Thông tin Sở Khoa học và Công nghệ (KH-CN) TPHCM vừa phát hiện và niêm phong 30.900 lít xăng dỏm Ä‘ã khiến nhiều người dân hoang mang. Trong Ä‘ó, có những cá»­a hàng xăng mà chỉ số octan trong xăng chỉ đạt mức 78,3 RON – thấp hÆ¡n chỉ số octan quy định dành cho loại xăng A83. Điều Ä‘áng nói Ä‘ây không phải là lần đầu tiên sở phát hiện trường hợp gian lận chất lượng xăng dầu.

Bị phạt cũng chưa sợ

Theo Thanh tra Sở KH-CN TPHCM, năm 2008, sở cÅ©ng Ä‘ã phát hiện và xá»­ phạt 12 doanh nghiệp có hành vi gian lận trong kinh doanh xăng dầu. Tuy nhiên, đến ngày 20-7-2009, trong 10 mẫu xăng lấy kiểm tra, có đến 7 mẫu không đạt tiêu chuẩn về chất lượng.

Cá biệt chất lượng xăng tại cá»­a hàng xăng dầu Thành Tấn 948 Tân Kỳ Tân Quý, phường Bình HÆ°ng Hòa, quận Bình Tân có chỉ số octan chỉ đạt 78,3RON, thấp hÆ¡n chỉ số octan xăng A83. Còn chất lượng xăng tại cá»­a hàng xăng dầu Đông Thạnh, 145 ấp 5 xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn; cá»­a hàng xăng dầu 61 Trần HÆ°ng Đạo quận 1… chỉ số octan cÅ©ng chỉ đạt từ khoảng 80RON đến 90,7RON.

Cá»­a hàng xăng dầu 61 Trần HÆ°ng Đạo, quận 1. Ảnh: ĐỨC TRÍ

Câu hỏi được đặt ra là tại sao tình trạng trên tồn tại dai dẳng qua nhiều năm mà vẫn không được giải quyết dứt Ä‘iểm.

Trao đổi về vấn đề này, bà Nguyá»…n Thị Thanh Nga, Trưởng phòng Quản lý Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Sở KH-CN TPHCM cho biết, Ä‘úng là tình trạng vi phạm trong tiêu chuẩn Ä‘o lường chất lượng xăng dầu vẫn tái diá»…n qua nhiều năm. Tuy nhiên việc xá»­ lý triệt để vấn đề này là rất khó. Hiện lá»±c lượng kiểm tra rất mỏng. Còn mức phạt quá nhẹ cÅ©ng là nguyên nhân khiến cho bệnh gian lận của các cá»­a hàng bán xăng “lờn thuốc”.

Hiện mức phạt tiền chỉ khoảng từ 5 – 8 triệu đồng. Hình thức phạt bổ sung thì là tạm niêm phong khối lượng xăng dỏm chờ tiêu hủy.

Tuy nhiên, thá»±c tế kiểm tra cho thấy, hình thức vi phạm của doanh nghiệp thường rất tinh vi, Thanh tra KH-CN mặc dù được tập huấn kỹ, nhÆ°ng khi tiến hành kiểm tra vẫn rất lúng túng vì năng lá»±c không Ä‘áp ứng yêu cầu thá»±c tế.

HÆ¡n nữa, phÆ°Æ¡ng tiện kiểm tra nhanh mà các Ä‘oàn thanh tra Ä‘ang sá»­ dụng khi Ä‘i kiểm tra chỉ má»›i phát hiện được xăng có pha dầu, mỡ Ä‘á»™ng - thá»±c vật – nghi vấn sai phạm chứ không thể Ä‘Æ°a ra những cÆ¡ sở chắc chắn để có thể kết luận doanh nghiệp có sai phạm hay không.

Muốn làm được Ä‘iều này, Ä‘oàn thanh tra phải lấy mẫu về phân tích, đến khi có kết quả cụ thể mất ít nhất má»™t tuần. Trong lúc Ä‘ó các cá»­a hàng xăng vẫn tiếp tục hoạt Ä‘á»™ng và đến khi Ä‘oàn thanh tra có kết luận cuối cùng về sai phạm của các cá»­a hàng thì xăng trong bồn Ä‘ã bán hết.

Cần xá»­ theo Luật Hình sá»±

Việc các cá»­a hàng bán xăng bán xăng dỏm cho người dân Ä‘ã và Ä‘ang mang lại cho họ lợi nhuận khổng lồ. Chỉ Æ°á»›c tính má»—i lít xăng dỏm Ä‘em về lợi nhuận cho họ 2.000 đồng thì vá»›i khối lượng xăng bán hàng trăm ngàn lít xăng má»—i ngày cÅ©ng Ä‘ã giúp họ thu về khoản lợi nhuận phi pháp lên đến vài chục triệu đồng.

Việc bán xăng dỏm của các cá»­a hàng bán xăng trên không chỉ dừng lại việc móc túi người tiêu dùng mà còn gián tiếp phá hoại tài sản của người dân khi sá»­ dụng phải xăng “dỏm”.

PGS.TS Nguyá»…n Lê Ninh, chuyên gia trong lÄ©nh vá»±c nhiên liệu của Trường ĐH Bách Khoa TPHCM cho biết, việc sá»­ dụng xăng có chỉ số octan không Ä‘úng quy định sẽ gây tác hại rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến Ä‘á»™ bền của phÆ°Æ¡ng tiện cÆ¡ giá»›i.

Cụ thể xe không thể hoạt Ä‘á»™ng hết công suất, bị gõ máy khi Ä‘á»™ng cÆ¡ tăng tốc; Ä‘á»™ng cÆ¡ xe bị hÆ° hỏng chi tiết; đỉnh pittong bị phá hủy… Vá»›i những xe phân phối lá»›n – vốn Ä‘ang được sá»­ dụng phổ biến trong người dân – thì những tác hại do xăng không đảm bảo Ä‘úng quy định về octan là rất nghiêm trọng.

PGS Phạm Xuân Mai, ĐH Bách khoa TPHCM cho biết thêm, vá»›i xe máy, xe ôtô có phân khối lá»›n đồng nghÄ©a hệ số khí nén phải lá»›n. Do vậy, phải sá»­ dụng xăng có chỉ số octan tÆ°Æ¡ng ứng. Nếu dùng xăng có chỉ số octan thấp hÆ¡n hệ số khí nén thì việc hÆ° hỏng Ä‘á»™ng cÆ¡ xe là Ä‘iều khó tránh khỏi, nhất là đối vá»›i các loại xe tay ga - loại xe có hệ số khí nén cao.

Theo Luật Hình sá»±, vá»›i tá»™i danh xâm phạm tài sản của người khác ở mức 500.000 đồng (trá»™m cắp, lừa đảo, chiếm Ä‘oạt…) thì mức phạt khởi Ä‘iểm là có thể bị kết án từ 3 tháng đến 7 năm tù (tùy theo tính chất vi phạm).

Vậy nên chăng vá»›i hành vi móc túi và gián tiếp phá hoại tài sản của người dân thì những chủ cá»­a hàng xăng trên cÅ©ng phải chịu những hình thức phạt tÆ°Æ¡ng tá»±, thậm chí nặng hÆ¡n nhÆ° thế. Có nhÆ° vậy thì má»›i giải quyết dứt Ä‘iểm tình trạng gian lận trong mua bán xăng dầu hiện nay.

sggp