Theo tân giám đốc IEA, Fatih Birol, thì cho dù Mỹ có sản xuất được bao nhiêu dầu thô Ä‘i chăng nữa trong vài năm tá»›i, nÆ°á»›c này sẽ không bao giá» trở thành má»™t Saudi Arabia tiếp theo trên thị trÆ°á»ng toàn cầu.
Äiá»u đặc biệt thú vị vá» dá»± báo này chính là no hoàn toàn mâu thuẫn vá»›i những gì mà ông Birol Ä‘ã nói cách Ä‘ây 3 tháng, và ông tân giám đốc Ä‘ã không Ä‘Æ°a ra bất kỳ giải thích nào cho sá»± thay đổi dá»± báo của mình.
Hôm 26/02, ông Birol Ä‘ã nói vá»›i tá» nháºt báo hằng ngày The Telegraph tại sá»± kiện Middle East Congress ở London rằng OPEC, đặc biệt là các thành viên Vùng Vịnh, sẽ vượt lên các nhà sản xuất khác trong tÆ°Æ¡ng lai không xa, mặc dù cuá»™c cách trong công nghệ trích xuất dầu Ä‘á phiến Ä‘ang là “những tin tức tuyệt vá»i” cho nhà sản xuất ná»™i địa Mỹ.
“Mỹ sẽ không bao giá» trở thành má»™t nhà xuất khẩu dầu thô hàng đầu. Nhu cầu nháºp khẩu của Mỹ Ä‘ang ngày má»™t ít hÆ¡n nhÆ°ng quốc gia này sẽ không chuyển mình thành Saudi Arabia. Tăng trưởng sản lượng khai thác của Mỹ tốt cho sá»± Ä‘a dạng hóa thị trÆ°á»ng nhÆ°ng nó sẽ không giải quyết được những vấn Ä‘á» của thị trÆ°á»ng dầu thế giá»›i.”
Má»™t cách chắc chắn, ông Birol Ä‘ã thừa nháºn rằng, sản lượng khai thác dầu thô năm 2014 bởi các quốc gia ngoài OPEC Ä‘ã lá»›n hÆ¡n mức sản xuất trÆ°á»›c Ä‘ó trong 3 tháºp niên, góp phần tạo ra nguồn cung dầu thô dÆ° thừa khiến cho giá trị của dầu bị xói mòn cÅ©ng nhÆ° lấy Ä‘i má»™t phần thị phần tiêu thụ dầu của các nhà sản xuất OPEC.
Tuy nhiên theo ông Birol, trong vòng ít nhất là 10 năm tá»›i, 2 nhà sản xuất hàng đầu của OPEC, Saudi Arabia và Iraq, sẽ là những quốc gia được trang bị tốt nhất để Ä‘áp ứng nhu cầu tiêu thụ năng lượng của thá» giá»›i, đặc biệt là nếu các nhà sản xuất ngoài OPEC nhÆ° Brazil, Canada và Mỹ cho thấy dấu hiệu sản lượng khai thác trì trệ.
Những lá»i bình luáºn này của ông Birol Ä‘ã không nhất quán vá»›i những gì ông Ä‘ã phát biểu vào hôm 12/11/2014, thá»i Ä‘iểm ông vẫn còn ở vị trí kinh tế trưởng của IEA, khi ông là ngÆ°á»i mở đầu buổi công bố bản báo cáo Triển vá»ng Năng lượng Thế giá»›i của cÆ¡ quan này. Ông Birol Ä‘ã được bổ nhiệm vị trí ngÆ°á»i lãnh đạo CÆ¡ quan Năng lượng Thế giá»›i cách Ä‘ây 2 tuần.
Trong bản báo cáo Ä‘ó, IEA Ä‘ã nói rằng sản lượng dầu thô ná»™i địa Mỹ có thể vượt qua Saudi Arabia trong vòng 10 năm tá»›i, biến quốc gia này hầu nhÆ° sẽ Ä‘á»™c láºp hoàn toàn vá» năng lượng cÅ©ng nhÆ° hÆ°á»›ng đến vị trí trở thành nhà xuất khẩu ròng dầu thô.
Tại buổi há»p báo ở London, thá»i Ä‘iểm báo cáo của IEA được phát hành, ông Birol Ä‘ã tuyên bố: “Khoảng vào thá»i Ä‘iểm năm 2017, Mỹ sẽ trở thành nhà sản xuất dầu lá»›n nhất thế giá»›i, vượt qua Saudi Arabia. Äiá»u này dÄ© nhiên là má»™t sá»± phát triển hàng đầu và chắc chắn sẽ có những tác Ä‘á»™ng Ä‘áng kể.”
Cụ thể, báo cáo của IEA dá»± báo Mỹ sẽ khai thác hÆ¡n Saudi Arabai trung bình 500 ngàn thùng/ngày vào năm 2020 và hÆ¡n 100 ngàn thùng/ngày vào năm 2025. Riyadh sẽ không giành lại vị trí hàng đầu của mình cho đến năm 2030, thá»i Ä‘iểm Saudi được dá»± Ä‘oán sẽ khai thác hÆ¡n Mỹ trung bình 1,2 triệu thùng/ngày.
Hoặc dá»± Ä‘oán hiện nay hoặc dá»± Ä‘oán hồi tháng 11/2014 là Ä‘úng. Ông Birol không phải là nhà kinh tế há»c duy nhất trong số các chuyên gia cÅ©ng nhÆ° các viện nghiên cứu trong việc dá»± Ä‘oán sản lượng khai thác ná»™i địa tăng vá»t của Mỹ. Ngày 20/03,2014, táºp Ä‘oàn tài chính Citigroup Inc. Ä‘ã phát hành má»™t báo cáo dá»± Ä‘oán Mỹ sẽ vượt qua Saudi Arabia và Nga trở thành nhà sản xuất dầu thô lá»›n nhất vào năm 2020.
Và gần Ä‘ây hÆ¡n, hôm 03/01/2015, cá»±u bá»™ trưởng Tài chính Lawrence Summers Ä‘ã nói rằng tăng trưởng sản lượng dầu ná»™i địa Mỹ có thể thế chá»— cho vị trí nhà xuất khẩu ròng dầu thô lá»›n nhất thế giá»›i của Saudi Arabia. Tại há»™i nghị Hiệp há»™i kinh tế Mỹ ở Boston, ông phát biểu: “Mỹ có cÆ¡ há»™i để trở thành ná»n kinh tế năng lượng vào tháºp niên tá»›i nhÆ° những gì mà Saudi Ä‘ang có trong vòng 2,3 tháºp niên qua.”
Hiện tại không có bất kỳ ai kể cả ông Summer và các chuyên gia ở Citigroup biết liệu há» có nên thay đổi quan Ä‘iểm hay không kể từ khi Ä‘Æ°a ra những dá»± Ä‘oán tăng trưởng nhiá»u kỳ vá»ng và hào hứng vá» sản lượng dầu thô Mỹ. Và đối vá»›i tân giám đốc IEA, chỉ có duy nhất mình ông là biết lí do tại sao ông Ä‘ã thay đổi quan Ä‘iểm của mình. Tuy nhiên đối vá»›i những nhà đầu cÆ¡ thì sá»± mâu thuẫn này Ä‘ang gây ra nhiá»u khó hiểu trên thị trÆ°á»ng.