Theo Ä‘úng lịch trình, cuối tháng 12-2012, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có báo cáo gá»­i Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ về rà soát, Ä‘ánh giá và đề xuất hÆ°á»›ng sá»­a đổi Nghị định 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

Theo bản báo cáo này, má»™t số Ä‘iểm Ä‘áng lÆ°u ý khi sá»­a đổi Nghị định, Ä‘ó là tần suất Ä‘iều chỉnh giá, công thức tính giá cÆ¡ sở…

Xác định lại giá cÆ¡ sở

Đối vá»›i công thức giá cÆ¡ sở, để tách bạch giá vốn cÆ¡ sở và lợi nhuận định mức, Bá»™ Tài chính đề nghị sá»­a đổi, bổ sung, sắp xếp lại thứ tá»± má»™t số yếu tố cho phù hợp.

Cụ thể, cần bổ sung khái niệm giá vốn cÆ¡ sở, trong Ä‘ó giá vốn cÆ¡ sở được xác định bằng: (giá CIF + thuế nhập khẩu + thuế tiêu thụ đặc biệt) x tá»· giá ngoại tệ + chi phí kinh doanh định mức + thuế bảo vệ môi trường + thuế giá trị gia tăng + quỹ bình ổn + các loại thuế và các khoản trích ná»™p khác theo quy định pháp luật hiện hành. Giá cÆ¡ sở sẽ bằng giá vốn cÆ¡ sở cá»™ng lợi nhuận định mức.

Về tần suất Ä‘iều chỉnh giá, Bá»™ Tài chính đề xuất ba phÆ°Æ¡ng án: má»™t là chu kỳ tính giá cÆ¡ sở phù hợp vá»›i tần suất Ä‘iều chỉnh giá nhÆ° hiện nay là 10 ngày; hai là tần suất Ä‘iều chỉnh giá phù hợp vá»›i số ngày dá»± trữ lÆ°u thông 30 ngày; ba là quy định tần suất Ä‘iều chỉnh giá hài hòa giữa dá»± trữ lÆ°u thông và tần suất Ä‘iều chỉnh giá - chu kỳ tính giá bình quân là 15 ngày dÆ°Æ¡ng lịch.

Sau khi phân tích Æ°u, nhược Ä‘iểm từng phÆ°Æ¡ng án, Bá»™ Tài chính nghiêng về phÆ°Æ¡ng án ba, tức là tăng tần suất Ä‘iều chỉnh giá lên thành 15 ngày (thay vì 10 ngày nhÆ° hiện nay).

Vá»›i những đề xuất trên, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho rằng, về bản chất, phÆ°Æ¡ng pháp xác định giá cÆ¡ sở, cách Ä‘iều hành là không thay đổi mà chỉ thay đổi chu kỳ, tần suất Ä‘iều chỉnh giá. Dù chu kỳ nào, tần suất nào cÅ©ng phải bảo đảm yêu cầu giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c phản ánh được xu hÆ°á»›ng của giá xăng dầu thế giá»›i và phù hợp vá»›i quy định về số ngày dá»± trữ lÆ°u thông xăng dầu tối thiểu tÆ°Æ¡ng ứng được quy định tại Nghị định.

Theo phân tích của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, xu hÆ°á»›ng chung của các nÆ°á»›c trên thế giá»›i là kinh tế càng phát triển thì nhu cầu sá»­ dụng xăng dầu càng tăng cao. Do Ä‘ó, lượng xăng dầu dá»± trữ càng phải tăng, đặc biệt trong tình hình hiện nay giá xăng dầu thành phẩm biến Ä‘á»™ng thất thường Ä‘ã gây ảnh hưởng, tác Ä‘á»™ng xấu lên nền kinh tế và làm tăng CPI trên má»—i quốc gia.

Vì vậy, má»™t số quốc gia Ä‘ã có yêu cầu bắt buá»™c dá»± trữ, nhÆ° Campuchia 30 ngày, Lào dá»± trữ 15 ngày đối vá»›i khu vá»±c tÆ° nhân và Chính phủ dá»± trữ 30 ngày, Thái Lan 36 ngày, Nhật Bản dá»± trữ 70 ngày đối vá»›i khu vá»±c tÆ° nhân và Chính phủ dá»± trữ 94 ngày...

Hiện nay, Việt Nam chÆ°a có chủ trÆ°Æ¡ng đầu tÆ° xây dá»±ng hệ thống kho thuá»™c sở hữu của Nhà nÆ°á»›c phục vụ riêng mục Ä‘ích dá»± trữ lÆ°u thông xăng dầu. NhÆ° vậy trên thá»±c tế, xăng dầu dá»± trữ lÆ°u thông do các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối thá»±c hiện theo yêu cầu của Nhà nÆ°á»›c.

Do Ä‘ó, việc tính toán giá cÆ¡ sở phải bảo đảm căn cứ theo số ngày dá»± trữ lÆ°u thông xăng dầu tối thiểu để tránh thiệt hại, khó khăn cho thÆ°Æ¡ng nhân về chi phí khi dá»± trữ…

Chẳng hạn, nếu tính giá cÆ¡ sở dá»±a vào giá thế giá»›i bình quân ít hÆ¡n 30 ngày (khoảng 20 ngày) trong khi Ä‘ó dá»± trữ lÆ°u thông vẫn được đảm bảo 30 ngày thì đối vá»›i số ngày còn lại (10 ngày) các chi phí phát sinh sẽ được Nhà nÆ°á»›c bù đắp. Hoặc Bá»™ Tài chính xem xét, chủ trì nghiên cứu Ä‘Æ°a ra cách tính giá cÆ¡ sở má»›i, phù hợp nhất, nhÆ°ng vẫn bảo đảm dá»± trữ lÆ°u thông theo quy định.

Doanh nghiệp được tá»± quyết dÆ°á»›i 1.000 đồng/lít

Về biên Ä‘á»™ Ä‘iều chỉnh, để quy định tăng, giảm trong nÆ°á»›c phù hợp vá»›i biến Ä‘á»™ng giá xăng dầu thế giá»›i, thay vì theo ba mức 7%, 12% và trên 12% nhÆ° hiện nay (theo Điều 27) bằng các mức nhỏ hÆ¡n, chẳng hạn là 3%, 5% và 7% hoặc quy định mức Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu trong nÆ°á»›c khi chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và giá hiện hành bằng con số cụ thể.

Ví dụ nhÆ° trong phạm vi đến 500 đồng/lít, kg thì thÆ°Æ¡ng nhân tá»± Ä‘iều chỉnh giá bán; trên 500 – 1.000 đồng/lít, kg thì để thÆ°Æ¡ng nhân tá»± Ä‘iều chỉnh giá kết hợp quỹ bình ổn; trên 1.000 đồng/lít, kg thì phải có ý kiến của liên bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng.

CÅ©ng theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, quy định thời gian giữa hai lần Ä‘iều chỉnh (tăng hoặc giảm) thay vì do Chính phủ quy định sẽ chuyển sang cho Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ quyết định để tăng tính linh hoạt, phù hợp vá»›i biến Ä‘á»™ng của giá xăng dầu thế giá»›i và mục tiêu ổn định kinh tế vÄ© mô trong từng giai Ä‘oạn.

Ngoài ra, Ä‘iểm má»›i được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng đề xuất vá»›i Chính phủ là kiểm tra, kiểm soát và tính công khai minh bạch. Cụ thể, quy định đăng tải công khai giá cÆ¡ sở trên trang Ä‘iện tá»­ của Bá»™ Tài chính để công chứng quan tâm tiện theo dõi, tính toán; quy định thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối phải công bố giá cÆ¡ sở công khai trên trang thông tin Ä‘iện tá»­ của thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối…

Nguồn tin: (HQ Online)