- Năm 2015 Chính phủ Ä‘ã trình Quốc há»™i thông qua dá»± toán thu cân đối ngân sách nhà nÆ°á»›c (NSNN) là 911,1 nghìn tá»· đồng, trong Ä‘ó, dá»± toán thu từ dầu thô là 93 nghìn tá»· đồng. Con số này được xây dá»±ng trên cÆ¡ sở sản lượng dầu thô dá»± kiến 14,74 triệu tấn, vá»›i giá bình quân 100 USD/thùng.

Đến nay, giá dầu Ä‘ã xuống 47 USD/thùng, dá»± kiến sẽ tiếp tục giảm sâu. Hụt thu ngân sách do giá dầu giảm là tình huống cần tính đến bởi theo tính toán, nếu giá dầu xuống dÆ°á»›i 60 USD/thùng, NSNN sẽ giảm thu từ 50.000 đến 70.000 tá»· đồng.

Khai thác dầu khí ở mỏ Bạch Hổ. Ảnh: Thanh Hải

Tác Ä‘á»™ng hai mặt khi giá dầu giảm

Là má»™t trong những quốc gia khai thác và xuất khẩu dầu mỏ, việc giá dầu giảm mạnh sẽ tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp đến nguồn thu ngân sách của nÆ°á»›c ta. Trong báo cáo về tác Ä‘á»™ng của giá dầu tá»›i Việt Nam vừa trình Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, Bá»™ Tài chính nhận định, giá dầu thế giá»›i giảm sẽ tạo ra những hiệu ứng tốt cho nền kinh tế khi góp phần làm giảm chi phí đầu vào của doanh nghiệp (DN). Dầu giảm giá cÅ©ng sẽ là khởi đầu cho má»™t chu kỳ má»›i bùng nổ kinh tế toàn cầu và tạo ra những tác Ä‘á»™ng tích cá»±c tá»›i nền kinh tế.

Song, theo Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính Đinh Tiến DÅ©ng, phÆ°Æ¡ng án dá»± toán ngân sách năm 2015 mà Quốc há»™i thông qua vá»›i giá dầu thô 100 USD/thùng. Nay giá Ä‘ã xuống 47 USD/thùng, NSNN sẽ giảm thu. Song năm nay vẫn có thể bảo đảm dá»± toán ngân sách vì Bá»™ Ä‘ã có nhiều giải pháp tăng thu khác. TrÆ°á»›c Ä‘ó, giải thích thêm về cÆ¡ cấu thu NSNN, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, cÆ¡ cấu thu năm 2014 - 2015 khác vá»›i những năm trÆ°á»›c. Nếu nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây thu ngân sách từ XK dầu thô chiếm 20% - 25% tổng thu, thì nay chỉ chiếm từ 10% đến 12%. Trên 70% nguồn thu còn lại là từ thuế ná»™i địa, sản xuất trong nÆ°á»›c... Quan Ä‘iểm của Bá»™ Tài chính là không vì giá dầu thô giảm mà khuyến nghị tăng sản lượng khai thác để bù đắp cho phần giá giảm, gây thiệt hại cho nền kinh tế. Bá»™ sẽ không đề xuất Ä‘iều chỉnh thu, chi ngân sách, không tăng vay để bù đắp cho phần hụt thu vì sẽ tác Ä‘á»™ng tá»›i nợ công. Tuy nhiên, má»™t vài dá»± báo bi quan cho rằng, giá dầu thô sẽ giảm xuống mức 20 USD/thùng, khi Ä‘ó sẽ phải tính toán lại các khoản chi tiêu NSNN.

TrÆ°á»›c thá»±c tế giá dầu thô tiếp tục giảm mạnh, tại cuá»™c họp tổng kết hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh và triển khai nhiệm vụ năm 2015, đại diện PVN cho biết Ä‘ã cắt giảm sản lượng khai thác dầu thô năm nay khoảng 500.000 tấn so vá»›i năm 2014. Dá»± kiến, 4 mỏ có giá thành cao trong khoảng 60-70 USD/thùng sẽ tạm thời giãn, dừng khai thác. PVN sẽ đẩy mạnh công tác thăm dò, tìm kiếm dầu khí và dá»± kiến sẽ xây dá»±ng kho bể chứa dầu thô vá»›i dung tích 1 triệu tấn, tăng dá»± trữ dầu thô ở các kho bể hiện nay chờ giá dầu tăng trở lại. PVN cÅ©ng công bố các kịch bản doanh thu và ná»™p ngân sách giảm theo giá dầu. Năm 2015, nếu giá dầu trung bình ở mức 40 USD/thùng, PVN có thể Ä‘áp ứng cho ngân sách chỉ còn khoảng 79.800 tá»· đồng.

Tìm phÆ°Æ¡ng án bù đắp giảm thu ngân sách

Theo phân tích của các chuyên gia kinh tế, giá dầu giảm mang lại nhiều thuận lợi cho nền kinh tế. Ngành vận tải được hưởng lợi nhất, sau Ä‘ó là các lÄ©nh vá»±c khác nhÆ° sản xuất phân bón, nhá»±a, khai thác tài nguyên, Ä‘ánh bắt thủy sản, luyện kim… Bởi xăng dầu chiếm tá»›i 20%- 30% chi phí đầu vào của những ngành này. Nhiên liệu giảm giá sẽ góp phần giảm giá nhiều loại hàng hóa, dịch vụ, qua Ä‘ó kích thích tiêu dùng, mang lại nguồn thu bền vững cho NSNN trong thời gian tá»›i. Tuy nhiên, theo tính toán của Bá»™ Tài chính, giá dầu thế giá»›i cứ giảm 1 USD thì ngân sách hụt khoảng 1.000 tá»· đồng và làm tăng áp lá»±c lên nợ công.

Trong bối cảnh giá xăng dầu thế giá»›i liên tục giảm, Bá»™ trưởng Đinh Tiến DÅ©ng cho biết sẽ tập trung vào giải pháp tháo gỡ khó khăn, để DN phát triển, tạo nguồn thu lâu dài cho NSNN; tiếp tục rà soát thủ tục hành chính, tạo Ä‘iều kiện thuận lợi cho người ná»™p thuế; theo dõi sát giá dầu và sá»­ dụng linh hoạt các giải pháp về thuế nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nÆ°á»›c, DN và người tiêu dùng.

Theo các chuyên gia kinh tế, dầu giảm giá là cÆ¡ há»™i để nÆ°á»›c ta cÆ¡ cấu lại các khoản chi ngân sách vá»›i những biện pháp cứng rắn hÆ¡n. Chính phủ cần quyết liệt hÆ¡n trong tái cÆ¡ cấu chi theo hÆ°á»›ng, cắt giảm các khoản không cần thiết, không thá»±c sá»± cấp bách nhÆ° chi cho cán bá»™ nhà nÆ°á»›c Ä‘i công tác nÆ°á»›c ngoài; chi cho há»™i nghị, há»™i thảo, Ä‘á»™ng thổ, khánh thành dá»± án… Giảm chi cÅ©ng có giá trị tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng tăng thu, nên nếu thá»±c hiện triệt để giải pháp này, sẽ góp phần giảm tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c của giá dầu giảm lên cân đối thu, chi ngân sách. Ngoài xuất khẩu dầu thô, Việt Nam cÅ©ng là quốc gia nhập khẩu (NK) các sản phẩm xăng, dầu vá»›i số lượng lá»›n. Chính đặc thù này Ä‘ang góp phần tạo ra nguồn thu má»›i, để bù đắp cho hụt thu. Trong bối cảnh giá dầu giảm mạnh, để hài hòa lợi ích giữa Nhà nÆ°á»›c, DN và người tiêu dùng, Bá»™ Tài chính Ä‘ã tăng thuế NK xăng từ 18% lên 35%. DÆ° địa để tiếp tục tăng thuế từ NK xăng, dầu vẫn còn, bởi mức thuế suất thuế Æ°u Ä‘ãi NK xăng, dầu tối Ä‘a là 40% và Ä‘iều này sẽ tạo ra nguồn thu má»›i, bù đắp Ä‘áng kể cho phần hụt thu NSNN.

Nguồn tin: Hanomoi