Gần Ä‘ây, tại TP HCM phát hiện hàng loạt cá»a hàng bán xăng “rởm”. NgÆ°á»i tiêu dùng bị móc túi công khai, Ä‘em lại số tiá»n khổng lồ cho má»™t số Ä‘Æ¡n vị, cá nhân.
Vừa qua, 11 cá»a hàng kinh doanh xăng dầu ở TP HCM vừa bị phát hiện gian láºn bán xăng “rởm”, gây thiệt hại cho ngÆ°á»i tiêu dùng. Cụ thể, loại xăng A83 có chỉ số octan thấp, nhÆ°ng lại bán mức giá của xăng A92 và A95. NhÆ° váºy, má»—i lít xăng, há» hưởng lợi bất chính từ 500 đồng đến trên 1000 đồng/ lít.
DÆ° luáºn băn khoăn: Trong tổng số trên 500 cây xăng ở thành phố, má»›i chỉ kiểm tra 1 phần 10 thôi mà con số vi phạm Ä‘ã nhÆ° váºy, thá» há»i cả nÆ°á»›c, con số ấy là bao nhiêu?
Theo các chuyên gia, có ba cách để hiện tượng gian láºn “bài bản” này tồn tại. Thứ nhất: Hiện nay trên thị trÆ°á»ng, vẫn còn doanh nghiệp đầu mối được phép sản xuất và lÆ°u thông xăng A83, nên các đại lý, cá»a hàng bán lẻ có thể trá»™n xăng A83 vá»›i xăng A92, A95 để bán. Thứ hai, các đại lý, doanh nghiệp tÆ° nhân cÅ©ng có thể tá»± mua chất bán thành phẩm xăng, pha chế thêm má»™t số hóa chất khác để tạo ra má»™t sản phẩm có chỉ số octan thấp vá»›i giá rẻ, rồi bán cho ngÆ°á»i tiêu dùng. Và, loại thứ ba gian láºn rõ nét hÆ¡n là mua xăng A83 từ cÆ¡ sở sản xuất, rồi “tá»± đổi tên” thành xăng A92, A95 bán cho khách hàng, hưởng chênh lệnh.
Trả lá»i báo chí vá» công tác Ä‘iá»u hành, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Nguyá»…n Cẩm Tú cho biết: “Xăng A83 Ä‘ã không được nháºp khẩu và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng từng Ä‘á» xuất loại bá» xăng A83 ra khá»i danh mục mặt hàng được sản xuất tại Việt Nam (tức là không cho phép doanh nghiệp nào tại Việt Nam sản xuất xăng A83 nữa). Thế nhÆ°ng, do không có sá»± thống nhất chung của các bá»™, ngành nên việc sản xuất xăng A83 vẫn được tiếp tục”.
NhÆ° váºy, ngÆ°á»i tiêu dùng Ä‘ã nhìn thấy các nhóm lợi ích trong việc bán xăng “rởm” ra thị trÆ°á»ng. Äó là: Nhóm lợi ích của những nhà sản xuất. Nhóm lợi ích thứ hai là những nhà phân phối, bán lẻ. Nhóm lợi ích thứ ba (không loại trừ) là những nhà làm chính sách (ủng há»™ cho việc tồn tại của xăng A83 trên thị trÆ°á»ng).
Và, cuối cùng phải kể đến nhóm lợi ích của má»™t bá»™ pháºn làm công tác kiểm tra, kiểm soát thị trÆ°á»ng xăng dầu. Äây là kẽ hở lá»›n, là môi trÆ°á»ng thuáºn lợi cho gian láºn kinh doanh xăng dầu tồn tại. Váºy nên, hàng loạt câu há»i đại loại nhÆ°: Số lượng xăng “rởm” Ä‘ã tung ra thị trÆ°á»ng từ khi nào? Má»—i cá»a hàng kinh doanh xăng dầu bất chính thu lá»i bao nhiêu? … đến nay chÆ°a cÆ¡ quan có thẩm quyá»n nào trả lá»i xác Ä‘áng.
Vá» phía ngÆ°á»i tiêu dùng, há» không thể biết má»™t cách chính xác mình Ä‘ang bị “móc túi” nếu cÆ¡ quan chức năng không kiểm tra và công bố? Há» không thể biết là Ä‘úng, bởi sá»± gian láºn có tính toán, có nghá», dá»±a vào kỹ thuáºt cao và không loại trừ hành vi gian láºn Ä‘ó Ä‘ã được “che chắn”.
Bởi, khi mua hàng hóa khác, há» có thể nhìn thấy, sá» thấy, có thể so sánh vá»›i hàng cùng chủng loại. NhÆ°ng vá»›i xăng dầu thì há» không làm được Ä‘iá»u Ä‘ó mà phải đặt niá»m tin hoàn toàn vào ngÆ°á»i bán. Và, những cá»a hàng xăng dầu gian láºn kia Ä‘ã phụ lòng tin của há».
Khi thảo luáºn vá» dá»± án luáºt Äo lÆ°á»ng, có vị Äại biểu Quốc há»™i Ä‘ã phải thốt lên rằng: “Hành vi móc túi khách hàng ngang nhiên mà không biết kêu ai. Buông lá»ng thanh tra, kiểm tra; buông lá»ng quản lý chất lượng hay “vừa Ä‘á bóng, vừa thổi còi” Ä‘á»u là những nguyên nhân trá»±c tiếp hoặc gián tiếp tạo nên những hành vi móc túi khách hàng. Còn chuyện chế tài chÆ°a đủ mạnh chỉ là má»™t lý do”. Nói nhÆ° váºy là Ä‘úng, bởi cứ có hoạt Ä‘á»™ng thÆ°Æ¡ng mại sẽ có gian láºn, nhÆ°ng ở má»—i vùng, má»—i địa phÆ°Æ¡ng có mức Ä‘á»™ gian láºn khác nhau là tùy thuá»™c vào năng lá»±c của cÆ¡ quan quản lý.
Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, có ý nghÄ©a đặc biệt quan trá»ng trong phát triển kinh tế - xã há»™i, được nhà nÆ°á»›c quản lý nghiêm ngặt. Äể có lãi hoặc giảm lá»—, những ngÆ°á»i làm ăn bất chính có hai cách: hoặc là sản xuất và bán xăng chất lượng kém; hoặc là Ä‘ong thiếu cho khách hàng.
Cả hai cách làm này không chỉ làm méo mó thị trÆ°á»ng, ảnh hưởng xấu đến quyá»n lợi ngÆ°á»i tiêu dùng và những Ä‘Æ¡n vị làm ăn chân chính. Muốn dẹp tình trạng gian láºn trong kinh doanh xăng dầu, chỉ cần tạo ra cÆ¡ chế xá» lý triệt để những nhóm lợi ích tồn tại bấy lâu nay.
Nguồn tin: Vietstock