Xăng dầu - “máu” của nền kinh tế thường xuyên phải đối mặt với nạn gian lận vô cùng phức tạp và tinh vi.
Bộ KHCN - đơn vị quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng, đã phát hiện hàng ngàn tiểu xảo của các đơn vị kinh doanh mặt hàng này.
.jpg)
Ảnh minh họa
Nếu năm 2003, lần đầu tiên Bộ KHCN ra quân thanh tra trên diện rộng phát hiện được 6 số cơ sở lắp các bo mạch điện tử/1.267 cơ sở vi phạm, thì năm 2008 phát hiện được 57 cơ sở có thủ đoạn lắp đặt mạch đo lường phụ hoặc thay IC chương trình/ 797 cơ sở (chiếm 7,15% số cơ sở được thanh tra).
Trong những lần thanh tra trước đây, Đoàn cũng đã từng phát hiện ra một số cơ sở gian lận bằng hình thức thủ công còn phổ biến như cưa rãnh đầu vít - bộ điều khiển - vừa đủ nhỏ để tháo dây kẹp chì, điều chỉnh sai số rồi lắp lại, thì nay sử dụng mạch đo lường phụ, thay thế IC chương trình đã có chiều hướng gia tăng như số liệu nêu trên đã đề cập. Hình thức gian lận xăng dầu còn tinh vi hơn khi mà các doanh nghiệp sử dụng mật khẩu truy nhập vào chương trình phần mềm của hệ thống để thay đổi thông số kỹ thuật.
Trong đợt thanh tra năm 2008, Đoàn thanh tra tỉnh Nghệ An đã phát hiện 7 cơ sở với 10 phương tiện đo đã gắn mạch đo lường phụ vào cột bơm để điều chỉnh làm giảm lượng xăng, dầu bơm ra bán cho khách hàng thu lợi 4-8%. Chuyển mạch này được chủ cơ sở kinh doanh lắp tại thân máy, chôn dưới đất lắp trong nhà để điều chỉnh sai số. Ngoài những cơ sở lắp mạch đo lường phụ đoàn thanh tra đã phát hiện 2 cơ sở với 3 phương tiện đo thay đổi chức năng IC chương trình. Phát hiện ra những kẽ hở của cơ quan quản lý đo lường về kẹp chì phương tiện đo chủ cở sở kinh doanh đã thay đổi chức năng IC chương trình, thì lượng xăng dầu bơm ra thiếu có thể sai số từ 3 - 6%.
Hình thức gian lận xăng dầu bằng cách sử dụng mật khẩu truy nhập vào hệ thống thay đổi thông số kỹ thuật đã được nhà sản xuất thiết lập, đoàn thanh tra phát hiện được ở nhiều địa phương như Bình Dương, Nghệ An, Gia Lai. Mật khẩu truy nhập để thay đổi thì chỉ có người lập trình, nhà phân phối thiết bị và không hiểu tại sao cơ sở kinh doanh xăng dầu cũng biết?
Tại Nghệ An, đoàn thanh tra còn phát hiện ra hình thức móc túi người tiêu dùng hết sức tinh vi: doanh nghiệp sử dụng đường hệ thống ống công nghệ 2 ống chìm từ 2 bể chứa khác nhau nhưng cùng dẫn vào một cột bơm để gian lận xăng dầu. Khi muốn bán xăng loại xăng nào (A95 hay A92) thì người bán hàng chỉ cần đổi đường dẫn là xong, trong khi đó người tiêu dùng vẫn phải trả tiền xăng A95 mà chỉ nhận được xăng A92.
Mỗi cây xăng gian lận có thể móc túi khách hàng tiền tỷ
Tỷ lệ vi phạm gian lận xăng dầu so với năm 2003 đã giảm từ 28,8% xuống còn 17,9%; xử phạt từ 1.267 cơ sở vi phạm còn 797 cơ sở, tuy nhiên số tiền xử phạt lại lớn hơn từ 2,15 tỷ đồng (trung bình 1,7 triệu đồng/cơ sở vi phạm) lên gần 4 tỷ đồng (4,7 triệu đồng/cơ sở vi phạm).
Ông Trần Minh Dũng, Chánh Thanh tra Bộ KHCN cho biết: Bộ KHCN đã bắt trúng bệnh và cho đúng thuốc đối với công tác thanh tra xăng dầu trên diện rộng, bằng các biện pháp đã thực hiện bước đầu đem lại hiệu quả, hy vọng sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng gian lận xăng dầu, không để tình trạng "bắt cóc bỏ đĩa" như trước đây nhằm tái thiết lại thị trường kinh doanh xăng dầu lành mạnh.
Hiện nay, Bộ KHCN đã kiến nghị đưa vào dự thảo quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiêu chuẩn – đo lường – chất lượng sản phẩm hàng hoá về chế tài xử lý doanh nghiệp vi phạm gian lận xăng dầu, bằng cách buộc doanh nghiệp phải nộp lại khoản thu lời bất chính mà do hành vi gian lận mà có. Ông Dũng khẳng định: Chỉ đơn cử một cơ sở kinh doanh xăng dầu mỗi ngày bán được 3.000 lít, gian dối 5% thì mỗi ngày họ sẽ thu lời bất chính 1,6 triệu đồng, hơn 50 triệu đồng/tháng và gần 600 triệu đồng/năm. Bộ KHCN sẽ căn cứ vào đó để tính tiền truy thu lại khoản thu lời bất chính của doanh nghiệp; đồng thời thu hồi giấy phép kinh doanh xăng dầu.
Trong đợt thanh tra xăng dầu năm 2008, Bộ KHCN làm rất quyết liệt, xử phạt xong nhưng vẫn có thể quay lại bất kỳ lúc nào để thanh tra, nếu vẫn còn vi phạm đề nghị rút giấy phép kinh doanh vĩnh viễn. Bộ KHCN đã cung cấp cho ngành công thương 52 cơ sở đề nghị rút giấy phép kinh doanh đối với các cơ sở vi phạm như lắp chíp gian lận, thay đổi chương trình, gian lận với tỷ lệ lớn (có nơi gian lận đến 10%).
(Thể thao và văn hóa)
