Theo má»™t số chuyên gia muốn để giá theo thị trường thị trÆ°á»›c tiên phải chấm dứt tình trạng Ä‘á»™c quyền hiện nay.

Cách Ä‘ây không lâu, má»™t số “đại gia” xăng dầu Ä‘ã gây xôn xao dÆ° luận khi kiến nghị cho phép doanh nghiệp được tá»± quyết giá định kỳ, nhằm thoát khỏi “vòng cÆ°Æ¡ng tỏa” của Nhà nÆ°á»›c nhÆ° hiện nay. Mặc dù bị dÆ° luận “phản pháo” kịch liệt nhÆ°ng má»›i Ä‘ây, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã ngỏ ý “bật Ä‘èn xanh” cho “phát kiến” này.

Thị trường xăng dầu sẽ được thả nổi (Ảnh bảo Lâm)

Theo quan Ä‘iểm của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, Ä‘ã đến lúc Nhà nÆ°á»›c không nên định giá Ä‘iện, xăng dầu mà để cho doanh nghiệp tá»± chèo lái. Cụ thể, mặt hàng Ä‘iện Ä‘ã có chủ trÆ°Æ¡ng rõ ràng, theo cÆ¡ chế thị trường.

Do Ä‘ó Nhà nÆ°á»›c chỉ nên kiểm soát khung giá phát Ä‘iện, bán buôn, truyền tải, phân phối, phí dịch vụ Ä‘iều Ä‘á»™ hệ thống Ä‘iện... Đây cÅ©ng là những ná»™i dung Ä‘ã đề cập đến trong Dá»± thảo Luật sá»­a đổi, bổ sung má»™t số Ä‘iều của Luật Điện lá»±c.

CÅ©ng theo lý giải của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, giá bán Ä‘iện bình quân chỉ phù hợp vá»›i giai Ä‘oạn hiện tại, khi Tập Ä‘oàn Điện lá»±c Việt Nam (EVN) Ä‘ang là Ä‘Æ¡n vị mua và bán lẻ duy nhất.

Đến khi cấu trúc thị trường thay đổi theo các cấp Ä‘á»™, các quy định về giá Ä‘iện cÅ©ng phải được thay đổi cho thích hợp. Ví dụ, khi có thị trường bán buôn Ä‘iện và thị trường bán lẻ Ä‘iện, sẽ có nhiều Ä‘Æ¡n vị kinh doanh mua bán Ä‘iện. Lúc Ä‘ó, giá bán lẻ Ä‘iện sẽ chịu nhiều tác Ä‘á»™ng của cÆ¡ chế thị trường ở nhiều khâu hÆ¡n và  có sá»± khách nhau giữa các vùng.

Trên cÆ¡ sở Ä‘ó, giá bán lẻ Ä‘iện nên do Ä‘Æ¡n vị Ä‘iện lá»±c xây dá»±ng căn cứ vào cÆ¡ chế quản lý, Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ do Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ phê duyệt.  Vá»›i xăng dầu, nếu Nhà nÆ°á»›c kiểm soát giá, Nghị định 84/2009 về kinh doanh xăng dầu sẽ trở nên vô hiệu. Vì vậy, Bá»™ chủ quản cÅ©ng đề nghị không Ä‘Æ°a xăng dầu thành phẩm vào diện Nhà nÆ°á»›c định giá.

TrÆ°á»›c kiến nghị táo bạo này, má»™t số chuyên gia cho rằng, cÆ¡ quan chủ quản Ä‘ang quá “nuông chiều” doanh nghiệp “con đẻ” của mình. Thay vì xem xét ở phÆ°Æ¡ng diện quản lý, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng lại Ä‘ang “kêu thay”, Ä‘òi quyền lợi cho doanh nghiệp?.

Trao đổi vá»›i Người Ä‘Æ°a tin, TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng tỏ vẻ hoài nghi: “Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng kiến nghị để doanh nghiệp định giá Ä‘iện và xăng dầu theo thị trường nhÆ°ng vấn đề ở Ä‘ây là thị trường ở Ä‘âu?.

Thá»±c tế, chúng ta làm gì có thị trường cạnh tranh. EVN vẫn Ä‘á»™c quyền, má»™t mình má»™t chợ. CÆ¡ quan chủ quản để cho các nhà Ä‘á»™c quyền tá»± tung tá»± tác định giá, chẳng khác gì “á»©c hiếp” người tiêu dùng. Tôi có cảm giác, Bá»™ này Ä‘ang ngày càng “nuông chiêu”, “bật Ä‘èn xanh” cho mục Ä‘ích của nhà Ä‘á»™c quyền”.    

Còn chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành thì cho rằng ở Việt Nam bây giờ, dù có chui xuống đất cÅ©ng vẫn phải dùng Ä‘iện của EVN. Dù có bay trên trời cÅ©ng phải dùng đến xăng dầu, mà Petrolimex vẫn chiếm vị thế thống lÄ©nh thị trường.

“Cần phải kiến nghị này ra thảo luận để người tiêu dùng, các chuyên gia được góp ý.  Nếu để giá Ä‘iện, xăng dầu, máy bay... tá»± “chạy nhảy” sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường.

Làm gì có thị trường mà cạnh tranh!

CÅ©ng theo TS Doanh, Luật cạnh tranh quy định phải có sá»± kiểm soát chặt chẽ các nhà Ä‘á»™c quyền nhÆ°ng thá»±c tế hiện nay, việc kiểm soát ở nÆ°á»›c ta hầu nhÆ° không hoạt Ä‘á»™ng.

Má»™t Ä‘iểm khác, vị thế pháp lý của Cục Quản lý Cạnh tranh chỉ giá»›i hạn là má»™t Cục trong Bá»™, trong khi Ä‘ó Tập Ä‘oàn lại trá»±c thuá»™c Chính phủ. NhÆ° vậy, họ sẽ rất khó khăn để thá»±c hiện nhiệm vụ của mình, khó tránh khỏi chuyện nể nang, thậm chí “tránh voi chẳng xấu mặt nào”.

Đâu phải rau dÆ°a mà Ä‘òi tá»± quyết giá

Chuyên gia kinh tế cao cấp Bùi Kiến Thành cÅ©ng Ä‘ánh giá: “Chúng ta Ä‘ang bàn tá»›i mặt hàng trọng Ä‘iểm quốc gia, chứ không phải má»› rau má»› dÆ°a mà để cho Ä‘Æ¡n vị tá»± định giá. Nhà nÆ°á»›c không thể thả nổi giá Ä‘iện để doanh nghiệp muốn làm gì thì làm.

Nguồn tin: (Nguoiduatin)