ngàn tỉ đồng”, ông Tú nói.

ChÆ°a thống nhất chu kỳ tính giá

Theo ông Tuấn, lâu nay giá bán lẻ được tính trên cÆ¡ sở giá bình quân trong 30 ngày. Cách tính này hÆ¡i dài so vá»›i tín hiệu thị trường thế giá»›i. Do vậy, cần phải xem xét lại để giá trong nÆ°á»›c không lá»—i thời so vá»›i tín hiệu thị trường.

CÅ©ng theo ông Tuấn, Bá»™ Tài chính Ä‘ã đặt ra nhiều phÆ°Æ¡ng án và chu kỳ khoảng 10 ngày phù hợp hÆ¡n vá»›i tín hiệu thị trường thế giá»›i. Bên cạnh Ä‘ó, trong Nghị định 84 cÅ©ng có quy định tối thiểu 10 ngày các doanh nghiệp má»›i được tăng giá và tối Ä‘a 10 ngày phải giảm theo tín hiệu thị trường thế giá»›i. Tuy nhiên, chu kỳ 10 ngày sẽ ảnh hưởng tá»›i vấn đề lÆ°u thông và còn liên quan đến an ninh năng lượng. Do vậy, phÆ°Æ¡ng án cuối cùng cần được tính toán, cân nhắc kỹ. “Chúng tôi Ä‘ang nghiên cứu để có hÆ°á»›ng báo cáo cÆ¡ quan chức năng và có lẽ giảm chu kỳ tính giá Ä‘á»™ 15 ngày. Tuy nhiên, nên cân nhắc vấn đề lÆ°u thông”, ông Tuấn nói.

Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng thì cho rằng, có má»™t nguyên tắc mà nhiều người hay quên là khi tính trung bình má»™t giai Ä‘oạn là càng dài thì số trung bình càng cao, càng thể hiện tính định hÆ°á»›ng và bỏ qua dao Ä‘á»™ng bất thường. Mặt hàng xăng dầu cÅ©ng vậy, càng tính thời gian dài thì càng Ä‘iều hành theo định hÆ°á»›ng, xu thế mà không Ä‘iều hành theo thang giá nhất thời từng ngày.

Theo ông Tú, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng quan tâm đến các vấn đề khác là đảm bảo nguồn cung, dá»± trữ khi thị trường bất ổn, hệ thống cung ứng. Trong tình hình hiện nay, nguồn lá»±c Nhà nÆ°á»›c có hạn nên dá»± trữ không nhiều. Nhiệm vụ được giao cho doanh nghiệp, dá»± trữ trong 30 ngày. Vì vậy, khi yêu cầu doanh nghiệp dá»± trữ 30 ngày thì không thể Ä‘iều hành giá theo 10 ngày được.

CÅ©ng theo ông Tú, người dân cần biết Ä‘iều nào là quan trọng, có xăng dầu để mua hay là vấn đề giá? “Thời bao cấp, giá rất rẻ nhÆ°ng không có hàng bán. Đôi khi có hàng hóa thì phải xếp hàng từ ná»­a Ä‘êm để mua mà nhiều người không mua được. Điều hành phải tính tá»›i làm sao để mọi người đều có thể dá»… dàng mua được xăng dầu và sau Ä‘ó, tính tá»›i giá cả hợp lý. Đây là phÆ°Æ¡ng trình nhiều ẩn số”, ông Tú nói.

Còn theo ông Bảo, quy định 30 ngày, 20 hay 10 ngày vá»›i doanh nghiệp không quan trọng. Quy định 10, 20, 30 ngày không phụ thuá»™c vào việc giá thế giá»›i tăng nhanh hay chậm. Do vậy, nếu không Ä‘ánh giá kỹ Ä‘iều này thì có sá»­a đổi Nghị định 84 cÅ©ng không quy định được và sẽ lại tăng nhanh, giảm chậm.

Ông Tú cho biết, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng theo nhiệm vụ được phân công Ä‘ã rà soát Nghị định 84 và sẽ trình Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ phÆ°Æ¡ng án sá»­a đổi trong 1, 2 ngày tá»›i. Ông Tú nhấn mạnh, cần phải hình dung Nghị định 84 là văn bản cụ thể và còn có những văn bản khác quy định thị trường xăng dầu. Nghị định 84 quy định các vấn đề có tính nguyên tắc về kinh doanh xăng dầu, còn cụ thể hóa dành cho các văn bản cụ thể.

Từ thời Ä‘iểm Nghị định 84 có hiệu lá»±c đến nay, cÆ¡ bản hoạt Ä‘á»™ng định giá vẫn là do Nhà nÆ°á»›c Ä‘iều tiết (40 tháng), doanh nghiệp chỉ có 2 tháng.

Nguồn tin: thesaigontimes